Chốt phương án với hai dự án cao tốc Bắc-Nam không có nhà đầu tư dự thầu

Báo cáo về 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu qua Thanh Hoá và Nghệ An tại phiên họp thứ 52 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, do 2 dự án thành phần (đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu) không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu nên phải xem xét chuyển đổi hình thức đầu tư. 

Về tiến độ giải ngân, 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu qua Thanh Hoá và Nghệ An, trong trường hợp tổ chức lại việc lựa chọn nhà đầu tư thì trong năm 2021 chưa thể giải ngân vốn đầu tư công đối đã bố trí cho các dự án này. Trong khi nếu được chuyển đổi sang đầu tư công, dự án có thể khởi công và giải ngân ngay trong quý II năm 2021.

Tại phiên họp, các Đại biểu cũng băn khoăn lựa chọn 1 trong 2 phương án để xử lý đối với 2 dự án thành phần này. Theo đó, nhóm ý kiến thứ nhất cũng là ý kiến của Thường trực Ủy ban Kinh tế đồng tình chuyển đổi hai dự án trên sang đầu tư công còn loại thứ hai đề nghị rà soát, điều chỉnh lại phương án tài chính để tăng tính khả thi của 2 dự án thành phần này. Vì nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc đấu thầu không thành công là do phương án tài chính của 2 dự án này chưa thực sự hấp dẫn.

Nhóm ý kiến thứ hai thì sau khi điều chỉnh tiếp tục tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo phương thức PPP. Do Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 cho phép các dự án đầu tư theo phương thức PPP được hưởng cơ chế chia sẻ rủi ro cũng sẽ làm cho 2 dự án thành phần này trở nên hấp dẫn hơn.

Ngoài ra, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tiếp tục ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế, việc thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân thông qua phương thức PPP sẽ giúp nhà nước giảm đầu tư từ ngân sách, dành thêm nguồn lực cho công tác phòng, chống đại dịch và các mục đích an sinh, xã hội cần thiết khác.

Tuy vậy, Thường trực trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông hiện nay đã chậm so với dự kiến là hoàn thành năm 2021. Trong khi đó, thực tế, 2 dự án thành phần nói trên có nhu cầu vận tải rất lớn (xếp thứ hai và thứ ba trong 5 dự án đầu tư theo phương thức PPP), cho thấy sự cần thiết, cấp bách của 2 dự án này.

Trong khi, đến nay đã có 9/11 dự án thành phần dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2022 (3 dự án đầu tư theo phương thức PPP lựa chọn được nhà đầu tư, 6 dự án đầu tư công đang được các nhà thầu triển khai thi công), riêng Cầu Mỹ Thuận 2 hoàn thành năm 2023. Do đó, nếu không khẩn trương thực hiện 2 dự án thành phần này sẽ ảnh hưởng đến tiến độ chung và hiệu quả tổng thể của dự án.

Cơ bản đồng tình với quan điểm của cơ quan thẩm tra, Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua nghị quyết với 100% các vị có mặt tán thành. Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh yêu cầu: Việc chuyển đổi không được làm tăng tổng vốn đầu tư cũng như quy mô đã được Quốc hội quyết định, Chính phủ sẽ có trách nhiệm xây dựng phương án phù hợp để thu hồi vốn hoàn trả vào ngân sách Trung ương.

Theo báo cáo của Chính phủ, tổng nguồn vốn nhà nước đã được Quốc hội thông qua chủ trương bố trí cho dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông là 78.461 tỉ đồng (gồm 55.000 tỉ đồng tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 và 23.461 tỉ đồng tại Nghị quyết số 117/2020/QH14).

Kết quả rà soát, cập nhật tổng mức đầu tư toàn bộ 11 dự án thành phần đến thời điểm hiện nay là 89.201 tỉ đồng; trong đó, nguồn vốn nhà nước là 77.940 tỉ đồng (đã tính phần vốn nhà nước sau khi chuyển 2 dự án thành phần sang đầu tư công), nguồn vốn nhà đầu tư huy động để tiếp tục triển khai 3 dự án thành phần theo phương thức PPP là 11.261 tỉ đồng.