“Loạn” thị trường xe điện và nỗi lo an toàn giao thông

Theo số liệu từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, có khoảng 700.000 xe điện (năm 2019) được cấp chứng nhận hợp tiêu chuẩn, được phép bán ra thị trường và lưu thông, hầu hết được sản xuất, lắp ráp trong nước. Tuy nhiên thực tế trên thị trường, lượng xe đạp điện bán ra lớn hơn nhiều lần, do vẫn đang tồn tại hoạt động sản xuất, lắp ráp chui hoặc nhập lậu…

Các chuyên gia cho rằng, những sản phẩm xe điện nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và chứng nhận chất lượng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây nguy hiểm và thiệt thòi lớn nhất vẫn là người tiêu dùng. Khi sản phẩm gặp vấn đề, người tiêu dùng sẽ phải đối mặt với nhiều rắc rối, thậm chí là cháy nổ, mất an toàn giao thông, nguy hiểm đến tính mạng mà không biết kêu ai, ai chịu trách nhiệm?

Thời gian qua, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý rất nhiều vụ “tuồn” xe đạp điện, xe máy điện từ nước ngoài vào Việt Nam và gắn nhãn mác “made in Việt Nam”. Số liệu thống kê từ Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cho thấy, cả nước hiện có hàng triệu xe máy điện, xe đạp điện, tuy nhiên, mới quản lý được 10%, số còn lại bị “thả nổi”.

Đại diện Văn phòng thường trực BCĐ 389 Quốc gia cho biết, các đối tượng buôn lậu thường nhập lậu xe đạp điện từ Trung Quốc về sau đó được phù phép bằng việc làm giả các giấy tờ chứng minh về nguồn gốc xuất xứ.

“Đa số các vụ việc bị phát giác và bắt giữ khi bị lực lượng chức năng kiểm tra, chủ hàng chỉ xuất trình được hóa đơn mua bán hàng. Ngoài ra, không có bất cứ giấy tờ gì chứng minh nguồn gốc xuất xứ của lô hàng, hiện nay trên thị trường, giá cả của xe đạp điện, xe máy điện không hề rẻ, bởi vậy khi “phù phép”, hợp thức hóa được những sản phẩm này các đối tượng thu lợi nhuận rất cao”, vị đại diện này cho biết thêm.

Trao đổi về vấn đề này với cơ quan báo chí, ông Nguyễn Hữu Minh, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết, số liệu thống kê trong một số nghiên cứu độc lập cho thấy, có tới 80-90% tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng liên quan tới trẻ em là rơi vào nhóm học sinh THPT. Lý do là các em điều khiển phương tiện trong điều kiện giao thông phức tạp như người lớn, nhưng lại thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết.

Bởi vậy cần tăng cường tổng thể các giải pháp: Nâng cao giáo dục an toàn giao thông (ATGT) trong nhà trường và trong gia đình, kiểm soát chặt chẽ chất lượng và tính năng an toàn của xe đạp điện, xe máy điện, đồng thời trang bị kiến thức kỹ năng cơ bản cho các em thông qua cấp GPLX để các em có thể đi lại an toàn.

Cũng theo Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, ATGT có liên hệ trực tiếp tới 5 trụ cột mà Liên hợp quốc đã xác định rõ ràng trong đó phương tiện luôn là một trong những nhân tố ảnh hưởng trực tiếp. Đối với nhóm học sinh sinh viên, phương tiện lại càng có ý nghĩa quan trọng, do nhóm học sinh thuộc nhóm người chưa trưởng thành, kiến thức kỹ năng lái xe còn hạn chế, bởi vậy các tính năng an toàn của phương tiện với nhóm này phải cao hơn.

Bên cạnh đó, hiện TNGT với xe đạp điện, xe máy điện đang diễn biến phức tạp, một phần do thị trường xe điện hiện nay phát triển mạnh trong khi công tác quản lý còn lỏng lẻo, trong nhiều trường hợp thiết kế công suất động cơ bị can thiệp dẫn tới xe có thể vận hành ở tốc độ khá cao, tiềm ẩn rủi ro như xe cơ giới.

Đã có nhiều vụ TNGT với trẻ em rất thương tâm diễn ra với loại phương tiện này, do đó nhóm phương tiện này cũng cần phải siết chặt quản lý tương tự như xe máy có dung tích dưới 50cc.

“Các bậc phụ huynh cần đặc biệt quan tâm tới chất lượng, chọn những loại sản phẩm có nguồn gốc và thông tin rõ ràng. Ngoài ra, các cơ quan quản lý thị trường cần vào cuộc quyết liệt hơn để xử lý các loại xe máy điện, xe đạp điện không rõ nguồn gốc, xe nhái, xe giả...”, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia nhấn mạnh.