Chính quyền Trump đang bỏ qua WTO và đơn phương dựa vào luật pháp Mỹ để giải quyết tranh chấp thương mại với Trung Quốc.
Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng "phớt lờ" WTO là một minh chứng về việc chính quyền của ông không thích các tổ chức quốc tế lớn duy trì trật tự chính trị, an ninh và kinh tế toàn cầu. Ông Trump luôn cho rằng hành động đơn phương là cách tốt nhất để bảo vệ lợi ích quốc gia của riêng mình.
Nhưng sự hoài nghi của chính quyền Trump về WTO không phải là mới, cũng không hoàn toàn xuất phát từ một trào lưu chủ nghĩa dân túy.
Kể từ khi WTO được thành lập vào năm 1995, một trong những mục đích quan trọng nhất của tổ chức này là hành động như một trọng tài trung lập trong các tranh chấp thương mại giữa 164 quốc gia thành viên.
Có thể bạn quan tâm
11:49, 04/07/2018
05:03, 11/04/2018
11:04, 21/07/2018
11:10, 20/07/2018
13:51, 19/07/2018
11:10, 14/07/2018
11:10, 14/07/2018
21:59, 06/07/2018
08:30, 16/06/2018
04:32, 16/06/2018
Theo quy định của WTO, các nước thành viên có quyền khiếu nại thông qua một quy trình pháp lý rõ ràng, bao gồm việc đưa ra bằng chứng trước một cơ quan trọng tài của WTO. Nếu một quốc gia không tuân thủ phán quyết, WTO đôi khi sẽ cho phép quốc gia bị thiệt hại trả đũa bằng cách cho phép họ áp đặt mức thuế tương tự. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể được thực hiện một cách hạn chế.
Việc Trump phớt lờ WTO không phải là quá bất hợp lý nếu xét đến một số bối cảnh khiến Trump kêu gọi một kỷ nguyên thương mại không có sự tham gia nhiều của WTO.
Trước hết, Mỹ vốn đã làm suy yếu WTO bằng cách bỏ qua một số quyết định và chính trị hóa quá trình giải quyết tranh chấp của tổ chức này. Ngay cả những vị tổng thống có suy nghĩ mở trong một vài trường hợp đã hành động như những gì Trump đã hứa sẽ làm - bỏ qua các phán quyết của WTO khi mình muốn.
Ông Todd Tucker, một chuyên gia thương mại tại Viện Roosevelt cho rằng, việc áp thuế của Trump đối với Trung Quốc là "bài kiểm tra" khả năng của WTO trong việc giải quyết những tranh chấp không nằm trong khuôn khổ các quy định của WTO.
Theo ông Tucker, chính quyền Trump có thể lập luận rằng rất nhiều thực tiễn của Trung Quốc chỉ đơn giản là không nằm trong quy tắc của WTO. “WTO không thực sự bao quát toàn bộ các thực tiễn trong thương mại toàn cầu", ông Tucker nói và cho biết nếu Trump có thể chứng minh được rằng một số biện pháp can thiệp thị trường của Trung Quốc không tuân theo đúng các quy định của WTO, thì Mỹ có thể thoải mái sử dụng các biện pháp đơn phương nếu Trung Quốc không thay đổi thực tiễn của mình.
Ông Tucker lưu ý rằng có nhiều sự hoài nghi ở Washington rằng WTO thực sự có sức mạnh để buộc Trung Quốc phải thay đổi, và không chỉ những người theo chủ nghĩa dân túy như Trump mới tìm cách vượt mặt WTO để đối phó với Trung Quốc.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lại cho rằng những động thái bảo hộ của Mỹ nhằm vào nhập khẩu từ Trung Quốc là "một sai lầm lớn".
"Việc chính quyền Trump bỏ qua cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO và đơn phương dựa vào luật pháp Mỹ để giải quyết tranh chấp thương mại đang diễn ra với Trung Quốc, là một sai lầm. Bởi vì nếu Mỹ áp thuế quan, thì Trung Quốc cũng trả đũa bằng biện pháp tương tự", ông Jon R. Taylor, Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học St. Thomas ở Houston, Texas, cho biết.
Trong một loạt các dòng tweet đăng sáng ngày 20/7 vừa qua, Trump đã tìm cách trấn an những người nông dân đang tỏ ra lo ngại về chính sách thương mại của mình, và nói rằng ông đang cố gắng sửa chữa một vấn đề đã tồn tại quá lâu.