Kỳ vọng chấm dứt tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu do COVID-19

>> Nguy cơ làn sóng dịch COVID-19 mới từ Trung Quốc

Theo một số nhà khoa học hàng đầu và cố vấn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với Reuters, có thể còn quá sớm để tuyên bố kết thúc giai đoạn khẩn cấp của đại dịch COVID-19 vì làn sóng dịch vẫn lan rộng ở Trung Quốc.

Quan điểm của họ thể hiện sự thay đổi kể từ khi Trung Quốc bắt đầu dỡ bỏ chính sách zero COVID, sau sự gia tăng đột biến của các ca nhiễm mới. Các dự đoán cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hiện có thể phải đối mặt với sự bùng nổ các ca bệnh và số ca tử vong tăng nhanh trong năm 2023 sau khi có sự thay đổi đột ngột về chính sách phòng chống dịch.

Cách tiếp cận zero COVID của Trung Quốc đã giữ cho số ca nhiễm và tử vong của quốc gia này ở mức tương đối thấp, nhưng WHO cho rằng nó không "bền vững" trong năm nay do quốc gia này đã dỡ bỏ chính sách này. Giới chuyên gia nhận định, động thái này của Chủ tịch Tập Cận Bình đã làm thay đổi bức tranh toàn cầu.

"Khó có thể gọi đây là thời điểm hậu đại dịch khi một phần quan trọng của thế giới thực sự đang bước vào làn sóng dịch thứ hai", chuyên gia virus học người Hà Lan Marion Koopmans, chuyên gia cố vấn về tình trạng khẩn cấp COVID-19 của WHO nói với Reuters. “Rõ ràng chúng ta đang ở một giai đoạn rất khác của đại dịch, nhưng theo tôi, làn sóng dịch ở Trung Quốc vẫn cần thận trọng”, ông Koopmars nhấn mạnh.

Trên thực tế, thế giới vẫn đang phải đối mặt với nguy cơ xuất hiện các biến thể mới nguy hiểm do mức độ lây truyền cực cao, đặc biệt khi Trung Quốc bước vào dịp Tết nguyên đán 2023 và chính phủ nước này đang cho phép người dân đi du lịch quốc tế trở lại.

Giám đốc phụ trách các trường hợp khẩn cấp của WHO Mike Ryan nói với các phóng viên ở Geneva: "Tôi nghĩ thế giới vẫn còn nhiều việc phải làm. Khả năng tiếp cận vaccine không đồng đều trên toàn thế giới vẫn là một lý do chính khác khiến đại dịch COVID-19 chưa thể kết thúc.

Mặt khác, tỷ lệ các bệnh nhiễm đường hô hấp theo mùa khác ngày càng tăng gây áp lực với các hệ thống chăm sóc sức khỏe tại một số nước thuộc Bắc bán cầu cũng là một yếu tố đáng xem xét.

>>  Thế giới lại "phát sốt" vì làn sóng COVID-19 mới ở Trung Quốc

Đồng thời, biến chủng XBB.1.5, được gọi là “Kraken”, đang gia tăng nhanh ở Hoa Kỳ và dự báo sẽ lan nhanh sang các quốc gia khác. Các chuyên gia dịch tễ lưu ý rằng sự trỗi dậy của XBB.1.5 chỉ là một lời nhắc nhở rằng dù thế giới có muốn đại dịch này kết thúc thì điều đó cũng không xảy ra ngay lập tức.

Mặc dù vậy, Tiến sĩ Georges Benjamin, Giám đốc Hiệp hội Y tế Công cộng Mỹ cho rằng, năm 2023 là thời điểm thích hợp để chấm dứt tình trạng y tế khẩn cấp. “Dịch bệnh sẽ biến mất vào một lúc nào đó. Tôi nghĩ chúng ta đang nhanh chóng đạt đến thời điểm đó", TS. Benjamin nhận định.

Tuy nhiên, tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp đại dịch COVID-19 không có nghĩa là đại dịch đã kết thúc, ông Benjamin cảnh báo và cho biết thêm, thế giới vẫn đang phải chống chọi với đại dịch HIV/AIDS, nhưng chúng ta không ở trong tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng.

Trao đổi với Fortune, Tiến sĩ Bruce Y. Lee, Giáo sư quản lý và chính sách y tế tại Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học New York rằng có một số trường hợp có thể chấp nhận để thoát khỏi tình trạng khẩn cấp của đại dịch. Một trong số đó là khi mức độ nhiễm COVID-19 giảm tới mức nào đó trên toàn thế giới. Virus có thể diễn tiến ổn định thành một mô hình tương tự như những gì đã thấy với RSV và bệnh cúm mùa, trong đó các trường hợp nhiễm bệnh hầu như không xuất hiện vào mùa hè và chỉ tăng cao vào mùa đông.

Chuyên gia này nhận định, quá trình chuyển đổi sang kịch bản này có thể đang diễn ra. Vào năm 2020, nhiều chuyên gia y tế công cộng dự đoán rằng đại dịch sẽ kéo dài khoảng 2,5-3 năm, tương tự như một số đại dịch khác đã từng xảy ra. Điều này cho thấy rằng năm 2023 có thể là năm để kỳ vọng có thể chấm dứt tình trạng khẩn cấp toàn cầu do COVID-19 gây ra.