Ám ảnh “bóng ma” đa cấp (Kỳ 2): Những “con đỉa” hút máu cộng đồng

Kinh doanh đa cấp bất đầu xâm nhập vào Việt Nam từ đầu thế kỷ 21, với thành công nhanh chóng của nhiều thương hiệu lớn như Amway, Oriflame, Herbalife... Tuy nhiên, những vụ lừa đảo, vi phạm pháp luật thời điểm này cũng bắt đầu bùng phát, bởi hệ thống pháp luật về loại hình này ở nước ta chưa được hoàn thiện.

Do đó, nhiều đối tượng cơ hội đã tận dụng sự non trẻ của thị trường Việt Nam, làm biến chất, trở thành một công cụ lừa đảo tài tình. Đáng nói, những năm qua, khi nhiều vụ việc lừa đảo bằng kinh doanh đa cấp đã bị các cơ quan chức năng mạnh tay xử lý, thì đến nay mô hình này đang dần trỗi dậy với những biến thể mới, cùng đủ chiêu trò hết sức tinh vi.

Điều ngạc nhiên là hàng nghìn, thậm chí hàng chục nghìn người vẫn bị lừa một cách dễ dàng, trong đó, nhiều nạn nhân lại là các sinh viên. Với khao khát nhanh chóng được thành công, giàu có mà không cần phải học, cùng sự nông nổi, bồng bột và hiếu thắng của tuổi trẻ đã khiến họ bất chấp tất cả, lừa gạt những người thân, gia đình lao vào đa cấp như những con thiêu thân. Để rồi, họ bị biến thành những "con đỉa" được thả ngược về "hút máu" cộng đồng.

Lê Thu Hoài (Tên nhân vật đã thay đổi - PV) vừa tốt nghiệp đại học là một trong những mắt xích quan trọng trong một đường dây đa cấp. Hoài "bén duyên" với đa cấp trong một lần đi dự hội thảo về ngành chăm sóc sắc đẹp, tại đây, Hoài đã bị các thủ lĩnh đa cấp tiếp cận và săn đón một cách đặc biệt.

Biết Hoài vừa ra trường đang khao khát có một công việc ổn định nhưng vẫn nghi ngờ và dè chừng đa cấp. Bằng những lý lẽ thuyết phục của thủ lĩnh nhóm đa cấp đã khiến niềm tin của Hoài thay đổi tích cực. Và rồi, Hoài bị dẫn vào "mê cung" của nhóm này với giấc mơ một tương lai tươi đẹp, thành công giữa muôn người.

Khi Hoài đã “gục ngã”, thủ lĩnh nhóm đa cấp bắt đầu chuyển sang vấn đề tài chính, thuyết phục Hoài phải mua một “combo” làm đẹp trị giá 10 triệu đồng để trở thành thành viên của công ty.

Lúc này, trong túi Hoài chỉ có hơn 2 triệu, đang lưỡng lự thì một thủ lĩnh đoán ngay được tâm ý liền trấn an: "Nếu không đủ tiền thì em có thể để lại CMND hoặc giấy tờ xe máy, khi nào mang đủ tiền đến thì lấy về”.

Từ đó, Hoài chính thức trở thành thành viên của đường dây đa cấp xuyên Việt. Nhiệm vụ của Hoài là đi mời chào khách hàng mua sản phẩm. Mỗi người mua một sản phẩm thì đương nhiên trở thành thành viên của mạng lưới. 

Thực chất, công việc của Hoài chỉ là nhân viên bán hàng, thế nhưng sản phẩm không có thương hiệu, cũng chẳng rõ nguồn gốc xuất xứ mà giá thì "trên trời" nên chẳng bán được cho ai. Hoài đành phải lừa bố mẹ, anh chị em, cô dì, chú bác mua sản phẩm, chỉ trong vòng một tháng, Hoài bán được 5 “combo”, tương đương 50 triệu đồng. 

Với doanh số đó, Hoài được thăng chức và chỉ thiếu một nấc là trở thành thủ lĩnh. Hoài bắt đầu cố gắng tìm cho bằng được "con mồi" để lừa vào tròng. Ngay cả anh chàng người yêu, chỉ mới công khai được hơn một tháng cũng bị cô “mồi chài” mua hàng, rồi cô gây áp lực, bắt người yêu phải thuyết phục bạn bè, gia đình mua sản phẩm…

Tương tự như Hoài, Quốc Tuấn từng là sinh viên một trường ĐH ở Hà Nội, mặc dù đã tốt nghiệp đại học 5 năm, nhưng anh vẫn chưa có được một việc làm ổn định sau nhiều năm đeo bám kinh doanh đa cấp. Từ lúc còn sinh viên năm 1, Tuấn đã bước chân vào một công ty đa cấp đang phát triển khá mạnh, lúc bấy giờ dưới anh có gần trăm người theo.

Lợi nhuận ban đầu làm Tuấn rất thoả mãn, từ đó lôi kéo cả gia đình và bạn bè tham gia. Tuy nhiên, công ty này cũng sớm phá sản, khi các “lãnh đạo” của anh, người thì bị bắt, người thì bỗng “mất tích” một cách “bí ấn”. Anh lại chạy qua những công ty khác.

Trò chuyện với phóng viên, Tuấn chia sẻ , anh bị áp lực và cảm thấy quá tải. Các mối quan hệ gia đình, người quen có bao nhiêu Tuấn cũng đã tận dụng bằng hết, nhưng do đã trải qua nhiều công ty đa cấp khác nhau nên chẳng còn mấy ai “mặn mà” nữa.

Hiện giờ, Tuấn đang cố tìm cho mình một công việc ổn định, giấc mơ làm giàu tan theo mây khói. Bao nhiêu nhiều thời gian của tuổi trẻ, tiền bạc cũng như những các mối quan hệ đã bị rơi rụng do đa cấp gây ra…

Có thể thấy, các hình thức lừa đảo bằng kinh doanh đa cấp hiện nay đang bắt đầu trỗi dậy, chúng len lỏi vào tận ngóc ngách của cuộc sống, từ thành thị đến vùng nông thôn, từ sinh viên đến bà nội trợ đều được các đối tượng “nhắm” đến. Đây là lúc cần phải cảnh giác cao độ bởi loại hình này đang có những biến tướng và đã để lại những hệ lụy khó lường.

Tiếp tục những câu chuyện về “Ám ảnh “bóng ma” đa cấp”, Diễn đàn Doanh nghiệp trân trọng kính mời quý độc giả đón đọc các bài viết tiếp theo tại chuyên mục Diễn đàn Pháp luật.