BIDV - Thăng & giáng

BIDV là ngân hàng thương mại cổ phần lâu đời nhất Việt Nam. Trong chu kỳ 10 năm trước, dưới thời cựu Chủ tịch HĐQT Trần Bắc Hà (ông này được bầu làm Chủ tịch HĐQT tại BIDV vào tháng 1/2008), BIDV đã có rất nhiều điều kiện để vươn lên ngôi đầu, khẳng định vị thế vững chắc trong nhóm 4 ngân hàng lớn nhất Việt Nam với tổng tài sản đạt trên 1,2 triệu tỷ đồng. Tính đến năm 2015, BIDV có quy mô tài sản và lợi nhuận sau thuế cao nhất trong số các Ngân hàng TMCP có vốn Nhà nước.

Giai đoạn này, một trong những thành công rực rỡ của BIDV đầu tiên phải nói tới là việc niêm yết sàn chứng khoán. Vào năm 2011, thương vụ IPO lên sàn đã giúp BIDV thu về hơn 1.580 tỷ đồng từ việc chào bán thành công gần 85 triệu cổ phần đấu giá trên sàn niêm yết. Thời điểm đó, BIDV cũng trở thành ngân hàng có sức ảnh hưởng rất lớn đến thị trường chứng khoán Việt Nam với ngôi vốn hóa lớn nhất sàn HOSE.

Một điểm nhấn nữa, là ngân hàng đã có thương vụ sáp nhập với Ngân hàng TMCP Phát triển Nhà đồng bằng Sông Cửu Long (MHB) để trở thành ngân hàng có tổng tài sản lớn nhất hệ thống. Năm 2015, BIDV đã tiến hành chuyển đổi toàn bộ nhận diện thương hiệu của Hội sở chính, 44 chi nhánh, 187 phòng giao dịch của MHB trên toàn quốc theo đúng nhận diện của BIDV. Từ 5/2015, toàn bộ các chi nhánh của MHB hoạt động với tư cách là chi nhánh của BIDV.

Tuy nhiên, sự phát triển vượt bậc của BIDV, cũng góp phần đẩy nợ xấu tăng vọt. Theo báo cáo tài chính của công bố vào tháng 8/2016, trong 11 ngân hàng “ôm” hơn 48.882 tỉ đồng nợ xấu thì BIDV là ngân hàng có tổng số nợ xấu cao nhất, lên tới 13.183 tỉ đồng. Trong quý 1/2018, lợi nhuận sau thuế của BIDV chỉ tăng 8,5% và chi phí dự phòng đã ăn mòn phần lớn 70% lợi nhuận trước trích lập. Cùng với đó, nhiều lãnh đạo của BIDV cũng trở thành cựu lãnh đạo và vướng vòng lao lý.

Thách thức tái cơ cấu

Có thể nói, sau những chặng đường khá thăng trầm với những khó khăn, nền tảng lẫn hệ lụy từ vị Chủ tịch tiền nhiệm, đến thời Chủ tịch HĐQT Phan Đức Tú, BIDV đã từng bước chuyển mình, nhất là việc tái cơ cấu ngân hàng.

Từ thời điểm nợ xấu những năm 2018 lên tới gần 50 ngàn tỷ, cho đến năm 2019 BIDV đã từng bước xử lý được khối nợ này.

Tính đến 30/9/2018, kết quả kinh doanh của BIDV sau 9 tháng có Chủ tịch mới đã có dấu hiệu tăng trưởng tích cực. Tổng tài sản lên tới 1.268.413 tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng trước đã tăng 12,67% và so với đầu năm đã tăng 5,5%, giúp BIDV khẳng định vị trí đứng đầu nhóm ngân hàng thương mại cổ phần.

Cho vay khách hàng lên tới 968.752 tỷ đồng, so với đầu năm đã tăng 11,75%, cho thấy cơ cấu tín dụng có sự chuyển dịch tích cực. Tiền gửi khách hàng lên tới 953.513 tỷ đồng, so với đầu năm đã tăng 10,9%, cho thấy đảm bảo chất lượng và cân đối vốn an toàn, hiệu quả. Nợ xấu ở mức 17.040 tỷ đồng, gia tăng 1,76%, theo đúng kế hoạch đề ra năm 2018 là dưới 2%.

Dấu ấn tăng trưởng rõ nét của BIDV còn được kiểm chứng qua các năm. Đến hết 31/12/2019, tổng tài sản của BIDV đạt 1.490.105 tỷ đồng, tăng 13,5%, giữ vững vị thế là ngân hàng thương mại cổ phần có quy mô tài sản lớn nhất Việt Nam; BIDV cũng đã nộp Ngân sách Nhà nước 8.550 tỷ đồng, đứng trong top 10 doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam...

Về cơ cấu tài sản, dư nợ thuần cho vay khách hàng (đã giảm trừ dự phòng rủi ro) đạt 1.102.494 tỷ đồng, tăng 12,9% so với năm 2018, chiếm 74% tổng tài sản có. Tổng các khoản mục chứng khoán kinh doanh, chứng khoán đầu tư và góp vốn, đầu tư dài hạn đạt 147.214 tỷ đồng, tăng trưởng 8% so với năm 2018, chiếm 10% tổng tài sản có. Trong tổng tài sản hợp nhất, các công ty con đạt 54.618 tỷ đồng, chiếm 3,67% tổng tài sản hợp nhất. Về chất lượng tín dụng, tỷ lệ nợ xấu hợp nhất giảm từ 1,93% năm 2018 xuống còn 1,78% năm 2019. Tỷ lệ nợ xấu của các công ty con cũng có xu hướng giảm.

