Mạng xã hội đang lợi dụng tin giả hay ngược lại?

Với sự phát triển của các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter các thông tin được đăng tải liên tục hàng ngày, hàng tháng, hàng năm để phục vụ cho số người dùng lên tới nửa dân số trên trái đất. Riêng tại Việt Nam, theo báo cáo của Data Reportal số lượng người dùng đã chiếm 64% dân số, tương đương 62 triệu người.

Nói như vậy để thấy, bất cứ thông tin nào được người dùng quan tâm sẽ có sức lan tỏa vô cùng rộng. Xét trên phương diện tích cực, mạng xã hội giúp kết nối con người, chia sẻ những thông tin hữu ích, mọi người hoàn toàn có quyền lựa chọn tiếp nhận thông tin theo sở thích cá nhân, mạng xã hội là nơi mỗi người góp một phần kiến thức cho cộng đồng chung, lan tỏa tri thức.

Nhưng trên phương diện tiêu cực, càng ngày các nội dung trên các mạng xã hội đang biến tướng nhằm mục đích trục lợi về cả các yếu tố chính trị, xã hội, kinh tế, nổi bật lên các tin giả.

Theo ông Nguyễn Đình Nam, CEO VP9 Join Stock Company cho biết, sự nguy hiểm của một lượt chia sẻ nằm ở chỗ từng công dân họ có ít trách nhiệm hơn với tin tức họ lan truyền. “Người dùng không có trách nhiệm kiểm chứng thông tin, họ chia sẻ những thông tin phù hợp với tâm trạng của họ bất chấp thông tin đúng hay sai. Thậm chí có những người cố tình chia sẻ hay tạo ra tin giả. Bởi tin giả có sức hấp dẫn rất khác biệt so với tin thật, họ tạo tin giả nhằm trục lợi cá nhân, hoặc có tổ chức đứng sau” – CEO Nguyễn Đình Nam phân tích.

Quả thật có thể thấy, hiện nay tin giả đã có sức mạnh lớn như thế nào. Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, các thông tin giả trên mạng xã hội bị các đảng tố cáo đã gây ra sai lệch cho cuộc bầu cử. “Đây là việc rất nghiêm trọng ảnh hưởng đến chủ quyền quốc gia các thế lực bên ngoài có thể can thiệp vào tình hình chính trị một nước một cách dễ dàng thông qua internet” – ông Nam quan ngại.

Trong một tuyên bố mới đây, các quan chức Liên minh châu Âu (EU) cho biết Facebook, Twitter và Google vẫn chưa làm đủ mạnh để chống lại những thông tin sai lệch trên các nền tảng của họ. Lý giải điều này, ông Nam cho rằng, hiện nay, các quốc gia khu vực EU hay các nhà lập pháp Mỹ đang tấn công rất mạnh vào Facebook hay Google do họ không làm đủ tốt để chống lại tin giả.

“Thậm chí, tin giả lại càng lôi kéo người ta vào mạng xã hội, vào những cuộc tranh cãi, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp chủ quản như Facebook, thành ra là họ đối phó rất hạn chế” – vị chuyên gia cho biết.

Đứng trước thực trạng này, Việt Nam cần phải làm nhiều hơn nữa để chống lại tin giả hoặc những tin đem lại tác động xấu đến xã hội, cổ xúy lối sống không lành mạnh.

Chấm điểm công dân có thể là một phương pháp phù hợp nhất để chống lại tin giả. Những người lan truyền tin giả sẽ bị trừ điểm với một mức phù hợp, mọi người sẽ thận trọng hơn khi lan truyền tin. "Tôi trông đợi việc chấm điểm công dân để hạn chế nạn tin giả" - ông Nam nói.

Bên cạnh đó, bản thân người dân cần nâng cao năng lực thẩm định thông tin, thận trọng nhất định, cả xã hội cần hình thành văn hóa cảm thấy trách nhiệm với những tin mà mình lan truyền. Hiện không ai cảm thấy có lỗi mỗi khi lan truyền thông tin giả cả. Hình thành dần văn hóa cảm để người dân có trách nhiệm với mỗi tin mà mình lan truyền.

“Trách nhiệm là văn hóa của cả cộng đồng, khi cả cộng đồng cùng chỉ trích việc lan tin giả thì mọi người sẽ thận trọng hơn trước khi lan truyền bởi thông thường tin giả thường không khó để phát hiện giả hay thật” – ông Đình Nam cho biết.