Mở quán cà phê có phải là khởi nghiệp?

Khởi nghiệp có hai loại hình, đầu tiên là khởi nghiệp theo ý tưởng cũ, làm theo cái người ta đã làm. Những doanh nghiệp nhỏ thường khởi nghiệp theo cách này. Có một bất lợi cho những người khởi nghiệp theo loại hình này là không bao giờ nhận được tài trợ từ quỹ tài trợ quốc gia.

Doanh nghiệp dù lớn đến đâu nhưng không cải tiến, không sáng tạo, không tạo ra cái độc đáo thì vẫn chỉ là một doanh nghiệp khởi nghiệp theo ý tưởng cũ (SME). Bạn cần nhớ điều này, cải tiến, sáng tạo, độc đáo luôn đi kèm rủi ro cao. Vì vậy mà nhiều doanh nghiệp vẫn chọn khởi nghiệp SME.

Loại hình khởi nghiệp chúng ta vẫn nói hiện nay là khởi nghiệp sáng tạo (startup). Trong hai loại hình khởi nghiệp này, startup cần tinh thần khởi nghiệp cực cao, cao gấp nhiều lần SME. Sở dĩ startup cần tinh thần khởi nghiệp cực cao là bởi tỷ lệ thất bại cực cao, khoảng 92%.

Tinh thần không cao, không thể bước những bước vững chắc trên con đường khởi nghiệp được. So với SME, startup mất thời gian khá dài mới thu được lợi nhuận. Trong khi, chỉ sau một ngày mở quán cà phê có thể đã thu lợi nhuận rồi.

Lí do gì startup vẫn thu hút được nhiều người trẻ đến vậy? Là bởi, nếu SME giới hạn trong một phạm vi hẹp, thì startup có phạm vi thế giới (về cả quy mô, chiến lược,…).

Nếu SME lấy nguồn vốn từ gia đình, vay ngân hàng (bằng cách thế chấp), thì startup có khả năng thu hút vốn đầu tư cực lớn, chủ yếu từ quỹ đầu tư mạo hiểm (một loạt doanh nghiệp góp vốn lại), và từ các nhà đầu tư thiên thần (một doanh nghiệp nào đó)… Việt Nam đang rất cần startup, vì chỉ loại hình khởi nghiệp này mới tạo ra giá trị gia tăng và tạo ra giá trị lõi trong cạnh tranh của một quốc gia.

Nói như vậy không phải tôi phủ nhận những đóng góp của các đơn vị khởi nghiệp SME cho kinh tế đất nước và các lĩnh vực khác. Khởi nghiệp mở quán cà phê cũng tốt chứ, tốt hơn rất nhiều so với nhóm bao cấp, nhóm suốt ngày chỉ nghĩ đến đi xin việc.

TS Lê Thẩm Dương