Đừng chủ quan với công tác cảnh báo, quản lý an toàn đập

Sau sự cố vỡ đập thủy điện Xepian-Xe NamNoy ở tỉnh Attapeu vỡ, hãng thông tấn nhà nước Lào (KPL) mới đây vừa công bố, tính đến trưa 25/7khiến hơn 6.000 người mất nhà cửa, 19 người chết. Mặc dù vậy, vẫn còn hàng trăm người mất tích. 

Với tinh thần của một người bạn, người đồng chí, người anh em. Cùng với những lời thăm hỏi và chia sẻ mà các lãnh đạo cao cấp của Việt Nam đã chuyển tới Chính phủ Lào ngay trong ngày 24/7, hàng loạt động thái nhằm hỗ trợ quốc gia láng giềng đã được Việt Nam triển khai trong 2 ngày qua.

Quân khu 5 và các đơn vị đứng chân trên địa bàn đã khẩn trương triển khai gần 1.000 cán bộ, chiến sĩ thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Kon Tum, Binh đoàn 15, Quân đoàn 3; Huy động 26 ô tô, xe cứu thương, xuồng các loại, lực lượng quân y và Đội phẫu viện 211; Gần 600 áo phao, nhà bạt, máy đẩy; 9 tấn lương khô sẵn sàng hỗ trợ giúp bạn ứng phó và khắc phục hậu quả sự cố.

Sự cố này là hệ quả của tư tưởng phát triển “nóng” của nước bạn Lào trong thời gian qua. Nói vậy bởi vị Thứ trưởng Bộ năng lượng và Khoáng sản của Lào Viraphonh Viravong từng nói với giới truyền thông quốc tế rằng: “Các bạn không thể nào cứ nghĩ mãi về nước Lào như một quốc gia kém phát triển. Lào cần phải phát triển, và thủy điện là cơ hội của Lào. Quốc gia nào có quyền bảo một quốc gia khác hi sinh sự phát triển vì họ?”

Như minh chứng cho lời nói đó, năm 2017 cả nước Lào có 46 nhà máy thủy điện, và có khoảng 54 nhà máy khác đang xây dựng hoặc lên kế hoạch. Một số nhà máy lớn nằm trên dòng chính sông Mekong như Xayaburi, Don Sahong, Pak Beng. Đến năm 2020, Lào sẽ có thể có 100 nhà máy thủy điện đi vào hoạt động, hòng “thoát nghèo”, và được đeo danh hiệu “cục pin của khu vực” như vị Thứ trưởng Bộ năng lượng và Khoáng sản nói.

Một vấn đề được đặt ra ở đây là: Thảm họa kinh hoàng này liệu có tác động tiêu cực tới Việt Nam khi hàng tỷ khối nước từ đây sẽ dồn xuống sông Mê Kông và đổ ra đồng bằng sông Cửu Long? Rồi, kèm theo đó là hàng loạt câu hỏi về sự an toàn của những người Việt Nam đang sống và làm việc tại vùng ngập nước ở nước bạn?

Trong lịch sử, chúng ta may mắn chưa gặp phải một đại thảm họa  về thủy điện như người bạn láng giềng. Nhưng đáng để lưu tâm vì hiện Việt Nam cũng có gần 400 công trình thủy điện lớn nhỏ với công suất gần 19.000 MW nên nguyên tắc bất dịch là cần tuân thủ theo đúng các yêu cầu, quy định pháp luật của nhà nước về quản lý an toàn đập, các quy chuẩn, quy phạm, phải tuân thủ đúng.

Chẳng phải, cách đây 6 năm, thủy điện Đakrông 3 ở Quảng Trị bị vỡ đập, nước tràn về khu dân cư xã Tà Long và xã Đakrông huyện Đakrông, cuốn trôi nhiều tấn lương thực, hoa màu của người dân đấy sao?

Song song, thiên tai và lũ lụt, lại là những thảm họa thường trực mà người Việt phải sống chung. Không nói đâu xa, chỉ vài ngày trước thảm họa thủy điện tại Attapeu, mưa lũ tại Yên Bái đã làm nhiều hộ dân ở các huyện Văn Chấn, Lục Yên, Trạm Tấu... thiệt hại nặng nề, trong đó có 10 người chết và mất tích.

Rồi, cũng chỉ hơn một tháng trước, đợt mưa lũ tại Lai Châu, Điện Biên, Hà Giang... cũng khiến hàng trăm người dân mất hết nhà cửa, trong đó có 23 người thiệt mạng. Và, nếu phải kể từ đầu năm 2018 này, theo thống kê, thiên tai trên toàn quốc đã làm 110 người chết và gây thiệt hại gần 3.600 tỉ đồng.

Người dân hai nước Việt Nam – Lào thời điểm này đang cùng cảnh ngộ. Chắc chắn, những người đã trải qua nỗi đau sẽ dễ dàng để cảm thông và sẻ chia với nhau nhiều nhất. Đồng thời, sự cố này cho thấy công tác cảnh báo, quản lý an toàn đập không bao giờ thừa. Tuyệt đối không được chủ quan với “bom nước”!