Cần giao thêm trách nhiệm cho lực lượng công an xã

 

Chiều 20/10, phát biểu tại phiên thảo luận ở tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ủng hộ đề xuất của VKSNDTC về bổ sung trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm đối với lực lượng công an xã.

“Hiện nay hệ thống công an xã khá hoàn chỉnh, có vị thế trong hệ thống công an cả nước và có chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Chính phủ. Sắp tới, nếu có Luật Công an xã sẽ có những quy định rõ ràng hơn, cụ thể hơn”, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nói.

Nhận định vấn đề tội phạm ở nông thôn (chủ yếu là cấp xã), Chủ tịch nước đánh giá, trao trách nhiệm xử lý ban đầu tố giác, tin báo tội phạm cho công an xã là cần thiết và đáp ứng kịp thời.

“Tỷ lệ xử lý tin báo tố giác tội phạm cũng là chỉ tiêu rất quan trọng mà Quốc hội đưa ra”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Đây là nhiệm vụ và cũng là yêu cầu đặt ra đối với lực lượng công an xã, nếu ràng buộc trách nhiệm này, việc nắm tình hình sẽ đến nơi đến chốn. Đó là lý do Chủ tịch nước cho rằng phải yêu cầu cao hơn, rõ ràng hơn về độ chính xác cũng như trách nhiệm công an xã, từ đó để lực lượng này sát dân, sát cơ sở tốt hơn.

Ủng hộ chủ trương, tuy nhiên theo Chủ tịch nước, vì công an xã là hệ thống mới khi đưa ra có rất nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí có người phản đối.

Nhấn mạnh tình hình an ninh trật tự trong bối cảnh mới có nhiều vấn đề phức tạp, không những TP mà ở cả nông thôn, Chủ tịch nước cho rằng, vấn đề trộm cắp, tội phạm, kể cả tội phạm công nghệ cao ở nông thôn cũng phát triển. Vì thế, nhiệm vụ xử lý tin báo tố giác tội phạm thành nhiệm vụ chính trị của công an xã là vấn đề rất cần thiết.

“Chúng ta yêu cầu công an xã nâng cao trách nhiệm phục vụ nhân dân, gắn với dân, lo cho dân chứ không phải gây trở ngại, khó khăn”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Do đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ Công an tổng kết, đánh giá lại hoạt động của công an xã để phát huy mặt tốt, chấn chỉnh tồn tại trong hoạt động của lực lượng này, kể cả về cơ sở vật chất, phương thức hoạt động và cơ chế phối hợp với các lực lượng khác tại cấp cơ sở.

Theo Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an, gần 2 năm qua Bộ đã điều động khoảng 45.000 công an chính quy xuống 100% xã, đạt tỷ lệ trung bình 5,2 công an chính quy/xã. Có xã 5 người, có xã 7-8 người; cũng có xã thuộc huyện Bình Chánh (TP.HCM) cán bộ công an đến 50 người, vì xã đó có tới 130.000 dân, gần bằng nửa tỉnh khác. Vừa qua Bộ tiếp tục tăng cường gần 400 cán bộ xuống các xã biên giới, đây là nơi mà những vấn đề liên quan an ninh, biên giới, tôn giáo, dân tộc, dịch bệnh COVID-19 rất phức tạp.

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, từ 1/10/2017 đến tháng 6/2021, công an xã đã xử lý hơn 283.000 tin báo tố giác tội phạm (chiếm trên 60%), chủ yếu những vụ việc xảy ra ở địa bàn cơ sở như: trộm cắp tài sản, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng...

"Nếu không phân cấp cho xã rất khó khăn, bởi những vấn đề này cần giải quyết từ sớm, từ xa; để kéo dài không giải quyết có thể dẫn đến một vụ án hình sự khác", Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Trung bình một năm 1 công an xã chính quy tiếp nhận 0,84% tố giác, tin báo tội phạm; công an phường, thị trấn tiếp nhận 1,3%. Bộ trưởng khẳng định, khi sắp xếp lại, đưa cán bộ tăng cường xuống xã thì Bộ Công an không tăng biên chế mà chỉ tính toán trong nội bộ.

Cho đến nay cũng không tăng biên chế mà áp dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật, tăng cường cơ sở với chủ trương cơ quan Bộ chỉ chiếm 15% quân số, còn lại tập trung ở quận, huyện, xã.

Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Lại Xuân Môn cũng nhất trí với việc bổ sung thêm trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm đối với lực lượng công an xã.

Theo tinh thần "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã nắm cơ sở", lực lượng công an chính quy đã được đưa về cơ sở, với mỗi xã từ 3-5 công an chính quy.

Từng là Bí thư tỉnh ủy Cao Bằng, ông Lại Xuân Môn cho biết tỉnh hết sức quan tâm đến lực lượng này. Tỷ lệ tội phạm hay các vụ việc xảy ra ở bản làng, thôn xóm từ khi có công an chính quy xuống thì đã giảm.

Vì vậy, theo ông Môn, bổ sung lực lượng công an chính quy mà lại không bổ sung thêm trách nhiệm thì không đáp ứng được yêu cầu. Bổ sung trách nhiệm cho lực lượng công an xã chính quy thì vụ việc sẽ giải quyết ngay tại cơ sở, sẽ giảm áp lực cho các cấp bên trên. 

Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí nêu thực tế quy định trước đây chỉ đề cập đến lực lượng công an phường và đồn công an, không nhắc đến công an xã. Những năm gần đây, Bộ Công an đã chuyển công an chính quy làm công an xã, cho thấy lực lượng này đã có thay đổi căn bản về chất.

Tuy nhiên, tính pháp lý trên thực tế lại không có, vì vậy cần thiết phải bổ sung để lực lượng công an xã được “chính danh”. Tội phạm ở cơ sở chủ yếu ở cấp xã, làm tốt ngay từ đầu sẽ giảm được áp lực giải quyết ở cả cấp huyện và cấp tỉnh.

ĐBQH Nguyễn Xuân Thắng (Quảng Ninh) đánh giá, việc giao thêm trách nhiệm cho Công an xã sẽ phát huy nguồn lực của lực lượng này trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo tiếp nhận được và tạo điều kiện giải quyết kịp thời các vụ việc ngay từ giai đoạn mới phát hiện.

Có cùng quan điểm, nhưng để yên tâm với việc bổ sung thẩm quyền cho Công an xã, ĐBQH Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hoà) đề nghị Bộ Công an cần bổ sung báo cáo về tình hình bộ máy Công an xã hiện nay.

Trong đó làm rõ có bao nhiêu Công an xã được đào tạo nghiệp vụ điều tra, vì số lượng Công an xã chuyên trách hiện nay có rất ít, chủ yếu là kiêm nhiệm. Công an phường có hàng chục người nên mới có thể làm tròn việc tiến hành xác nhận, kiểm tra ban đầu sau khi nhận tin báo tội phạm hoặc đơn tố giác của người dân.

“Nếu không làm rõ những thông tin liên quan thì sau khi được chấp thuận tăng thẩm quyền với Công an xã, cơ quan chức năng có thể đề xuất bổ sung biên chế cho lực lượng này, gây tăng biên chế, phình bộ máy”, ông Thịnh bày tỏ.