Kinh tế “bùng nổ” từ chân lý “đường thông”

>>TIN NÓNG CHÍNH PHỦ: Hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường Vành đai 3 TPHCM

Ngày 11/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) khai mạc Phiên họp thứ 11 tại Nhà Quốc hội. Phiên họp dự kiến diễn ra từ ngày 11 đến 13/5.

Tại phiên họp này, UBTVQH sẽ cho ý kiến về việc trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội, Dự án Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh; chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng (giai đoạn 1), Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1), Biên Hòa-Vũng Tàu (giai đoạn 1) (nếu đủ điều kiện)…

Bình luận về mục tiêu cơ bản hoàn thành dự án Vành đai 4 Vùng Thủ đô cơ bản hoàn thành năm 2024, dự án Vành đai 3 TP. HCM năm 2025, PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, tương lai dự án tác động đến các vùng kinh tế trọng điểm khi các công trình này hoàn thành đó là sự "bùng nổ" khá mạnh mẽ ở hai trung tâm tăng trưởng lớn nhất của Việt Nam.

Từ sự ách tắc lâu nay chúng ta phải chịu, khi khai thông, "bùng nổ" sẽ hiện ra. Chân lý "đường thông" theo PGS.TS. Trần Đình Thiên sẽ thể hiện ở 3 điểm chính.

Thứ nhất, hành lang công nghiệp sẽ phát triển, các khu công nghiệp được định hình rõ ràng, mạnh mẽ hơn. Công nghiệp theo tinh thần mới là khu công nghiệp đẳng cấp cao.

Thứ hai, vận tải và các tuyến logistic sẽ kết nối mạnh mẽ hơn, sôi động hơn. Mục đích là hình thành các đô thị và chuỗi đô thị đẳng cấp cao, hình thành nên không gian kết nối tốt, bảo đảm cuộc sống, theo đúng tiêu chuẩn bền vững.

Thứ ba, trong tầm nhìn xa hơn nữa là nối các hành lang này với các sân bay thì có thể hình dùng sự kết nối bầu trời với thế giới. Qua đó tận dụng cơ hội phục hồi để tạo ra đột phá, phát triển. 

Đánh giá về việc địa phương kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội cho phép sử dụng linh hoạt vốn ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương cho công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng theo tiến độ triển khai dự án, trong đó ưu tiên hoàn thành công tác GPMB trong giai đoạn 2021-2025, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng đây là ý tưởng rất hay.

Giải phóng mặt bằng nhiều khi bị “chốt chặt” bởi nguyên tắc giá cả, chỉ cần một vài hộ gia đình không đồng ý là toàn bộ dự án bị chậm. Lúc đó cần có phương án xử lý linh hoạt hơn bởi có thể những trường hợp đòi hỏi có lý của họ, hoặc là có những yêu cầu riêng mà chúng ta phải có. Những cái khác thì giao cho địa phương quyền tiếp cận để chọn phương án xử lý linh hoạt vấn đề này tốt nhất.

Tình thế thay đổi, điều kiện lại rất “phong phú” cho nên Trung ương không thể xử lý hết mọi việc. Cho phép địa phương linh hoạt xử lý có thể giúp chúng ta giải quyết những tắc nghẽn và lãng phí.

“Tôi đọc những đề xuất và nhận thấy cũng có yêu cầu rất chặt chẽ, linh hoạt điều chuyển trong phạm vi để làm sao tổng mức không quá mức cần thiết. Tức là không được lạm dụng quyền linh hoạt để hưởng lợi. Cái này cũng là một yếu tố chặt chẽ. Tôi thấy cách tiếp cận này giống như một sáng kiến trao cho địa phương quyền chủ động để chúng ta giải quyết cho phù hợp. Tất nhiên, địa phương muốn làm tốt thì phải có giải pháp để giám sát việc này thỏa đáng”, PGS.TS Trần Đình Thiên bày tỏ.

