Mỹ sử dụng “Con bài vũ khí hóa học” nhằm thay đổi cục diện Syria?

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm 9/4 sẽ có 2 cuộc họp theo yêu cầu của Nga và Mỹ, sau khi có các thông tin về các vụ tấn công vũ khí hóa học tại Syria, với cảnh báo “phải trả giá đắt” của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Vấn đề vũ khí hóa học lại một lần nữa được đưa ra trong cuộc nội chiến Syria, trong bối cảnh quân đội chính phủ đang thắng lớn với việc đạt được thỏa thuận cuối cùng với nhóm phiến quân tại khu vực Đông Ghouta.

Nga hôm 8/4 kêu gọi triệu tập một cuộc họp 15 nước thành viên về các mối đe dọa hòa bình và an ninh. Ngay sau đó,  Mỹ, Pháp, Anh, Thụy Điển, Ba Lan, Hà Lan, Kuwait, Peru và Bờ Biển Nga cũng kêu gọi triệu tập một cuộc họp thảo luận vụ tấn công vũ khí hóa học tại Syria.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley cho rằng cuộc họp nhằm yêu cầu tiếp cận ngay lập tức với các nhân chứng, ủng hộ một cuộc điều tra độc lập về những gì đã xảy ra và buộc những người thực hiện phải chịu trách nhiệm. Truyền thông Syria phủ nhận thông tin cho rằng, các lực lượng Chính phủ Syria đã tiến hành một cuộc tấn công sử dụng vũ khí hóa học, đồng thời cho biết phiến quân tại thị trấn Douma trước sự tấn công của quân chính phủ, đang rơi vào tình trạng thất thủ và đã tung ra các thông tin thất thiệt.

Cáo buộc vũ khí hóa học tại Syria đưa ra trong bối cảnh chính phủ Syria đang thắng lớn với việc đạt được thỏa thuận với nhóm phiến quân cuối cùng kiểm soát Đông Ghouta, gần với thủ đô Damascus. Cán cân của các cường quốc can dự vào cuộc nội chiến Syria cũng đang có sự thay đổi lớn, với việc Nga và Iran đóng vai trò không thể thiếu đối với tiến trình chính trị tại Syria, trong khi Mỹ bắt đầu đề cập khả năng rút quân khỏi Syria  “để dành việc chăm lo đất nước này cho người khác”.

Tuy nhiên, với cáo buộc chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học có thể thay đổi cục diện hiện nay.  

Phản ứng trước thông tin tấn công vũ khí hóa học tại Syria, Mỹ cảnh báo nếu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc không hành động về Syria, Mỹ sẽ có hành động đơn phương. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Tổng thống Syria Bashar al-Assad sẽ phải "trả giá đắt" vì đã thực hiện vụ tấn công nghi là sử dụng vũ khí hóa học nhằm vào dân thường, đồng thời chỉ trích việc Nga và Iran hậu thuẫn chính quyền Tổng thống Assad.

Theo giới quan sát, Mỹ có thể sẽ thực hiện một vụ tấn công quân sự nhằm vào các căn cứ của chính phủ Syria, tương tự với bước đi của Mỹ dội bom một căn cứ không quân của chính phủ Syria sau cáo buộc tấn công vũ khí hóa học vào năm ngoái.

 Nhận định về khả năng này, chuyên gia quân đội Mỹ Michael Waltz cho rằng: “Khi Mỹ lựa chọn giải pháp quân sự giống như 1 năm trước đây đó là tấn công vào các căn cứ quân sự của chính phủ Syria cũng phải hết sức thận trọng. Nga hiện có những căn cứ không quân và đơn vị tại Syria. Để tránh đụng độ gia tăng, quân đội Mỹ phải xác định rõ các căn cứ của Nga và Syria để có những mục tiêu rõ ràng, tránh leo thang thành một cuộc xung đột lớn hơn”.

Đáng lo ngại hơn nữa đó là giải pháp quân sự của Mỹ có sự tham gia của nhiều nước với việc Mỹ huy động quân đội nước ngoái tới Syria. Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lên án vụ tấn công bằng vũ khí hóa học, đồng thời cam kết sẽ có biện pháp phản ứng chung và mạnh mẽ.

Giới quan sát nhận định, Mỹ sẽ không dễ dàng thực hiện một chiến dịch không kích vào căn cứ của Syria giống năm 2017. Nga không chỉ tuyên bố bảo vệ Tổng thống Assad trong một  vụ tấn công mà còn trả đũa chống lại lợi ích của Mỹ trong khu vực. Nga cũng nâng cấp hệ thống phòng thủ phòng không của quân đội Syria.

Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh, những cáo buộc của Mỹ là hành động khiêu khích nguy hiểm, đồng thời cho rằng mục đích của việc phát tán thông tin vô căn cứ này bao che cho thế lực khủng bố và tìm cách biện hộ cho khả năng huy động lực lượng nước ngoài tới Syria. Bộ Ngoại giao Iran cũng khẳng định, các tuyên bố về việc sử dụng vũ khí hóa học là “ lời bào chữa” cho một cuộc tấn công quân sự tại Syria./.