Đặc biệt vào tháng 11/2019, BIDV đã phát hành riêng lẻ thành công cho Ngân hàng KEB Hana Bank hơn 603,3 triệu cổ phần với tổng giá trị giao dịch gần 20.300 tỷ đồng, tăng quy mô vốn điều lệ từ 34.187 tỷ đồng lên 40.220 tỷ đồng, cao nhất trong hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Đây là giao dịch M&A với một nhà đầu tư chiến lược lớn nhất lịch sử ngành ngân hàng Việt Nam, vừa giúp tăng cường năng lực tài chính, vừa cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho BIDV trên mọi phương diện, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững cho BIDV. Khoản đầu tư với giá trị lớn, mang tầm khu vực vào dành cho BIDV của KEB Hana Bank là minh chứng rõ nét về sự lạc quan và tin tưởng vào sự ổn định và tiềm năng phát triển của nền kinh tế Việt Nam; vào ngành tài chính, ngân hàng nói chung và BIDV nói riêng.

Năm 2020, trong trạng thái “bình thường mới”, BIDV đã cùng ngành ngân hàng chung tay hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khắc phục hậu quả dịch bệnh COVID-19, đảm bảo ổn định đời sống và hoạt động sản xuất kinh doanh. Theo tính toán sơ bộ, BIDV đã dành 3.500-4.500 tỷ đồng trong năm 2020 để hỗ trợ khách hàng vượt qua COVID-19.

Có thể nói dấu ấn tăng trưởng của ngân hàng ngày càng rõ nét với người thuyền trưởng mới lèo lái con tàu BIDV.

Ngày 12/3/2021, BIDV tổ chức cuộc họp đại hội cổ đông thường niên, BIDV đặt mục tiêu dư nợ tín dụng tăng trưởng 10-12%, đảm bảo tuân thủ giới hạn tín dụng do NHNN giao. Huy động vốn tăng trưởng phù hợp với sử dụng vốn, cân đối với tốc độ tăng trưởng tín dụng, dự kiến khoảng 12-15%. Theo đó, kế hoạch lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm 2021 của BIDV là 13.000 tỷ đồng, tăng hơn 40% so với năm 2020, tỷ lệ nợ xấu kiểm soát không vượt 1,6%.

Tại ĐHCĐ năm nay, BIDV cũng sẽ trình cổ đông thông qua phương án tăng vốn điều lệ năm 2021. Trước đó, năm 2019, nhà băng này cũng đã tăng mạnh vốn điều lệ nhờ phát hành cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược nước ngoài, nâng vốn điều lệ lên hơn 40.220 tỷ và thặng dư vốn cổ phần hơn 14.200 tỷ.

Năm 2021, BIDV muốn tăng vốn điều lệ thêm 8.304 tỷ đồng lên 48.524 tỷ (tức tăng 20,6%). Phương án tăng vốn gồm phát hành 207,3 triệu cổ phiếu để trả cổ tức năm 2019 (tỷ lệ 5,2%), phát hành 281,5 triệu cổ phiếu để trả cổ tức năm 2020 (tỷ lệ 7%). Ngoài ra, BIDV dự kiến phát hành thêm 341,5 triệu cổ phần mới bằng hình thức chào bán ra công chúng hoặc chào bán riêng lẻ.

BIDV cũng tiếp tục thực thi các "nhiệm vụ" theo Thông tư 01/2020, cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; Miễn, giảm lãi và giữ nguyên nhóm nợ. Theo ông Phan Đức Tú, Chủ tịch BIDV, trong dư nợ tái cơ cấu hiện tại thì khách hàng doanh nghiệp lớn khoảng 49%, doanh nghiệp SMEs khoảng 37% và cá nhân chỉ 3%. Ông Tú kỳ vọng đây là những khoản nợ doanh nghiệp có khả năng phục hồi để trả nợ. Việc có tiếp tục phát sinh dư nợ tái cơ cấu nữa hay không rất khó nói vì dịch còn diễn biến phức tạp.

Trong cơ cấu thu nhập dự kiến năm 2021, ngân hàng đề xuất thu nhập ròng từ lãi tăng khoảng 19%. Ngân hàng cũng sẽ thúc đẩy các ngoàn thu phi lãi, tăng khoảng 16-17%. Thu hồi nợ ngoại bảng khoảng 8.000 tỷ. Năm 2021, BIDV đặt mục tiêu tăng CASA lên tối thiểu 16%, trích lập dự phòng mục tiêu năm nay của BIDV khoảng 24.000 tỷ đồng…

Dù còn nhiều khó khăn thách thức với chặng đường phía trước nhưng những gì BIDV đã và đang làm sẽ giúp ngân hàng khẳng định vị thế mới, tiếp tục là 1 trong 4 ngân hàng trụ cột của nhóm Big4.