Hơn một năm kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi TPP, các quốc gia còn lại cuối cùng đã xây dựng xong một hiệp định mới CPTPP mà không có Mỹ, nhưng vẫn hoan nghênh Mỹ quay trở lại Hiệp định này.
Bộ khung hoàn thiện – được gọi là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) – sẽ được ký vào ngày 8 tháng 3 sắp tới.
Trước đó, chính quyền Trump đã một vài lần bật tín hiệu sẽ quay trở lại tham gia TPP. Tuy nhiên, 11 nước còn lại đã không chờ đợi, mà tiếp tục thúc đẩy tiến trình đàm phán Hiệp định mới mà không có Mỹ.
"Thời gian không hề trôi đi”, ông Steven Ciobo, Bộ trưởng thương mại, du lịch và đầu tư của Australia nói và cho biết thêm rằng, các thành viên hiện tại của CPTPP đang thúc đẩy thỏa thuận này có hiệu lực và sẽ không chờ Mỹ. Tuy nhiên, tất cả 11 nước đều muốn và hoan nghênh Mỹ trở lại bàn đàm phán.
Nhật Bản đã nhiều lần nói rằng họ không hứng thú với việc đàm phán lại Hiệp định này, và bất kỳ yêu cầu nào như vậy cũng có thể không được hoan nghênh bởi các quốc gia khác. Trong khi đó, Tổng thống Chile Michelle Bachelet nói với tờ Nikkei trong một cuộc phỏng vấn trong tuần này rằng, Mỹ nên tham gia lại Hiệp định với các điều khoản như hiện hành.
Tuy nhiên, cựu Bộ trưởng đàm phán TPP Akira Amari của Nhật Bản cho biết trong một cuộc phỏng vấn vừa qua rằng, các điều khoản mới có thể sẽ được đưa vào các nội dung hiện không có trong CPTPP nếu những yêu cầu của Mỹ không thể giải quyết được.
Ông Akira Amari cảnh báo rằng, nếu Mỹ quyết tâm rời bỏ Hiệp định, sẽ tạo điều kiện cho Trung Quốc thiết lập các quy tắc toàn cầu về thương mại và đầu tư.
"Trung Quốc đang rất cố gắng để các quy tắc riêng của họ được công nhận là tiêu chuẩn”, ông Amari nói và cho biết, các quy tắc của Trung Quốc khác một chút so với những gì Nhật Bản, Mỹ và châu Âu coi là công bằng. Tuy nhiên, Mỹ có thể chấp nhận các quy tắc của Trung Quốc trở thành tiêu chuẩn toàn cầu.
Vào tháng 1 vừa qua, ông Trump thông báo rằng ông sẽ xem xét lại việc gia nhập CTTPP nếu Mỹ có được một thỏa thuận tốt hơn đáng kể. Và vào ngày 27/2 vừa qua, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết, quay trở lại Hiệp định là một điều mà Tổng thống Mỹ sẽ cân nhắc, dù đây “không phải là ưu tiên ở thời điểm hiện tại.
"Tổng thống sẵn sàng đàm phán," ông Mnuchi nói và cho biết, cho dù chúng tôi đàm phán thỏa thuận đa phương hay chúng tôi xem xét trở lại CPTPP thì điều này vẫn đang được xem xét.
Theo ông Ciobo, CPTPP có "cấu trúc mở" và chào đón tất cả các nước quan tâm, mặc dù không có thời hạn hay đếm ngược thời gian để Mỹ tái tham gia Hiệp định.