Để cán bộ dám nghĩ, dám làm

Đó là một trong những nội dung được Viện trưởng VKSND tối cao đề cập tại phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế - xã hội sáng 2/6 vừa qua. Viện trưởng VKSND Tối cao ông Lê Minh Trí cho rằng, cần hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm “bịt các lỗ hổng trong quản lý”, tạo điều kiện phát triển, nhưng cũng phải tạo sự an tâm cho cán bộ dám nghĩ, dám làm.

Xung quanh câu chuyện này, Diễn đàn Doanh nghiệp đã có buổi trao đổi với Luật sư Tạ Anh Tuấn, Trưởng Văn phòng luật sư Bách Gia Luật và Liên danh (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội).

- Thưa Luật sư, với những ý kiến nêu trên của Viện trưởng VKSND tối cao, ông có thể cho biết quan điểm của mình?

Tôi hoàn toàn đồng ý quan điểm của Viện trưởng VKSND tối cao, hiện nay có một thực tế đáng lo ngại sau khi cơ quan điều tra khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về hành vi cố ý làm trái gây thất thoát, lãng phí tài sản của nhà nước, đặc biệt những vụ án liên quan đến việc đầu tư mua sắm trang thiết bị trong ngành y tế đã tạo ra tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm của người đứng đầu Bệnh viện công lập, không dám hợp tác đầu tư mua sắm thiết bị, vật tư y tế làm ảnh hưởng đến chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân.

Về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự mọi hành vi vi phạm pháp luật cần phải được phát hiện và xử lý nghiêm minh và kịp thời, vừa qua đại dịch COVID-19 bùng phát ở nước ta gây ra hậu quả rất nặng nề về kinh tế cũng như tính mạng, sức khỏe của nhân dân, đứng trước tình trạng khẩn cấp về y tế buộc ngành y tế phải huy động mọi nguồn lực, vật lực của nhà nước và nguồn lực từ bên ngoài (xã hội hóa y tế) để mua thuốc men, vắc-xin, sinh phẩm, kít xét nghiêm COVID-19 và trang thiết bị y tế phục vụ cho công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Trong quá trình đầu tư, mua sắm người được Nhà nước giao quản lý và sử dụng tài sản của Nhà nước tại các Bệnh viện công lập (có sử dụng vốn ngân sách của Nhà nước) khó có thể kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc mua sắm theo đúng quy định dẫn đến hậu quả làm thất thoát, lãng phí tài sản của nhà nước, thực tế vừa qua cơ quan điều tra đã khởi tố, điều tra về hành vi này, điển hình vụ án liên quan đến việc mua sắm kít xét nghiêm COVID-19 của Công ty Việt Á, một số giám đốc trung tâm CDC các tỉnh đã bị khởi tố, bắt tạm giam, vụ án xảy ra tại Bệnh viên Bạch Mai, Bệnh viện tim Hà Nội…

Việc cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố, điều tra các vụ án liên quan đến tội phạm về chức vụ, tham nhũng nói chung và các tội phạm về kinh tế nói riêng là nhiệm vụ chính trị được đặt lên hàng đầu của Đảng và Nhà nước trong hoàn cảnh hiện nay, với phương châm “Mọi hành vi vi phạm pháp luật phải được xử lý thật nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Do vậy việc khởi tố, điều tra về hành vi gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước của cơ quan tiến hành tố tụng là rất cần thiết được nhân dân đồng tình ủng hộ, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Tuy nhiên, qua hoạt động điều tra, truy tố xét xử của cơ quan tiến hành tố tụng đối với loại tội phạm về tham nhũng, chức vụ, kinh tế thời gian qua có phần nào làm ảnh hưởng đến tâm lý của người đứng đầu tại các đơn vị, tổ chức sử dụng vốn, tài sản của nhà nước có tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm không dám hợp tác đầu tư, mua sắm, trang thiết bị vật tư phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động khám, chữa bệnh tại đơn vị mình là thực tế đang tồn tại hiện nay.

- Với tư cách là luật sư đã từng tham gia bào chữa cho các thân chủ trong một số vụ án liên quan đến hành vi cố ý làm trái, thiếu trách nhiệm, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, ông có thể cho biết đâu là nguyên nhân chính dẫn đến việc gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước?

Tôi nhận thấy nguyên nhân chính (nguyên nhân chủ quan) dẫn đến việc gây thất thoát, lãng phí tài sản của nhà nước là do sự buông lỏng quản lý, thiếu sự kiểm tra giám sát chặt chẽ của người đứng đầu đơn vị, tổ chức được Nhà nước giao quản lý và sử dụng tài sản nhà nước, sự buông lỏng trong quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước được thể hiện qua hành vi hành động hoặc không hành động.

Người được nhà nước giao quản lý, sử dụng tài sản nhà nước tại các đơn vị, tổ chức của Nhà nước là người có chức vụ quyền hạn, họ là chủ thể đặc biệt được Nhà nước giao quản lý, sử dụng tài sản thông qua quyết định hoặc ủy quyền, trong thực thi nhiệm vụ được giao. Nếu họ thực hiện không đúng, thực hiện không đầy đủ hoặc không thực hiện các quy định của pháp luật về chế độ quản lý, sử dụng tài sản tại đơn vị mà họ có trách nhiệm quản lý, gây thất thoát, lãng phí thì tùy theo tính chất mức độ hành vi có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực quản lý kinh tế hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

>>Kết luận số 14-KL/TW về khuyến khích và bảo vệ cán bộ: Dám nghĩ, dám làm

- Xin cảm ơn Luật sư!