“Hoa tiêu” mới cho các “đầu tàu” kinh tế

Tập trung vào chức năng giám sát

Ông Lê Quang Mạnh, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết có cơ chế giám sát để Uỷ ban quản lý vốn nhà nước không trở thành một cơ quan quá quyền lực, thậm chí quan liêu.

Tổng hợp Báo cáo tài chính thời điểm 31/12/ 2017, giá trị sổ sách vốn chủ sở hữu nhà nước của 19 tập đoàn, tổng công ty được chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước về Ủy ban là trên 1 triệu tỷ đồng, tổng giá trị tài sản là hơn 2,3 triệu tỷ đồng.

Đây là một nguồn lực rất lớn thúc đẩy phát triển kinh tế xã hôi. Chính vì vậy, Không chỉ kỳ vọng từ xã hội, Chính phủ mà việc ra đời Ủy ban còn là cơ sở để 19 tập đoàn, tổng công ty được chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước có những hoạch định, hoạt động chủ động, thúc đẩy sắp xếp, cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp theo các quyết định của Chính phủ, rút ngắn thời gian ra quyết định đầu tư.

Theo ông Mạnh, mục tiêu của Chính phủ khi thành lập cơ quan này là để xoá bỏ tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi, tức là tình trạng bộ chuyên ngành vừa ban hành chính sách cho một lĩnh vực nào đó, vừa trực tiếp quản lý các doanh nghiệp. Ông cũng cho biết, khuôn khổ pháp lý được xây dựng phải tách bạch chức năng quản lý nhà nước và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Trước đó, ngày 29/9, Chính phủ đã ban hành Nghị định 131 đưa ra hành lang pháp lý cho sự hoạt động của Uỷ ban này. Trong đó quy định Ủy ban là cơ quan thuộc Chính phủ, được Chính phủ giao thực hiện quyền, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và phần vốn nhà nước đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật.

Ủy ban cũng có nhiệm vụ xây dựng và trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chiến lược tổng thể đầu tư phát triển doanh nghiệp thuộc phạm vi quản lý của Ủy ban theo chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch được cấp có thẩm quyền quyết định.

Đến nay, Ủy ban đã cơ bản hoàn thành các quy chế nghiệp vụ quan trọng nhất về: tiếp nhận quyền đại diện sở hữu vốn nhà nước, quản trị vốn tại doanh nghiệp, giám sát tài chính và đánh giá hiệu quả doanh nghiệp, thẩm định dự án và quản lý hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, quy chế về người đại diện vốn, người quản lý doanh nghiệp…

“Cơ quan này sẽ thay nhà nước giám sát khối tài sản, khối vốn của nhà nước tại các doanh nghiệp, chứ không phải là cơ quan chỉ đạo việc sử dụng vốn. Do đó, Uỷ ban chỉ tập trung vào việc giám sát vốn đó đang được sử dụng có hiệu quả hay không, có khả năng, nguy cơ thất thoát không để triển khai các biện pháp can thiệp.”- ông Mạnh chia sẻ.

Nói cách khác, cơ quan này phải tập trung vào chức năng giám sát, không phải cơ quan hành chính.

Ông Mạnh cho biết: Trước đây, công tác giám sát vốn tại các doanh nghiệp này được thực hiện không thường xuyên, không có cơ quan chuyên trách. Việc thành lập Uỷ ban hướng đến giám sát thường xuyên, trông coi kỹ càng để nếu thấy một nguy cơ thất thoát, tình trạng sân trước sân sau thì cơ quan này sẽ chịu trách nhiệm giải quyết.

