Nhật Bản chi tiền cho doanh nghiệp rời Trung Quốc: Chỉ là đa dạng chuỗi cung ứng

THY HẰNG• 23/07/2020 16:24

Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn không chỉ bởi những ưu thế trong lĩnh vực sản xuất mà còn là thị trường tiêu thụ lớn. Tuy nhiên, những cải cách cần mạnh mẽ hơn.

Ông Takeo Nakajima, trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro), cho biết Jetro vừa tổ chức họp báo kết quả tuyển chọn lần thứ nhất 30 doanh nghiệp đăng ký nguyện vọng được dịch chuyển mở rộng sang các nước ASEAN.

Nhiều nước sốc khi doanh nghiệp

Nhiều nước sốc khi 15 doanh nghiệp Nhật Bản chọn Việt Nam là điểm đến sau khi rời Trung Quốc.

Đa dạng chứ không phải dịch chuyển chuỗi

"Có 15 doanh nghiệp đăng ký đầu tư sang Việt Nam, cho thấy Việt Nam đang rất được quan tâm. Đây là chương trình nằm trong mục tiêu đa dạng hóa chuỗi cung ứng, tăng cường hợp tác giữa Nhật Bản và ASEAN" , ông Takeo Nakajima cho biết.

Theo ông Takeo Nakajima, do tác động của dịch bệnh COVID-19 lan rộng ở nhiều nước từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước châu Âu, Mỹ, Trung Đông, châu Phi, việc sản xuất linh phụ kiện không được cung ứng theo kế hoạch, tác động nhiều lĩnh vực như ôtô, điện thoại di động, thiết bị, máy móc...Do đó, doanh nghiệp có nhu cầu đa dạng chuỗi cung ứng, chứ không phải dịch chuyển ra khỏi Trung Quốc.

Theo đó, do tác động dịch bệnh lần này, việc thiếu linh kiện khiến việc hoàn thiện sản phẩm gặp khó khăn do nguồn cung ứng chỉ tập trung vào một quốc gia, đặt yêu cầu các doanh nghiệp phải phân tán chuỗi cung ứng 1 - 3 nơi.

"Trước đây Nhật Bản đã hình thành chuỗi cung ứng Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) và những năm trở lại đây mở rộng sang các nước ASEAN. Do đó để mở rộng chuỗi cung ứng lên 2-3 điểm, ASEAN là đối tác quan trọng. Việt Nam là quốc gia kiểm soát dịch bệnh sớm nên doanh nghiệp kỳ vọng sớm được sản xuất tại Việt Nam. Về dài hạn, 10 - 15 năm tới với việc mở rộng cơ sở sản xuất tại đây, Việt Nam có thể trở thành thị trường tiềm năng vừa xuất khẩu và tiêu thụ nội địa", ông Takeo nói.

Đặc biệt, ông Takeo cho rằng xu hướng mở rộng chuỗi cung ứng là quá trình lâu dài chứ không phải do dịch COVID-19 doanh nghiệp mới đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, khi dịch COVID-19 diễn ra Chính phủ Nhật mới chính thức triển khai chương trình này để hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Thời điểm chính thức triển khai việc đa dạng chuỗi cung ứng ở mỗi doanh nghiệp khác nhau, nhưng ông Takeo cho biết chương trình đưa ra quy định thời gian kết thúc. Cụ thể, đến tháng 3/2025 doanh nghiệp sẽ phải kết thúc chương trình, riêng với lĩnh vực y tế phải kết thúc sớm hơn vào tháng 3/2023.

Do đó, hiện nay nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu chính thức khởi động để triển khai dự án, xây dựng kế hoạch chi tiết, đầu tư, sản xuất. Nếu việc đầu tư của doanh nghiệp thực hiện không đáp ứng được thời hạn trên, sẽ không được hưởng ưu đãi.

Nhiều quốc gia “sốc”

Về thông tin cụ thể từng dự án, ông Takeo cho hay danh sách 30 doanh nghiệp được công bố triển khai chương trình hỗ trợ đang ở giai đoạn xây dựng kế hoạch. Sau khi đồng thuận với kế hoạch này, Jetro sẽ có các trao đổi cụ thể và thỏa thuận với doanh nghiệp.

Trên cơ sở đó doanh nghiệp đầu tư thiết bị, tiến hành sản xuất, sau đó thẩm định kế hoạch thực tế triển khai, đạt yêu cầu sẽ cung cấp khoản tiền hỗ trợ với mức hỗ trợ tối thiểu cho mỗi dự án 1 triệu yen và tối đa là 5 tỉ yen.

Tuy nhiên, ông Takeo cũng lưu ý việc 15 doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam đã "gây sốc" cho nhiều quốc gia lân cận. Do đó, nhiều nước khác cũng sẽ quyết tâm để nâng cao năng lực cạnh tranh thu hút dòng vốn FDI trong thời gian tới.

Nói về lý do, ông Takeo Nakajima đánh giá 15 doanh nghiệp lựa chọn Việt Nam đều có lý do riêng. Tuy nhiên, theo cá nhân ông nhận định thì có một số nguyên nhân chính.

Thứ nhất, dịch bệnh COVID-19 được Việt Nam kiểm soát rất sớm và nhanh. Doanh nghiệp muốn sớm khôi phục sản xuất tại Việt Nam.

Thứ hai, các doanh nghiệp Nhật Bản tính đến dài hạn 10-15 năm. Việc mở rộng sản xuất ở Việt Nam cũng nhắm đến chính thị trường nội địa tiềm năng gần 100 triệu dân.

Thứ ba, chi phí nhân công và thuê đất tại Việt Nam khá rẻ. Việt Nam cũng có nhiều FTA với các quốc gia, hấp dẫn doanh nghiệp quốc tế khi đầu tư vào đây.

Thứ tư, số lượng người nói tiếng Nhật ở Việt Nam đang lớn hơn các nước ASEAN khác cũng là một lợi thế. Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam cũng rất tâm huyết thu hút đầu tư từ Nhật Bản.

“Thái độ của Chính phủ Việt Nam trong lắng nghe ý kiến của các doanh nghiệp được đánh giá cao, đó là điều rất tích cực”, ông nói.