>>TIN NÓNG CHÍNH PHỦ: Hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô

Chia sẻ về sự cấp thiết triển khai hai dự án này, theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, khi xây dựng dự án, tất cả căn cứ, kể cả về mặt chủ trương chiến lược đều cho thấy phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch triển khai trong giai đoạn 2021-2025.

Trên thực tế, số lượng đường cao tốc chúng ta đạt được khá thấp so với yêu cầu phát triển của đất nước. Chính vì vậy, đặt ra mục tiêu hoàn thành 2 tuyến đường Vành đai số 3 TP. HCM và số 4 TP. Hà Nội tại thời điểm hiện nay hết sức hợp lý khi quãng thời gian của giai đoạn trước 2011-2020, chúng ta không có điều kiện làm được điều này do khó khăn. Đến nay, chúng ta cơ bản đủ điều kiện cũng như công nghệ để triển khai.

Xây dựng cơ sở hạ tầng là một trong ba đột phá chiến lược mà Đảng và Nhà nước ta đề ra trong một loạt đại hội và được khẳng định trở lại tại Đại hội Đảng lần thứ XIII. Có cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông, thì không chỉ cuộc sống của người dân được cải thiện mà nền kinh tế cũng phát triển đột phá.

Sự phát triển vượt bậc của Quảng Ninh, Hải Phòng, mới đây nhất là Thái Nguyên, cho chúng ta thấy định hướng chiến lược đó của Đảng, Nhà nước ta là hết sức đúng đắn.

Tuy nhiên trong 20 năm qua, chúng ta mới chỉ xây dựng được 1.000 km đường cao tốc mà mục tiêu đề ra cho giai đoạn 2021-2025 là xây dựng được 2.000 km đường cao tốc. Chúng ta thử so sánh, 20 năm có 1.000 km mà 5 năm hướng tới 2.000 km.

Đó là định hướng chiến lược mà Chính phủ mới và người đứng đầu là Thủ tướng Phạm Minh Chính đã triển khai rất quyết liệt. Thủ tướng cũng như Chính phủ đã có những hành động, không chỉ trong quy hoạch hay tầm nhìn chiến lược mà trực tiếp lăn lộn để triển khai việc này.

Trong số các công trình được thúc đẩy thời gian qua, có 2 công trình có ý nghĩa quan trọng. Dự án đường Vành đai 3 TP. HCM và Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội. Đây là các công trình cơ sở hạ tầng và cũng là cao tốc đô thị, kết nối 2 trung tâm kinh tế, 2 vùng động lực kinh tế lớn nhất nên vị trí hết sức quan trọng.

Tại phiên họp này, UBTVQH sẽ cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi); cho ý kiến bằng văn bản đối với đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022. Về các vấn đề kinh tế-xã hội (KT-XH), UBTVQH cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022; việc chuyển vốn vay về cho vay lại, bảo lãnh Chính phủ thành cấp phát ngân sách nhà nước. UBTVQH cũng sẽ xem xét về dự kiến phương án phân bổ vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 và năm 2022 cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia; bổ sung kế hoạch ngân sách Trung ương năm 2022 trong nước phân bổ cho các bộ, ngành, địa phương. UBTVQH cũng cho ý kiến về việc trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội, Dự án Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh; chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng (giai đoạn 1), Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1), Biên Hòa-Vũng Tàu (giai đoạn 1) (nếu đủ điều kiện). Bên cạnh đó, UBTVQH cũng cho ý kiến về Báo cáo kiểm toán việc sử dụng các nguồn lực trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh của Kiểm toán nhà nước và tiếp tục cho ý kiến về báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020 bằng văn bản. UBTVQH sẽ xem xét, quyết định việc thành lập thị trấn Phương Sơn thuộc huyện Lục Nam và thành lập thị trấn Bắc Lý thuộc huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang.  Cũng tại phiên họp, UBTVQH sẽ cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV; tham gia ý kiến vào dự thảo báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV; xem xét báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 4-2022. Đồng thời, UBTVQH sẽ cho ý kiến về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 3 của Quốc hội.