Lệnh động viên một phần: "Nước cờ" phản tác dụng của Nga

>> Chiến sự Nga- Ukraine: Ông Putin sẽ tung "chiêu" nào tiếp theo?

Mới đây, việc Ruslan Zinin nổ súng bắn trọng thương sĩ quan phụ trách tại văn phòng tuyển quân ở thị trấn Ust-Ilimsk thuộc tỉnh Irkutsk khiến nhiều người lo ngại hoạt động này sẽ gây bất ổn xã hội Nga. Đây là vụ nổ súng đầu tiên liên quan đến hoạt động tuyển quân của Nga, kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin phát lệnh động viên một phần, huy động khoảng 300.000 quân nhân dự bị nhập ngũ.

Lệnh động viên được ban bố ngày 21/9 được coi là một nỗ lực của Moscow nhằm bổ sung quân số cho chiến dịch quân sự ở Ukraine. Tuy nhiên, quá trình thực hiện lệnh gọi nhập ngũ những ngày sau đó đã bộc lộ nhiều bất cập gây tranh cãi và bất bình. Tại một số khu vực thuộc vùng Viễn Đông, giới chức địa phương ghi nhận nhiều trường hợp không thuộc diện nhập ngũ theo lệnh động viên vẫn nhận được giấy gọi. Cơ quan phụ trách cho biết đã có nhầm lẫn trong triển khai lệnh gọi nhập ngũ đối với quân nhân dự bị.

Bên cạnh đó, hàng loạt thông tin về việc nhiều người đàn ông không có kinh nghiệm quân sự hoặc quá tuổi nhập ngũ cũng nhận được giấy triệu tập, dẫn tới các cuộc biểu tình nổ ra. Thậm chí, các video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy dường đã có sự gia tăng đáng kể bầu không khí căng thẳng, buồn bã và bối rối tại các gia đình Nga sau khi có lệnh động viên một phần.

Các nhóm hoạt động xã hội như Free Buryatia Foundation cho biết một số dân tộc thiểu số ở Nga đang được huy động để tham gia lực lượng chiến đấu chính ở Ukraine. Những khu vực này cũng đã phải hứng chịu số lượng người thương vong.

>> Chiến sự Nga- Ukraine: Thế khó kép của Trung Quốc

Thông báo động viên một phần cũng đã làm dấy lên các cuộc biểu tình chống chiến tranh trên khắp đất nước Nga dù cảnh sát Nga đã đàn áp nhanh chóng. Theo nhóm giám sát biểu tình độc lập OVD-Info, ít nhất 1.472 người biểu tình đã bị giam giữ tại hàng chục thành phố trên khắp nước Nga.

Ông Ksenia Thorstrom, đại diện địa hạt Semenovsky tại St Petersburg gọi việc điều động một phần là một "quyết định rất không được lòng dân" của Tổng thống Putin. Chuyên gia này cũng cảnh báo "khi cú sốc đầu tiên qua đi, sự phản kháng sẽ phát triển và lan rộng trên toàn đất nước".

Ngay sau khi những tranh cãi nổ ra, hai lãnh đạo Quốc hội Nga thừa nhận quá trình động viên lực lượng dự bị đang tồn tại hàng loạt sai sót, trong đó có nhiều trường hợp gọi nhập ngũ nhầm. Họ đề nghị quân đội Nga nhanh chóng chấn chỉnh bộ máy tuyển quân và triển khai lệnh động viên theo đúng quy định pháp luật.

Ông Valentina Matviyenko, Chủ tịch Hội đồng Liên bang (tức Thượng viện Nga), nhận định "Những sai lầm nghiêm trọng này là không thể chấp nhận được. Theo cá nhân tôi, phản ứng gay gắt từ người dân thời gian qua đối với cách làm việc hiện nay là hoàn toàn hợp lý".

Tương tự, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng cho biết đã xảy ra sai phạm trong quá trình huy động quân dự bị cho chiến dịch quân sự ở Ukraine. "Quả thật có những trường hợp sắc lệnh động viên quân bị vi phạm. Ở một số khu vực, các tỉnh trưởng đang tích cực làm việc để điều chỉnh tình hình", ông Peskov khẳng định; đồng thời nhấn mạnh các trường hợp không tuân thủ lệnh động viên đang giảm và tất cả sai phạm sẽ được sửa chữa.

Cho đến thời điểm hiện tại, Điện Kremlin cũng nói rằng không có quyết định về việc đóng cửa biên giới hay ban bố thiết quân luật ở một số khu vực biên giới để ngăn những người đàn ông Nga đủ điều kiện nhập ngũ rời khỏi đất nước.

Bên cạnh những bất ổn xã hội, giới quan sát cảnh báo, Nga sẽ phải đối mặt thách thức lớn về hậu cần và tài chính để huấn luyện cho số quân nhân mới này trước khi họ có thể tham dự vào chiến trường Ukraine. Bộ Quốc phòng Anh nhận định thiếu huấn luyện viên quân sự cũng như quá trình triển khai hoạt động tuyển quân một cách vội vàng cho thấy nhiều tân binh Nga sẽ được triển khai ra tiền tuyến với sự chuẩn bị tối thiểu và gia tăng nguy cơ chịu thương vong cao.

Ông Alexander Baunov, chuyên gia cấp cao tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, trụ sở ở Washington DC, Mỹ bình luận: "Tổng thống Putin chỉ đang tiến hành các bước thay thế lực lượng để kéo dài chiến sự. Nga rất khó để xoay chuyển cục diện chiến sự ở Ukraine chỉ với những lực lượng mới trong thời gian rất ngắn".