Nga "bắt tay" Iran đối phó Ukraine

>>Quan hệ Iran-EU leo thang căng thẳng do các lệnh trừng phạt

Mới đây, hãng tin Sky News của Mỹ dẫn nguồn tin an ninh cho biết, máy bay quân sự Nga đã bí mật vận chuyển tiền mặt cùng 3 mẫu đạn dược, gồm tên lửa chống tăng NLAW của Anh, tên lửa chống tăng Javelin của Mỹ và tên lửa phòng không Stinger, tới một sân bay ở Tehran vào sáng sớm ngày 20/8 để đổi lấy hàng chục máy bay không người lái (UAV) của Iran.

Các vũ khí này nằm trong đợt viện trợ thiết bị quân sự của Anh và Mỹ cho Ukraine nhưng sau đó đã “rơi vào tay Nga”, nguồn tin này cho biết. Đây là sự trợ giúp công khai đầu tiên của Iran trong cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Động thái này cũng đánh dấu một giai đoạn mới trong liên minh kéo dài 7 năm giữa hai quốc gia. 

Trong quá khứ, Nga đã từng hỗ trợ Iran trong giai đoạn đỉnh điểm của cuộc chiến tại Syria, tướng Iran khi đó là Qassem Suleimani đã bay đến Moscow để gặp Tổng khống Nga Vladimir Putin. Tại đó, ông đã đưa ra các bản đồ trước mặt nhà lãnh đạo Nga và chỉ ra các kế hoạch của Tổng thống Syria khi đó là Al Assad. Chuyến thăm đã đặt nền móng cho sự can thiệp của Nga vào năm 2015 và tạo ra một kết nối giữa hai quốc gia có rất ít điểm chung.

Ông Charles Lister, Giám đốc Chương trình Syria tại Viện Trung Đông cho biết: “Mối quan hệ đối tác này đã hình thành lần đầu tiên ở Syria, và ở Ukraine, nó đang được phát triển hơn nữa". Chuyên gia này dự đoán, sẽ có thêm nhiều UAV của Iran có thể sẽ được giao cho quân đội Nga trong thời gian tới và làm sâu sắc thêm mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia. Điều này sẽ gây bất lợi cho Ukraine khi các cơ sở hạ tầng dân sự sẽ tiếp tục bị tàn phá.

Các chuyên gia quân sự cũng chỉ ra, các cuộc tấn công trên diện rộng nhằm vào các mục tiêu dân sự là đặc điểm của những cuộc tấn công do Nga thực hiện vào miền Đông Syria trong suốt 7 năm qua, nơi các bệnh viện, trường học... thường xuyên là mục tiêu tấn công và ít nhất vài nghìn dân thường đã thiệt mạng. Tuần trước, một UAV của Nga đã giúp dẫn đường cho tên lửa chứa bom chùm tới một trại dành cho người Syria di tản ở phía Tây Bắc quốc gia này, khiến 9 người thiệt mạng và 75 người khác bị thương. Và điều này dường như đang được lặp lại tại Ukraine.

“Việc Iran thừa nhận cung cấp UAV cho Nga đã cho thấy quốc gia này thực sự coi trọng mối quan hệ với Moscow. Mặc dù Trung Quốc đủ thông minh để giữ khoảng cách, nhưng không có gì đặc biệt ngạc nhiên khi thấy những nước như Iran, thậm chí là Triều Tiên, có thể làm bất cứ điều gì để tiếp sức cho chiến sự của Nga tại Ukraine", ông Ryan Bohl, một nhà phân tích cấp cao về Trung Đông và Bắc Phi của ông ty tình báo Rane đánh giá. 

Nhưng chuyên gia này nói thêm: “Tôi nghĩ điều này cũng nói lên tham vọng rộng lớn hơn của Iran là cố gắng đảm bảo rằng cuộc chiến không tiến triển theo chiều hướng xấu đi đối với chính phủ Nga đến mức tác động đến các đồng minh".

>> Tới thăm Iran, ông Putin muốn dựng lại "vây cánh"?

Khi Iran mở rộng sản xuất và xuất khẩu vũ khí, cuộc chiến của Nga ở Ukraine cũng đóng vai trò là nơi mà vũ khí Iran có thể được sử dụng trên quy mô lớn để thử nghiệm và tinh chỉnh lại; đồng thời bổ sung thêm một nguồn ngoại hối khác vào kho bạc hạn hẹp của quốc gia này.

Theo ông Hussein Ibish, một học giả tại Viện các quốc gia vùng Vịnh tại Washington, Iran coi quan hệ đồng minh với Nga là một lợi thế chiến lược quan trọng trong quan hệ quốc tế của họ. “Cả hai bên đều đang nỗ lực giảm thiểu tác động của các lệnh trừng phạt từ phương Tây, cũng như tìm cách thay đổi trật tự và cấu trúc quyền lực trong khu vực của họ và trên thế giới. Có thể thấy, Nga và Iran sẽ ngày càng phụ thuộc vào nhau nhiều hơn bao giờ hết", ông Ibish nhấn mạnh.

Tuy nhiên, sự hỗ trợ vũ khí của Iran cho Nga có thể kích hoạt thêm các lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây. Mỹ và EU đang lên kế hoạch mở rộng trừng phạt một số cá nhân và thực thể ở Iran vì quốc gia này đã bán máy bay không người lái cho Nga, trong khi đó, phương Tây cũng có thể tăng cường viện trợ các hệ thống phòng không tiên tiến hơn tới Ukraine.

Những hệ thống tiên tiến có thể trở thành vấn đề đau đầu đối với Nga và khiến máy bay không người lái cũng như tên lửa của Iran không hiệu quả. Thậm chí, điều này có thể giúp quân đội phương Tây tìm ra cách thức để đối phó tốt hơn với các loại vũ khí này trong tương lai.