Đa dạng nguồn vaccine, tránh tâm lý chờ đợi

NGUYỄN VIỆT• 24/06/2021 15:03

Tiếp cận đa dạng các nguồn vaccine, tránh tâm lý chờ đợi, lựa chọn vaccine, có loại nào phải dùng ngay loại đó trên tinh thần kịp thời, an toàn, hiệu quả.

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp trực tuyến về công tác phòng chống dịch COVID-19.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh 3 mục tiêu. Thứ nhất, ngăn chặn, kiềm chế, đẩy lùi nhanh dịch bệnh, sớm ổn định tình hình, đưa đất nước trở lại trạng thái bình thường.

Thứ hai, bảo đảm mục tiêu kép phòng chống dịch để bảo vệ sức khỏe, tính mạng nhân dân và bảo đảm điều kiện cho phục vụ sản xuất, kinh doanh; duy trì sản xuất, kinh doanh để có nguồn lực phòng, chống dịch và phục vụ nhân dân.

Thứ ba, tập trung hỗ trợ các tỉnh có tâm dịch, trước hết là TP. HCM, các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Dương để dập dịch thành công, trong đó đặc biệt lưu ý đến mục tiêu ngăn chặn dịch lây lan vào các khu công nghiệp, bệnh viện.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng và thực hiện kế hoạch thông tin trung thực, khách quan về việc tiếp cận bình đẳng tiêm các loại vaccine khác nhau cho hợp lý, tránh tâm lý chờ đợi, lựa chọn vaccine, có loại nào phải dùng ngay loại đó, trên tinh thần kịp thời, an toàn, hiệu quả.

Trước đó, tại tọa đàm về mở rộng nguồn tiếp cận vaccine do trường Chính sách công và quản lý Fulbright tổ chức, TS. Vũ Thành Tự Anh dẫn khảo sát quốc tế cho thấy, 98% người dân Việt Nam sẵn sàng tiêm vaccine COVID-19. Hiện nay đã có gần 2 triệu người tiêm mũi một, hơn 200.000 người tiêm đủ hai mũi.

"Đợt thứ tư bùng phát dịch bệnh với số ca nhiễm tăng nhanh nên Việt Nam cần thay đổi chiến lược chống dịch từ phòng thủ sang tấn công bằng vaccine. Vấn đề cấp bách hiện nay là tăng tốc nhập vaccine", ông Tự Anh nói.

Còn theo TS. Nguyễn Thu Anh, Giám đốc Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock, Đại học Sydney (Australia), Việt Nam đã thành công đăng ký nhận vaccine qua chương trình Covax.

Nhưng từ cuối năm ngoái, nhiều cảnh báo về tình trạng thiếu nguồn cung vaccine cho Covax đã đặt ra dù tổ chức này nỗ lực thương thuyết với nhiều nhà sản xuất. Các nhà sản xuất vaccine thường ưu tiên bán cho những nước mua trực tiếp.

"Thời gian tới, khi số lượng sản xuất vaccine tăng lên, Covax cũng khó tự chủ được đủ nguồn vaccine cho các nước, trong đó có Việt Nam. Hơn nữa, chương trình này ưu tiên các nước có dịch bệnh phức tạp, trong khi Việt Nam đang kiểm soát tốt dịch bệnh", bà Thu Anh phân tích.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành cho rằng, trước đây Việt Nam và nhiều nước đều thực hiện chiến lược nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong việc tiếp cận, mua, nhập vaccine.

Người dân được tiêm theo thứ tự ưu tiên, để đảm bảo công bằng và miễn dịch cộng đồng. Tuy nhiên, đến nay nhu cầu tiêm chủng ngày càng lớn, nhất là từ khi đợt dịch thứ tư bùng phát, trong khi các nguồn vaccine từ Covax về rất ít, không đủ đáp ứng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Tiếp cận đa dạng các nguồn vaccine, tránh tâm lý chờ đợi, lựa chọn vaccine, có loại nào phải dùng ngay loại đó trên tinh thần kịp thời, an toàn, hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tiếp cận đa dạng các nguồn vaccine, tránh tâm lý chờ đợi, lựa chọn vaccine, có loại nào phải dùng ngay loại đó trên tinh thần kịp thời, an toàn, hiệu quả.

Do đó ông Thành đề xuất ba giải pháp để Việt Nam tăng tốc nhập vaccine. Thứ nhất, cần thay đổi cách tiếp cận vaccine. Nhà nước phải sẵn sàng nguồn lực tài chính, chấp nhận mua vaccine với giá bằng hoặc cao hơn giá trung bình trên thị trường quốc tế.

Nghĩa là Việt Nam sẽ mua vaccine thương mại giá cao, để sớm có đủ lượng tiêm cho 70% dân số. Đơn cử, Việt Nam có thể mua vaccine Pfizer đúng với giá hãng công bố là 19,5 USD/liều.

Nhiều nước phát triển đã tiêm đủ số lượng nên sẽ mở rộng bán vaccine cho các nước khác. Đàm phán mua giá cao đúng thời điểm này Việt Nam sẽ có vaccine sớm. Chi phí mua vaccine dù rất lớn nhưng vẫn nhỏ hơn so với thiệt hại về kinh tế nếu để dịch bệnh bùng phát.

Thứ hai, Chính phủ và Bộ Y tế đang khuyến khích các doanh nghiệp, địa phương tham gia mua, nhập vaccine. Vì vậy, Chính phủ cần có cơ chế rõ ràng để vừa tạo điều kiện cho các địa phương, doanh nghiệp mua vaccine, vừa giám sát, quản lý rủi ro.

Nếu Chính phủ đứng ra mua vaccine, thủ tục sẽ mất nhiều thời gian. Khối tư nhân mua vaccine sẽ rút ngắn tối đa thủ tục và thời gian. Nhưng nhiều hãng sản xuất chỉ đàm phán với Chính phủ. Vì vậy, Việt Nam cần sớm hình thành cơ chế đàm phán ba bên là Chính phủ, doanh nghiệp, nhà sản xuất.

Thứ ba, Việt Nam đã đàm phán với nhiều hãng nhưng chưa có cam kết thời gian giao hàng cụ thể. Bộ Y tế cần tiếp tục quyết liệt thúc giục các hãng giao hàng sớm. Việt Nam sẵn sàng trả giá cao để được giao hàng trước.

Đồng quan điểm, PGS. TS Phạm Duy Nghĩa, giảng viên cao cấp trường Chính sách công và Quản lý Fulbright ông Phạm Duy Nghĩa cho biết, Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt, để huy động mọi nguồn lực tham gia mua vaccine. Bộ Y tế kiểm định chất lượng từng lô hàng nhập về, tránh tình trạng vaccine giả, quá hạn sử dụng.

Để tạo điều kiện hơn cho các doanh nghiệp, Chính phủ cần ban hành quy định miễn trừ trách nhiệm cho các đơn vị này nếu vaccine đảm bảo chất lượng nhưng xảy ra phản ứng phụ. Nếu có sự cố, Chính phủ đứng ra bồi thường.

Vẫn theo ông Nghĩa, việc tổ chức tiêm chủng cho 75 triệu người không đơn giản. Bộ Y tế nên tham khảo kinh nghiệm các nước. Mỹ tập huấn cho nhân viên hiệu thuốc cũng có thể tiêm. Đức tiêm cho mọi người ngay trên cao tốc...