Bỏ quy định về “vốn mỏng”

Theo Bộ Tài chính, các doanh nghiệp sản xuất khi có phần chi trả lãi vay của khoản vay vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu (tức tỷ lệ 5:1) thì phần chi trả lãi vay này sẽ không được tính vào chi phí hợp lý khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Tương tự, với các doanh nghiệp ở lĩnh vực khác, định mức để khoản lãi vay được tính vào chi phí hợp lệ là khoản vay không được vượt quá bốn lần vốn chủ sở hữu (4:1). Riêng các lĩnh vực đặc thù như tín dụng, ngân hàng thì tỉ lệ tối đa là không quá 12 lần vốn chủ sở hữu. Bộ Tài chính cũng đề xuất thời điểm áp dụng quy định này là từ 1/1/2019.

Chi phí lãi vay là chi phí hợp lý

Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp hiện hành không có quy định khống chế khoản chi phí lãi tiền vay không được trừ vào chi phí đối với trường hợp khoản vay vượt quá nhiều lần vốn chủ sở hữu. Theo Bộ Tài chính, kẽ hở này khiến nhiều doanh nghiệp có vốn mỏng, chủ yếu dùng vốn vay để hoạt động, tỷ lệ vốn chủ sở hữu nhỏ. "Thực tế nhiều doanh nghiệp có khoản vay vốn sản xuất kinh doanh vượt gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu đã dẫn đến nguy cơ mất an toàn tài chính của doanh nghiệp và cũng là một trong những yếu tố làm ảnh hưởng đến thu ngân sách”, Bộ Tài chính lí giải. Cơ quan này cho biết, vừa qua có một số doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, thương mại, dịch vụ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh lỗ trong khi doanh thu luôn tăng trưởng quá các năm và doanh nghiệp không ngừng mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh.

Nhìn ra thế giới, Bộ Tài chính khẳng định, nhiều nước có quy định về vốn mỏng. Theo đó, lãi phải trả đối với phần vốn vay vượt quá tỷ lệ nhất định không được coi là chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. “Đề xuất tính thuế phần lãi vay vượt giới hạn sẽ đảm bảo lành mạnh hoá tài chính của doanh nghiệp, của nền kinh tế, góp phần thúc đẩy việc tái cơ cấu kinh tế, chống chuyển giá”, Bộ Tài chính khẳng định.

Chặn cửa chuyển giá

Theo đánh giá của các chuyên gia, quy định mới đưa ra trong dự thảo mới nhất về khống chế chi phí trả lãi vay được trừ có thể giúp Việt Nam hạn chế được tình trạng chuyển giá trong khối đầu tư nước ngoài. Nhất là hạn chế các công ty thông qua các giao dịch có mối liên kết về sở hữu, quản trị… trốn thuế.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận xét, việc chống chuyển giá, chống thất thu thuế các công ty đa quốc gia, có vốn đầu tư ngoại là bài toán nhiều năm nay mà Việt Nam chưa có lời giải, nay đã được đưa vào dự thảo luật. Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nước ngoài nào cũng bị áp dụng quy định này mà chỉ những đơn vị có quan hệ liên kết qua biên giới. “Đối với tập đoàn trong nước thì quy định mới đưa trong dự thảo chỉ áp dụng với những đơn vị có giao dịch về vay vốn với các bên có quan hệ liên kết với mức thuế thu nhập doanh nghiệp khác nhau, còn cùng mức thuế thu nhập doanh nghiệp thì không áp dụng. Nghĩa là có sự phân định rạch ròi, tránh chồng chéo, giúp doanh nghiệp bớt khổ”, ông Hiếu nói.