Hẹp dư địa giảm lãi vay

LÊ MỸ• 07/01/2021 13:30

Kỳ vọng chính sách nới lỏng tiền tệ sẽ được duy trì trong năm 2021 không hẳn hoàn toàn đồng nghĩa lãi suất cho vay có thể giảm thêm nhiều hơn.

Lãi vay chỉ có thể giảm thêm khi NHNN tiếp tục cắt giảm lãi suất điều hành, hoặc các ngân hàng thương mại tự cân đối, cắt giảm chi phí và chỉ tiêu lợi nhuận…

Lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng ở một số ngân hàng.

Lãi suất thực âm

Theo Tổng cục Thống kê, bình quân năm 2020, lạm phát của nền kinh tế ghi nhận tăng 3,13% so với năm 2019. Lạm phát cơ bản tăng 2,31% so với năm 2019. Nếu lấy bình quân lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng của 4 ngân hàng Vietcombank, BIDV, Agribank và Vietinbank đang niêm yết ở mức 3%, thì lãi suất thực đã rớt xuống mức âm.

Trong khi đó, năm 2021, với kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi và đặt mục tiêu lấy lại đà tăng trưởng GDP đạt 6%, tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 4%, rõ ràng lãi suất huy động khó có thể giảm hơn, nếu không muốn đẩy lãi suất thực rớt về mức âm sâu hơn.

Trên thực tế, lãi suất quá thấp và tiền rẻ đã khiến nhiều nhà đầu tư dịch chuyển tiền gửi tiết kiệm qua các kênh đầu tư khác trong năm qua. Do đó, việc giảm lãi suất huy động sẽ buộc các ngân hàng và đặc biệt NHNN, nếu muốn sử dụng công cụ lãi suất điều hành thêm lần nữa sau 3 đợt giảm năm 2020, sẽ phải cân nhắc. Và nếu lãi suất huy động không giảm thêm thì lãi vay cũng khó giảm thêm.

Chờ tín hiệu mới

Theo Tổng giám đốc một NHTMCP, một tín hiệu cho thấy lãi vay khó giảm trên cơ sở hành chính, đó là Quyết định số 2195/QĐ-NHNN ngày 24/12/2020 về mức lãi suất cho vay ưu đãi của TCTD được chỉ định đối với khách hàng vay vốn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (NOXH) ở mức 4,3%/năm; vay đầu tư NOXH cho thuê mua bán là 4,8%/năm và các NHTM cho vay hỗ trợ nhà là 4,8%/năm. Đây là mức lãi suất đã giảm 0,2 điểm phần trăm so với năm 2020 nhưng thực tế vẫn ở ngưỡng bình quân áp dụng cho vay NOXH trong giai đoạn 2016-2017.

“Ở giai đoạn 2016-2017, lãi suất huy động phổ biến khoảng 6-9%/năm đối với ngắn hạn và 9-11%/năm đối với trung và dài hạn; trong khi lãi suất cho vay NOXH là 4,8%/năm. Có nghĩa rằng so với mặt bằng hiện tại, lãi suất cho vay phổ biến đã hạ nhanh hơn so với lãi suất cho vay NOXH. Do đó, khả năng giảm lãi vay thêm sẽ chỉ trông chờ tín hiệu mới khi NHNN quyết định điều chỉnh giảm lãi suất điều hành hoặc các NHTM tự cân đối và giảm chi phí hoạt động nhờ ứng dụng số hóa, giảm biên lợi nhuận theo yêu cầu”, ông này nói.