Đằng sau việc chính quyền Biden thu hồi lệnh cấm WeChat và TikTok

Song, chính quyền Biden sẽ thay thế chúng bằng một lệnh hành pháp mới, được cho là “sẽ giải quyết các vấn đề liên quan đến ứng dụng của các đối thủ nước ngoài, bao gồm cả Trung Quốc”.

Có nghĩa là, theo thông cáo của Nhà Trắng, sắc lệnh này nhằm mục đích bảo vệ dữ liệu cá nhân của người Mỹ, và yêu cầu Bộ Thương mại Mỹ phát triển các tiêu chí để đánh giá các rủi ro an ninh quốc gia tiềm ẩn liên quan đến các ứng dụng "được sở hữu, kiểm soát hoặc quản lý bởi những yếu tố nước ngoài cho các hoạt động quân sự hoặc tình báo của đối thủ hoặc tham gia vào các hoạt động mạng độc hại hoặc liên quan đến các ứng dụng thu thập dữ liệu cá nhân nhạy cảm".

Tờ Wall Street Journal lần đầu tiên đưa tin về các sắc lệnh này.

Trong năm qua, các nhà hoạch định chính sách trên khắp Washington đã đưa ra lo ngại rằng các nhà sản xuất ứng dụng có quan hệ với Trung Quốc có thể bị Bắc Kinh “ép buộc” giao thông tin cá nhân khách hàng của họ. Một số nhà lập pháp Mỹ còn tin rằng, Trung Quốc có thể tìm cách thực hiện ảnh hưởng đối với các ứng dụng phổ biến như TikTok để truyền bá thông tin sai lệch hoặc tham gia kiểm duyệt.

Quay trở lại năm ngoái, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cáo buộc TikTok và WeChat trong các lệnh hành pháp hiện đã bị thu hồi là công cụ gián điệp để Bắc Kinh do thám Mỹ khi chúng chiếm được lượng lớn dữ liệu người dùng Mỹ.

Sau đó, công ty mẹ của TikTok, ByteDance, có trụ sở tại Trung Quốc, đã bị chính quyền Trump “ép” phải tách TikTok thành một công ty mới do các nhà đầu tư Mỹ sở hữu chủ yếu. Đồng thời ông cũng đã ký một sắc lệnh hành pháp, yêu cầu Bộ Thương mại tìm kiếm lệnh cấm TikTok khỏi các cửa hàng ứng dụng có trụ sở tại Mỹ. 

Nhưng, những nỗ lực đó đã bị đình trệ trong bối cảnh tranh tụng về tính hợp pháp từ các hành động điều hành của Trump. Trong nhiều tháng, TikTok đã đàm phán với Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ, một hội đồng an ninh quốc gia gồm nhiều cơ quan, về cách họ có thể bảo mật dữ liệu của người dùng nước này.

Thời điểm này, lệnh điều hành mới của Joe Biden sẽ thu hồi lệnh cấm với WeChat và TikTok được ban hành vào tháng 8, cùng một lệnh khác vào tháng 1 năm nay, nhắm vào 8 ứng dụng phần mềm công nghệ tài chính và truyền thông khác của Trung Quốc.

Có thể nói, lệnh điều hành mới của chính quyền Biden được đưa ra chỉ một ngày sau khi Thượng viện Mỹ thông qua dự luật toàn diện trị giá 250 tỷ USD nhằm hỗ trợ nước này cạnh tranh vị trí dẫn đầu công nghệ với Trung Quốc. Lệnh điều hành này sẽ phải trình Quốc hội Mỹ trước khi Biden có thể được ký thành luật.

Tuy nhiên, hiện tại chính trường nước Mỹ cũng đang thể hiện sự phân cực rõ ràng. Những người thuộc Đảng Cộng hòa đang lên án và chỉ trích hành động của Joe Biden.

Điển hình là Josh Hawley, thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa từ Missouri có quan hệ chặt chẽ với Trump, đã công kích động thái của Biden trên Twitter: “Đây là một sai lầm lớn cho thấy sự tự mãn đáng báo động liên quan đến việc Trung Quốc tiếp cận thông tin cá nhân của người Mỹ, cũng như ảnh hưởng doanh nghiệp ngày càng tăng của Trung Quốc”.

Ngược lại, trong một bản ghi nhớ đã được Bộ Thương mại lưu hành cho rằng: "Chính quyền Biden cam kết thúc đẩy một Internet mở, có thể tương tác, đáng tin cậy và an toàn, bảo vệ quyền con người trực tuyến và ngoại tuyến, và hỗ trợ một nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu, sôi động. Và Thông qua bản ghi nhớ này, nước Mỹ đang thực hiện các bước mạnh bảo vệ dữ liệu nhạy cảm của người Mỹ khỏi bị các đối thủ nước ngoài thu thập và sử dụng thông qua các ứng dụng phần mềm được kết nối”.

Mặc dù vậy, mới tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký một lệnh hành pháp “cấm đầu tư của Mỹ vào các công ty Trung Quốc bị cáo buộc có quan hệ với các lĩnh vực công nghệ giám sát và quốc phòng”.

Có vẻ như, sau kỷ nguyên “chống Trung Quốc điên cuồng” của Donald Trump, sự cảnh giác của nước Mỹ vẫn đang còn đó, các công ty Trung Quốc chắc chắc sẽ vẫn phải đối mặt với những sóng gió chính trị mạnh mẽ ở Mỹ.