Né hệ miễn dịch, dòng phụ của Omicron sẽ làm bùng phát đợt dịch mới?

>> Hiểu thế nào về biến chủng mới XE?

Một nghiên cứu mới trong phòng thí nghiệm cho thấy dòng phụ của biến chủng Omicron là BA.4 và BA.5 có khả năng tránh được hệ miễn dịch tự nhiên có được sau khi mắc COVID-19 lẫn "rào chắn" được tạo ra từ việc tiêm vaccine COVID-19.

Nghiên cứu nói trên được Viện nghiên cứu Sức khỏe châu Phi ở Durban tiến hành trên 24 người từng nhiễm biến thể Omicron ban đầu nhưng chưa tiêm vaccine COVID-19 và 15 người đã tiêm vaccine COVID-19. Các mẫu máu thu được cho thấy ở những người từng nhiễm Omicron, lượng kháng thể trung hòa giảm gần 8 lần khi được thử nghiệm với các biến thể phụ BA.4 và BA.5. Đối với những người đã tiêm vaccine COVID-19, lượng kháng thể trung hòa giảm khoảng 3 lần trong quá trình thử nghiệm tương tự.

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, nhiều dòng phụ của biến chủng Omicron gần đây có thể phát triển đột biến để tránh hệ miễn dịch trong cơ thể. Sự tiến bộ liên tục của Omicron đưa ra những trở ngại đáng kể đối với khả năng ngăn ngừa virus SARS-CoV-2, đặt ra lo ngại rằng các loại vaccine COVID-19 hiện nay có thể nhanh chóng trở nên kém hiệu quả hơn. 

Trước đó, các chuyên gia dịch tễ trên thế giới đã cho biết, các kháng thể được hình thành sau tiêm chủng hoặc nhiễm bệnh dần suy yếu theo thời gian, trong khi mỗi dòng phụ mới xuất hiện đều có những đặc điểm khác so với những dòng đã xuất hiện trước đó. Điều này đồng nghĩa khả năng chống lây nhiễm của một người có thể thay đổi và nguy cơ tái nhiễm có thể xảy ra.

Phó Giáo sư dịch tễ học Bill Hanage tại Đại học Havard nhận định, hiện vẫn chưa thể đưa ra kết luận sâu rộng về mức độ nhạy cảm của người Mỹ đối với các biến thể phụ mới vì bối cảnh miễn dịch học ở Mỹ rất đa dạng: một số người đã tiêm vaccine, nhiều người khác chưa tiêm phòng nhưng đã mắc bệnh trước đó, trong khi một số khác đã tiêm phòng và đã mắc bệnh.

>> Gia tăng lo ngại về các biến chủng phụ của virus SARS-CoV-2

Đáng lo ngại, nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Bệnh viên đa khoa Massachusetts, Đại học Minerva và Trường Y Harvard khẳng định, nguy cơ nhập viện và tử vong ở bệnh nhân mắc Omicron tương tự ở các biến thể khác của virus SARS-CoV-2. 

Tuy nhiên, vẫn không chắc liệu các dòng phụ mới của Omicron có khả năng gây ra một làn sóng dịch bệnh mới hay không. Trên thực tế, theo Madison Stoddard, một nhà nghiên cứu COVID-19 tại công ty phát triển thuốc Fractal Therapeutics, biến chủng Beta đã lây lan tại Nam Phi nhưng nhanh chóng biến mất tại nhiều khu vực mà không rõ lý do.

“Các mô hình tiếp xúc tại các khu vực là khác nhau, bản chất của miễn dịch là khác nhau trong các quần thể khác nhau. Không có gì đảm bảo rằng biến chủng phụ của Omicron sẽ tránh né thành công hệ miễn dịch của mọi người ở nhiều quốc gia trên thế giới", ông Stoddard đánh giá.

Chuyên gia này cũng cho biết thêm, các triệu chứng do nhiễm BA.4 và BA.5 giống với các triệu chứng do biến chủng Omicron gây ra. “Tôi chưa thấy các triệu chứng ban đầu của việc suy hô hấp, một triệu chứng đặc trưng của COVID-19 khiến căn bệnh này trở nên nguy hiểm. Do đó, các vaccine vẫn cho thấy hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong", ông nhấn mạnh.