Không đưa vào kế hoạch những dự án chưa đánh giá được hiệu quả

Hồng Hương• 17/11/2018 05:10

Không đưa vào kế hoạch những dự án chưa đánh giá được hiệu quả; không phân bổ dự án mới khi chưa hoàn thành dự án cũ; bổ sung các quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đối với hiệu quả đầu tư…

Đó là một trong những ý kiến của các ĐB khi góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công chiều ngày 16/11.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội)

Tại phiên thảo luận, đa số ý kiến đại biểu nhất trí với đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công. Dù vậy, các đại biểu cũng bày tỏ vẫn còn nhiều băn khoăn về dự án luật này. Ngay từ tên gọi, phạm vi sử đổi của dự án luật đã có nhiều ý kiến tranh luận.

Cụ thể, theo Nghị quyết số 57/2018/QH14 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, tên Dự án Luật là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công. Tuy nhiên, Chính phủ đề xuất tên gọi của Luật là Luật Đầu tư công (sửa đổi), theo đó sửa đổi toàn diện, một số nội dung đổi mới về chính sách.

Góp ý tại phiên thảo luận, ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) cho rằng, Luật Đầu tư công là văn bản pháp lý quan trọng, có tác động đến nguồn lực ngân sách, an ninh tài chính quốc gia. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những Luật có đời sống ngắn nhất bởi vừa áp dụng được 3 năm đã phải sửa đổi bổ sung. Ngoài ra, một số quy định của Luật chưa bao quát được những vấn đề thực tiễn đặt ra.

Chính vì vậy, đại biểu đề nghị sửa đổi Luật lần này cần đánh giá toàn diện, sâu sắc, bao quát, đầy đủ những vấn đề thực tiễn đặt ra.

Về các vấn đề cần sửa đổi, theo ĐB Mai, liên quan đến thể chế, chính sách cần đưa vào dự thảo luật các quy định nhằm thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng tại Nghị quyết trung ương 5, theo đó nêu rõ 2 nhiệm vụ hoàn thiện thể chế quản lý đầu tư công đảm bảo hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế, đổi mới cách thức lựa chọn dự án đầu tư theo mức độ hiệu quả kinh tế và xác định rõ trách nhiệm trực tiếp của người đứng đầu cơ quan, tổ chức đối với hiệu quả kinh tế của các dự án.

Tuy nhiên, đối chiếu với dự thảo luật, đại biểu đánh giá, hai yêu cầu này chưa thể hiện được một cách đậm nét, còn thiếu vắng các tiêu chí lựa chọn dự án, chưa gắn việc phân bổ nguồn lực với hiệu quả đầu ra, đồng thời cũng chưa quy định cụ thể trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đối với hiệu quả dự án, nhất là trong trường hợp đầu tư không hiệu quả, thất thoát, lãng phí.

Từ phân tích trên, đại biểu đề nghị ở lần sửa đổi này cần bổ sung các tiêu chí đánh giá dự án và hiệu quả đầu ra, kiên quyết không đưa vào kế hoạch những dự án chưa đánh giá được hiệu quả kinh tế - xã hội, không phân bổ cho các dự án ở giai đoạn sau nếu chưa làm rõ hiệu quả đầu tư ở giai đoạn trước, đồng thời cũng bổ sung các quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đối với hiệu quả đầu tư.

Liên quan đến thẩm quyền, đại biểu nhận định, thực tế thời gian qua việc thiếu vắng các quy định về thẩm quyền đã gây ra không ít những vướng mắc trong quá trình thực hiện.

“Luật chưa quy định cụ thể về thẩm quyền sử dụng nguồn lực dự phòng ở các bộ, ngành, địa phương và trên thực tế khi triển khai thực hiện đã không thực hiện được. Luật cũng chưa có các quy định danh mục dự phòng sử dụng vốn ngân sách trung ương. Luật hiện hành cũng chưa quy định về thẩm quyền quyết định danh mục dự án dẫn đến trong qua trình thực hiện phát sinh những tranh luận, ý kiến khác nhau trong phân bổ nguồn lực dự phòng…” – đại biểu dẫn chứng và đề nghị bổ sung các quy định này vào dự luật.

Trong khi đó, quan tâm đến điều kiện quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án, ĐB Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) đề nghị cân nhắc quy định dự án thuộc danh mục của chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình đầu tư công đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư toàn bộ chương trình thì không phải quyết định chủ trương đầu tư. “Bởi nếu không thực hiện thủ tục quyết định chủ trương dự án thì sẽ có nguy cơ dẫn đến đầu tư dàn trải, lãng phí, không đảm bảo cân đối vốn đầu tư công” – đại biểu phát biểu.

Ở khía cạnh khác, đại biểu cũng đánh giá dự luật chưa sửa đổi các quy định liên quan đến công khai, minh bạch trong quản lý đầu tư công và việc theo dõi giám sát, thanh tra, kiểm tra các hoạt động đầu tư công. Đại biểu cho rằng dự luật bổ sung quy định “Tổ chức, cá nhân có thẩm quyền quyết định đầu tư được phép quyết định hình thức tham khảo ý kiến cộng đồng dân cư nơi thực hiện dự án” sẽ dễ dẫn đến tùy tiện và việc xin ý kiến có thể trở lên hình thức, không hiệu quả.

ĐB Bùi Văn Phương (Ninh Bình)

Nêu quan điểm chỉ sửa đổi, bổ sung một số điều đang gây vướng mắc mà sau thời gian 3 năm thực hiện Luật đầu tư công đã chỉ ra, ĐB Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng tiền ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cũng đều là tiền ngân sách nhà nước nhưng quá trình thực hiện, phần ngân sách địa phương thực hiện đầu tư công do thẩm quyền địa phương quyết định dường như thuận lợi và không có vướng mắc nhưng phần ngân sách đầu tư công do trung ương phân bổ cho địa phương thì khó khăn và chậm. Đại biểu cho rằng đây là cái gốc của vấn đề.

Bên cạnh đó, đại biểu bày tỏ sự đồng tình với ban soạn thảo đã đề xuất về phạm vi sửa đổi tập trung vào quy định về thủ tục phê duyệt và giao kế hoạch đầu tư công trung hạn hàng năm theo hướng dẫn đẩy mạnh phân cấp, tăng cường hậu kiểm, Thủ tướng Chính phủ giao tổng mức đầu tư vốn cho các bộ, ngành, địa phương kèm theo nhiệm vụ và tiêu chí nguyên tắc. Các đơn vị chịu trách nhiệm phân bổ chi tiết và báo cáo lại Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài chính để theo dõi, kiểm tra, giám sát. Đây là mấu chốt để tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện.