Cân nhắc việc lấy ngân sách đào tạo lại lao động

Với đề xuất Đề án thí điểm đào tạo, đào tạo lại lao động chi phí hơn 800 tỷ đồng Bộ LĐ-TB&XH vừa trình Chính phủ, theo tôi cần nghiên cứu thật kỹ bởi đây là số tiền rất lớn. Việc đào tạo và đào tạo lại cho người lao động mà Bộ LĐ-TB&XH đưa ra cần có sự cân nhắc, vì đây là tiền ngân sách, tiền của nhân dân.

Theo tôi, tất cả những người lao động phải được đào tạo bài bản trước khi ra đi làm. Cái quan trọng và cốt lõi của việc đào tạo trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, dậy nghề... là phải được đào tạo thật kỹ lưỡng trong trường rồi mới ra làm việc.

Khi đó, các doanh nghiệp nhận người làm việc và nếu thấy cần thiết thì sẽ bỏ tiền ra để đào tạo nâng cao tay nghề cho người lao động. Còn lấy tiền từ ngân sách để đào tạo lại những người đã được đào tạo là không cần thiết. Việc này này sẽ gây tốn kém ngân sách và không đáng phải bỏ ra.

Vấn đề cần nói là tại sao không đào tạo một cách bài bản ngay từ trong trường? Hiện nay chúng ta có trường đại học chuyên ngành, hàn lâm, đại học nghề, cao đẳng nghề, trung cấp nghề... Như vậy, chúng ta dễ dàng có thể đào tạo theo các đơn đặt hàng từ các doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp cần nghề gì, ngành nào thì đặt hàng để các trường đào tạo ra những ngành nghề đó, học viên, sinh viên sau khi ra trường có thể làm việc được ngay và làm những công việc cụ thể.

Mặc dù việc đào tạo trong các trường đại học là hàn lâm, nhưng sau khi ra trường mỗi sinh viên cũng biết được những lĩnh vực mà mình đang muốn xin vào làm. Nếu các doanh nghiệp cần nâng cao tay nghề hay kiến thức cho các sinh viên mới này thì sẽ đào tạo lại tại doanh nghiệp trong một khoảng thời gian ngắn để họ quen với công việc mới.

Tôi nghĩ rằng, với đề xuất của Bộ LĐ-TB&XH là bỏ tiền ngân sách ra để đào tạo lại là không hợp lý. Vì hiện nay Bộ LĐ-TB&XH đang quản lý các trường đào tạo nghề, trên cả nước địa phương nào cũng có trường đào tạo nghề.

Do đó, theo tôi thay vì đào tạo lại thì Bộ LĐ-TB&XH nên có những chương trình, kế hoạch dài hạn, những dự án cụ thể ở trong trường đại học, cao đẳng, dậy nghề... để các học viên, sinh viên sau khi học xong ra trường là đi làm được ngay.

Doanh nghiệp có nhu cầu tuyển lao động ở một lĩnh vực nào đó thì đặt hàng với các trường đào tạo nghề và được nhà nước bỏ tiền ra đào tạo. Sau khi đến doanh nghiệp làm việc, nếu thấy cần thiết thì doanh nghiệp sẽ bỏ tiền ra để đào tạo nâng cao theo yêu cầu của doanh nghiệp.

Trong điều kiện nước ta hiện nay đang gặp rất nhiều khó khăn mà lại lấy tiền ngân sách để đào tạo lại là chưa hợp lý và không phù hợp.

Nếu các trường nhạy bén thì khi ra trường sẽ không còn phải tiếp tục đào tạo lại. Vì thực tế đào tạo sẽ gây tốn tiền ngân sách của nhà nước và người dân.

Chúng ta hãy làm tốt ngay một việc, đó là khi học viên còn đang ngồi trên ghế nhà trường tại các trường đại học, cao đẳng, dậy nghề... thì hãy đào tạo những ngành nghề mà xã hội cần, chứ không nên đào tạo thứ mà các trường có.

Bộ LĐ-TB&XH vừa trình Chính phủ Đề án thí điểm đào tạo, đào tạo lại lao động với chi phí hơn 800 tỷ đồng. Mục tiêu thí điểm đào tạo ít nhất 20 ngành nghề mới (hoặc kỹ năng mới) ở trình độ trung cấp và cao đẳng với khoảng 4.800 người học.