Chuyện lũ xứ Thanh và cán bộ công du nước ngoài

Huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa sau cơn mưa lũ.

Những ngày qua, hàng loạt các huyện của tỉnh Thanh Hóa bị ngập trong nước lũ, người dân sống chật vật trong cảnh màn trời, chiếu đất, các cấp, các ngành chung tay huy động tối đa nhân lực, vật lực giúp bà con vùng lũ vượt qua mất mát, khó khăn, ổn định đời sống.

Chưa hết buồn thương vì cảnh “màn trời chiếu đất” của người dân, thì mới đây các lãnh đạo xứ Thanh lại khiến dư luận xôn xao khi dự trù kinh phí cho một đoàn cán bộ gồm 3 người đi Mỹ công tác với số tiền lên đến hơn 1,7 tỷ đồng.

Chuyến công du diễn trong tháng 9/2018, đoàn chủ yếu sẽ dừng chân và làm việc tại Los Angeles và Hawaii. Mục đích, theo tuyên bố là để tìm kiếm cơ hội để quảng bá hình ảnh của địa phương và thúc đẩy trao đổi làm ăn. 

Thật ra, câu chuyện đi Mỹ là chủ trương đúng, không có gì sai khi Thanh Hóa là một trong 5 địa phương tham gia chương trình quảng bá địa phương Việt Nam tại Mỹ cùng với Hà Nội, Cao Bằng, Tuyên Quang và Bạc Liêu do Bộ Ngoại giao tổ chức.

Và cũng không có gì phải bàn cãi nếu mức dự trù kinh phí do Trung tâm xây dựng là hợp lý. Số tiền dự kiến chi được Trung tâm xây dựng hơn 1,7 tỷ đồng, nhưng UBND tỉnh duyệt kinh phí cho chuyến đi là 688 triệu đồng, vậy là giảm hơn 1 tỷ đồng so với dự chi ban đầu.

Thành thử, từ chuyện “kinh phí”, nó phát sinh ra chuyện mục đích của chuyến đi. Liệu có “cưỡi ngựa xem hoa” khi đã có rất nhiều chuyến đi của cán bộ địa phương, cán bộ ngành, nói là đi nghiên cứu, học tập, nhưng rồi về học tập được mấy vì không ai nghe báo cáo của đoàn đi, không ai nói thực hiện theo mô hình nào.

Chúng ta thấy, nếu Los Angeles là một trung tâm tài chính, công nghệ cao và giải trí hàng đầu nước Mỹ (nơi có Hollywood), thì Hawaii lại hay được biết tới như một thiên đường nghỉ dưỡng, song điểm chung giữa hai nơi này là mức sống cực kỳ đắt đỏ, thường chỉ những người lắm tiền nhiều của mới hay lui tới.

Ngoài ra, nếu đem so sánh với Việt Nam (nói chung) và Thanh Hóa (nói riêng), thì cả Los Angeles lẫn Hawaii, nhìn chung không có nhiều nét tương đồng, đặc biệt là về trình độ phát triển kinh tế lẫn cơ cấu ngành nghề để Thanh Hóa quảng bá, học tập.

Xem ra không phải chỉ các quan chức của tỉnh Thanh Hóa mới biết cách tiêu cho hết “ngân sách”, mà đây thực sự là một xu hướng, phổ biến từ khắp Trung ương đến từng địa phương.  Vì thế, có ai thấy chạnh lòng không khi nhìn sang nước Nhật – quốc gia siêu giàu, chủ nợ của thế giới và là đối tác cung cấp ODA số 1 của Việt Nam, chưa bao giờ lãnh đạo của họ có thói quen tiêu xài phung phí như chúng ta.

Một trong những tấm gương tiêu biểu là Thủ tướng Ikeda Hayato (1899 – 1965); Khi còn làm Bộ trưởng Tài chính, ông từng dẫn đầu phái đoàn công du sang Washington (năm 1955). Khi ở Mỹ, ông đã cho nhân viên chỉ thuê khách sạn 3 sao (giá 7 – 8 USD một ngày), và để tiết kiệm nữa thì hai hoặc ba người ở chung một phòng, kể cả ộ Btrưởng cũng phải chung phòng với một Vụ trưởng.

Ban ngày, đoàn đi làm việc với các đối tác Mỹ, tối về tụ tập ở phòng Bộ trưởng để kiểm tra, báo cáo và thảo luận; Thậm chí mọi người phải ngồi trên giường (do không đủ ghế), hay bệt dưới sàn và nhâm nhi rượu sake (mang từ Nhật sang để khỏi tốn ngoại tệ mua rượu ngoại) để bàn việc.

Trường hợp này, nói như nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Thu Ba: “Nếu muốn quảng bá, xúc tiến đầu tư thì phải thông qua các kênh như sứ quán, thương vụ ở nước ngoài, cần thiết thì mời bạn vào Việt Nam nghiên cứu đầu tư. Còn sang gặp nhau dăm ba tiếng, nói vài ba câu thì quảng bá, xúc tiến được gì?”

Chính vì vậy, trong bối cảnh tỉnh Thanh Hóa mới đề nghị Trung ương hỗ trợ 900 tỷ đồng để khắc phục, xử lý cấp bách các công trình thủy lợi, giao thông, giáo dục… và hỗ trợ 1.000 tấn gạo để cứu đói cho người dân vùng lũ. Thì chuyện công du nước ngoài với kinh phí khá lớn từ ngân sách nhà nước của lãnh đạo xứ Thanh càng khiến cho chúng ta phải chạnh lòng suy nghĩ.