"Chỉ khi nào chúng ta gắn được trách nhiệm với những cá nhân cụ thể thì lúc đó mới có cơ chế, cách thức đảm bảo những nguồn lợi không bị lãng phí. Uỷ ban sẽ xây dựng lộ trình rõ ràng để đưa ra những mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, dữ liệu lớn để quản lý, giám sát một cách thường xuyên nhưng không làm cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp.”- ông Mạnh nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp: Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn

Ủy ban đã xây dựng và cơ bản hoàn thành hệ thống các quy chế nghiệp vụ và quản trị nội bộ để đảm bảo hoạt động của Ủy ban ngay sau khi ra mắt; đồng thời, hoàn thành xây dựng hệ thống thông tin hiện đại cho quản trị doanh nghiệp. Ủy ban sẽ áp dụng các tiêu chí quản trị hiện đại trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý nhằm tăng cường tính minh bạch, kịp thời, hiện đại theo xu thế cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, chủ động đề ra Kế hoạch hoạt động giai đoạn 2018 – 2020 để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đại diện sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Theo đó, chỉ đạo triển khai kế hoạch kinh doanh năm 2019, nghiên cứu, phối hợp với các doanh nghiệp đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý vốn nhà nước và xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển của từng doanh nghiệp phù hợp chiến lược phát triển ngành, nhu cầu của thị trường. Cùng với đó, thúc đẩy sắp xếp, cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp theo các quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tăng cường công tác quản trị doanh nghiệp, minh bạch hoạt động kinh doanh, điều hành của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Ông Dương Quang Thành, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN): Tránh chồng chéo

Để tạo thuận lợi cho hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước sau khi Ủy ban được thành lập, kiến nghị Chính phủ sớm ban hành hướng dẫn nhằm quy định rõ mối quan hệ giữa Ủy ban và các Bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện các quyền, trách nhiệm của chủ sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước; đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng của các doanh nghiệp thuộc diện chuyển giao về Ủy ban không bị ảnh hưởng, tránh việc chồng chéo, tăng tính hiệu quả trong công tác quản lý các doanh nghiệp.

Ngoài ra, hiện nay nhiều văn bản quy phạm pháp luật đang quy định thẩm quyền của các Bộ quản lý ngành đối với các hoạt động của doanh nghiệp do các Bộ là cơ quan đại diện chủ sở hữu (đặc biệt là các nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức các Bộ và các nghị định hướng dẫn thi hành các luật như Luật xây dựng, Luật đầu tư công, Luật doanh nghiệp,…), kiến nghị Chính phủ và các Bộ, ngành xây dựng kế hoạch điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật đó cũng như cách thức, lộ trình thực hiện trong giai đoạn quá độ, chuyển giao các doanh nghiệp về Ủy ban.

Ông Trần Mạnh Hùng, Chủ tịch Tập đoàn VNPT: Rút ngắn quá trình đầu tư

Khi các tập đoàn, tổng công ty về chung một Uỷ ban thì việc sửa đổi các cơ chế, các thể chế quản lý nhà nước về doanh nghiệp sẽ thực tế hơn, chắc chắn sẽ nhanh hơn trước vì Uỷ ban có tính chuyên nghiệp rất cao, chuyên về giám sát cũng như bảo toàn vốn hoạt động tại doanh nghiệp.

Đặc biệt, khi lãnh đạo Uỷ ban có chủ trương đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động doanh nghiệp với phương châm toàn diện và triệt để, hay nói cách khác là phải số hóa các tập đoàn, tổng công ty sẽ giúp cho Uỷ ban có nhiều thông tin trực tuyến, online hơn. Khi đó, giúp cho các Lãnh đạo Uỷ ban rút ngắn được quá trình ra quyết định. Các lãnh đạo càng có nhiều thông tin thì càng ra quyết định nhanh. Chúng tôi thấy là thông tin càng minh bạch thì càng giúp cho cấp trên, cấp dưới hiểu và gần gũi nhau hơn.

Chúng tôi rất kỳ vọng sự ra đời của UB sẽ giúp cho chúng tôi rút ngắn được thời gian đưa ra thị trường những sản phẩm mới, rút ngắn quá trình đầu tư công nghệ mới, chúng tôi có thể thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng 4.0, chiến lược VNPT 4.0.