Có một tấm "Huy chương vàng" không thể tự hào!

Việc này ít nhiều khiến cho người dân Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung sự lo lắng nhất định.

Theo Tổ chức AirViusal, Hà Nội đang được cho là ô nhiễm nhất thế giới

Tổ chức AirVisual được thành lập vào năm 2015, có trụ sở tại Mỹ, Trung Quốc và Thụy Sĩ. Nền tảng này cung cấp thông tin về chất lượng không khí của hơn 10.000 thành phố ở 80 quốc gia khác nhau. Ngoài ra, công cụ này còn được trang bị thêm tính năng dự đoán chất lượng không khí trong tương lai nhờ tận dụng máy học và trí tuệ nhân tạo.

Hiện, ứng dụng AirVisual đang sử dụng thang đo chất lượng không khí (AQI) của Mỹ và Trung Quốc. Chỉ số này nằm trong khoảng từ 0 đến 500. Trong đó các giá trị chỉ số cao cho thấy mức độ ô nhiễm không khí nhiều và gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

AQI được tính theo nhiều cách khác nhau trên khắp thế giới. Trung Quốc và Mỹ có hai hệ thống được sử dụng rộng rãi nhất. Trong đó, chỉ số của Mỹ trở thành tiêu chuẩn chung của thế giới. Số liệu từ AirVisual cho phép người dùng tra cứu nồng độ một số tác nhân nguy hiểm như: PM2.5, PM10, ozone, nitơ dioxide, sulfur dioxide và carbon monoxide.

Theo AirVisual, việc Hà Nội xuất hiện ở top một chỉ là tức thời trong vài ngày. Và việc cung cấp danh sách thành phố ô nhiễm giúp mọi người thay đổi. Trang này lấy ví dụ Bắc Kinh, Trung Quốc đã có nhiều chính sách môi trường mạnh mẽ hơn với các chỉ số này.

Tất nhiên, thời gian qua cũng có nhiều tranh cãi về những con số của AirVisual, trong đó một số ý kiến cho rằng cách tính của AirVisual còn nhiều tranh cãi, thì cũng không phủ nhận được rằng mức độ ô nhiễm không khí tại Việt Nam đang ở mức đáng lo ngại cho sức khoẻ người dân.

Mức độ ô nhiễm không khí của Việt Nam trong thời gian qua, đặc biệt là tại các thành phố lớn, không chỉ được ghi nhận bởi AirVisual, mà các nguồn khác như Pam Air, Aqicn, hay thậm chí từ chính website của Cổng thông tin quan trắc môi trường Hà Nội (moitruongthudo.vn) cũng cho thấy nhiều thời điểm, cảnh báo ô nhiễm không khí luôn ở mức cao.

Thực tế, chưa cần phải theo dõi thông tin, các chỉ số chuyên sâu, chỉ cần quan sát bằng mắt thường, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng nhận thấy bầu không khí Thủ đô gần đây bị phủ bởi một lớp sương bụi màu trắng đục. Chúng lởn vởn và bám ở tầm thấp mà không tiêu tán lên cao.

Ví như, cả buổi sáng ngày 15/12, nội thành TP Hà Nội chìm trong màn sương mờ ảo. Người dân ở nhiều khu vực lo ngại tình trạng bụi mịn trong không khí xuất hiện trở lại như trong tháng 9 vừa qua. Điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già và người mắc bệnh về đường hô hấp.

Hiện có nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, ngoài nguyên nhân về thời tiết, khí hậu, thì có một phần nguyên nhân rất lớn là do chính hoạt động của con người. Hiện nay ở Hà Nội và khu vực lân cận các hoạt động giao thông và xây dựng; sau đó mới là bụi từ công nghiệp và xử lý rác thải..v..v.

Bên cạnh đó, lại xảy ra thực tế chồng chéo, bất cập trong vấn đề quản lý giữa các bộ/ngành, dẫn đến lúng túng trong phản ứng khi có diễn biến ô nhiễm xấu. Theo nhiều chuyên gia, việc phụ thuộc vào thời tiết để “làm loãng” ô nhiễm không khí là một trạng thái rất bị động của các cơ quan chức năng.

Trường hợp này,  GS. Trương Quang Học cho rằng: “Ví dụ như không khí chẳng hạn, toàn bộ về giao thông thì chủ yếu bên Bộ GTVT quản lý. Còn đứng về nguyên tắc mà nói thì Bộ Tài nguyên môi trường vẫn là quản lý nhà nước về các dạng ô nhiễm , kể cả ô nhiễm khí, ô nhiễm nước. Phải thấy rằng, đây là vấn đề tồn tại bức xúc, quản lý nhà nước chồng chéo, đặc biệt là trong lĩnh vực tài nguyên môi trường”.

Nói thẳng ra, không quá khi nói một trong những sản phẩm bán chạy nhất ở Hà Nội những ngày này chắc chắn là khẩu trang. Trên đường phố, cứ 10 người đi xe máy, phải tới 8 người đeo khẩu trang. Còn với những tuyến vành đai, liên quận, huyện, đường lớn có công trình hoặc mật độ xe tải lớn, tỉ lệ này chắc chắn lên 100%. Đây là một nghịch lý khi Hà Nội luôn hướng phát triển là một “đô thị xanh”.

Dù thế nào đi nữa, ô nhiễm không khí tại Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung là điều hiện hữu đáng lo ngại, là vấn đề có tính đòi hỏi sự quan tâm, theo dõi và hành động của cả cộng đồng; đòi hỏi mỗi người dân phải tự ý thức: ý thức bảo vệ môi trường, ý thức bảo vệ cho bản thân, gia đình, và ý thức về trách nhiệm – nghĩa vụ của chính quyền trong việc bảo vệ môi trường.

Nói cách khác, với tấm "Huy chương vàng" về ô nhiễm không khí, đó là một thứ huy chương mà không ai mong muốn chút nào. Vì thế, đã đến lúc cần đưa ra những biện pháp hành động cụ thể chứ không phải chỉ những lời hô hào, khẩu hiệu.