Công bố 3 công ty sử dụng hoá chấy tẩy rửa để chế biến nước mắm

Ông Nguyễn Văn Tiến, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT cho biết, 4 công ty sản xuất, kinh doanh và chế biến nước mắm không đúng quy định.

Trong đó, 3 công ty vi phạm khi sử dụng hóa chất sản xuất xà phòng, chất tẩy rửa vệ sinh để sản xuất nước mắm và nước mắm bán thành phẩm là Công ty TNHH CBTP Hòa Hiệp, Công ty TNHH thực phẩm Tấn Phát (tỉnh Vĩnh Long), Công ty TNHH MTV Điều Hương (tỉnh An Giang) do hành vi sử dụng nguyên liệu là hóa chất công nghiệp (soda Na2CO3) để sản xuất nước mắm. 

Và 1 đơn vị là Công ty cổ phần chế biến thủy hải sản Liên Thành (TP.HCM) bị phạt 6 triệu đồng do vi phạm về điều kiện sản xuất.

Sử dụng chất tẩy rửa, axit sản xuất nước mắm

Theo đó, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã ban hành 4 Quyết định xử phạt với 4 công ty, đồng thời buộc 3 doanh nghiệp phải chuyển đổi mục đích sử dụng đối với nguyên liệu đã chế biến ra còn nằm lại tại xưởng.

Đáng chú ý, theo ông Tiến, toàn bộ nguyên liệu này đã được ngăn chặn kịp thời, chưa được bán ra thị trường để sản xuất nước mắm.

“Thực ra đây chưa phải là nước mắm mà là nguyên liệu và chúng tôi đã phát hiện kịp thời và xử lý ngay, họ chưa kịp bán nguyên liệu này ra thị trường. Vì thế thông tin ban đầu nước mắm bẩn là chưa đúng”, ông Tiến nói.

Trước đó, tại Hội nghị tổng kết công tác thanh tra năm 2019 của Thanh tra Bộ NN&PTNT diễn ra ngày 10/1 vừa qua, Thanh tra Bộ NN&PTNT và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường cho biết trong năm 2019 đã phát hiện một số vi phạm tại những công ty sản xuất nước mắm và nước mắm bán thành phẩm trên địa bàn tỉnh An Giang, Vĩnh Long và TP.HCM.

Các công ty này đã vi phạm nghiêm trọng an toàn thực phẩm khi sử dụng dịch nước bột ngọt, nước dịch tôm, cá và soda công nghiệp (Na2CO3) để sản xuất và chế biến nước mắm.

Cụ thể, nước mắm được sản xuất bằng dịch bột ngọt (nước bột ngọt) của Công ty CP hữu hạn Vedan Việt Nam hoặc dịch nước tôm, dịch bổi cá. Nước bột ngọt là phụ phẩm của quá trình sản xuất bột ngọt của Công ty. Được sản xuất ra ở công đoạn sau kết tinh Acid Glutamic, hóa chất HCl được cho thêm vào để hỗ trợ chế biến. Dịch bột ngọt có tính acid (pH từ 3-4), giá rất thấp, tính cả chi phí vận chuyển chỉ có 500 đồng/lít.

Hóa chất Soda Ash Light Na2CO3 là hóa chất công nghiệp không có trong Danh mục chỉ định dùng cho thực phẩm và sản xuất thực phẩm để sản xuất nước mắm bán thành phẩm (nước hoa cà). 

Các nguyên liệu này sau khi xử lý được cho chạy qua xác cá ủ chượp – nguyên liệu đã loại thải sau khi thu hoạch nước mắm truyền thống. Cuối cùng cho ra các sản phẩm nước mắm bán thành phẩm có độ đạm khác nhau tùy theo việc cô đặc và phụ gia chế biến có mùi vị của nước mắm.

Nước mắm bán thành phẩm được bán cho các cơ sở sản xuất nước mắm có quy mô lớn, nhỏ khác nhau để tiếp tục sử dụng các chất điều vị, mùi, màu hoặc tiếp tục xử lý, cô đặc để thành các sản phẩm nước mắm có giá trị khác nhau đưa ra thị trường tiêu thụ...

Theo quy trình khử chua, doanh nghiệp đưa khoảng 17.000 lít hỗn hợp gồm 95% dịch bột ngọt, 5% dịch nước tôm và 120kg NA2CO3 (Soda công nghiệp) để trung hòa axit trong dịch bột ngọt, đun bằng hơi nước trong thời gian 40 – 50 giờ, sau đó dung dịch thu được 800 lít nồng độ đạm đạt 25 – 35oN và 700 lít muối. 

Sau đó, doanh nghiệp sử dụng 800 lít này cho đi qua cá đã ủ chượp (chủ yếu là xác cá) hoặc bán luôn cho cơ sở sản xuất nước mắm. Bán dịch nước mắm này (còn gọi là nước hoa cà) với giá 7.000 – 9.000 đồng/lít.  

Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an

Thanh tra Bộ đã ban hành 4 Quyết định xử phạt với 4 công ty, trong đó, riêng Công ty cổ phần chế biến thủy hải sản Liên Thành (TP.HCM) bị phạt 6 triệu đồng do vi phạm về điều kiện sản xuất. Các đơn vị còn lại đã vi phạm vào 2 hành vi: Sản xuất chế biến không có vật che chắn để côn trùng và các động vật đi qua. Sản xuất nguyên liệu nước mắm dùng phụ gia không đúng quy định - soda công nghiệp (Na2CO3) là loại không được phép sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm.

“Chúng tôi đã chuyển hồ sơ để các cơ quan chức năng của Bộ Công an xem xét, xử lý theo quy định. Căn cứ vào những kết quả, cơ quan Công an đã yêu cầu Thanh tra Bộ tiếp tục phối hợp để xác minh thêm, lấy mẫu thêm trên thị trường. Trên cơ sở mẫu chúng tôi lấy về đã chuyển đến Viện kiểm nghiệm an toàn thực phẩm quốc gia để kiểm nghiệm", ông Nguyễn Văn Tiến cho biết.

Đồng thời buộc 3 doanh nghiệp phải chuyển đổi mục đích sử dụng đối với nguyên liệu đã chế biến ra còn nằm lại tại xưởng.

Các đơn vị này đã nghiêm túc cam kết thực hiện nộp tiền vào ngân sách nhà nước và đã chuyển đổi mục đích sản phẩm đã làm ra chuyển chế biến thành thức ăn chăn nuôi dưới sự giám sát của Thanh tra Bộ và của Thanh tra các Sở.

"Kết quả, toàn bộ chất cấm, kim loại nặng đều dưới ngưỡng cho phép. Do đó, cơ quan công an đã không khởi tố vụ án, đồng thời yêu cầu Thanh tra bộ xử lý nghiêm khắc về mặt hành chính. Đây là lần đầu tiên chúng tôi ra quyết định xử phạt tới 776 triệu đồng", ông Tiến cho biết.