“Nợ” văn bản chưa được giải quyết triệt để

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long. Ảnh: Nguyễn Việt

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đánh giá, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, trong đó hạn chế lớn nhất là tình trạng nợ ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được giải quyết triệt để. Cụ thể, tính đến ngày 12/3/2018 còn nợ 22 văn bản (10 nghị định, 02 quyết định, 08 thông tư, 02 thông tư liên tịch) quy định chi tiết 11 luật, pháp lệnh.

Tồn tại, hạn chế trong công tác theo ông Long, xuất phát từ một số nguyên nhân cơ bản như, trong thời gian qua, số lượng luật, pháp lệnh được ban hành tương đối lớn; một số luật có nhiều nội dung giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ quy định chi tiết, dẫn đến nhiệm vụ phải xây dựng, ban hành một số lượng lớn văn bản quy định chi tiết.

Ví dụ: Luật Du lịch có 33 nội dung giao quy định chi tiết; Luật Quản lý ngoại thương 24; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 17.

Một số luật, pháp lệnh được Quốc hội thông qua quy định ngày có hiệu lực tương đối ngắn; do vậy, nhiều trường hợp rất khó để ban hành văn bản quy định chi tiết đảm bảo có hiệu lực cùng với thời điểm có hiệu lực của luật, pháp lệnh, nhất là trong trường hợp phải ban hành nhiều văn bản để quy định chi tiết.

Chẳng hạn, như Luật Quản lý, sử dụng tài sản công được Quốc hội thông qua ngày 21/6/2017, có hiệu lực từ 01/01/2018, trong khi đó, Chính phủ phải ban hành 15 nghị định, Thủ tướng Chính phủ phải ban hành 3 quyết định quy định chi tiết các nội dung được giao.

Trong quá trình soạn thảo, trình, phối hợp chỉnh lý các dự án luật, pháp lệnh, các cơ quan chưa lường trước được những khó khăn, vướng mắc trong việc quy định chi tiết các nội dung, tổ chức soạn thảo văn bản. Nhiều trường hợp nội dung của văn bản quy định chi tiết là những vấn đề mới, khó, phức tạp, nội dung chính sách chưa rõ hoặc thiếu định hướng cụ thể về chính sách hoặc phải chờ kết quả thực hiện thí điểm chính sách, dẫn đến kéo dài thời gian soạn thảo, ban hành văn bản quy định chi tiết.

Ví dụ, dự thảo Nghị định quy định chi tiết Bộ luật Hàng hải về cơ cấu, tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn và khu vực áp dụng Ban Quản lý và khai thác Cảng (hiện Chính phủ đang báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc chưa ban hành Nghị định này vì chưa có sự tách bạch giữa chức năng quản lý nhà nước với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp).

Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam (hiện đang phải xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội do còn có cách hiểu khác nhau về quy định tại khoản 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014).