Gửi bình luận
Phiên tòa trực tuyến là yêu cầu cấp thiết, đáp ứng nhu cầu thực tiễn phòng, chống dịch COVID-19 và việc thực hiện xã hội số, tòa án điện tử, hội nhập quốc tế.
Các đại biểu Quốc hội đồng tình cao với Dự thảo Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến do Tòa án nhân dân tối cao chủ trì soạn thảo và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, ngày 24/10.
Quốc hội thảo luận dự thảo Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến.
Nhằm bảo đảm cho việc xét xử bình thường của tòa án trong thời hạn luật định, theo quy định tại Điều 31, Hiến pháp 2013 và các Bộ luật Tố tụng hiện hành, nhằm bảo vệ quyền con người của bị cáo, quyền và lợi ích đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Việc Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến là yêu cầu cấp thiết, đáp ứng nhu cầu thực tiễn phòng, chống dịch COVID-19 và việc thực hiện xã hội số, tòa án điện tử, hội nhập quốc tế.
Trao đổi về nội dung dự thảo Nghị quyết, ĐBQH Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, phiên tòa trực tuyến là vấn đề còn mới, phát sinh từ yêu cầu thực tiễn trong điều kiện bộ luật, các luật tố tụng hiện hành chưa có quy định.
Do đó, để bảo đảm tính pháp lý cao cần cân nhắc bổ sung, điều chỉnh rõ phạm vi tại Khoản 1 Điều 1 Dự thảo Nghị quyết và bố cục lại như sau, Tòa án nhân dân tổ chức phiên tòa trực tuyến để xét xử sơ thẩm, xét xử phúc thẩm và loại án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình.
Kinh doanh, thương mại, lao động và hành chính có tính chất tình tiết đơn giản. Tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án rõ ràng. Khi đó, việc bổ sung phạm vi xét xử trực tuyến đối với các loại án hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động vào Nghị quyết sẽ rõ ràng và cụ thể hơn.
Tại Khoản 2 Điều 1 Dự thảo Nghị quyết quy định: “Phiên tòa trực tuyến là phiên tòa xử có sử dụng thiết bị điện tử liên kết với nhau thông qua môi trường mạng”. Qua nghiên cứu Điều 268 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, thẩm quyền xét xử các vụ án hình sự tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm túc thuộc thẩm quyền tòa án nhân dân cấp huyện.
Mặt khác, theo các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và luật tố tụng có liên quan, các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, hành chính vẫn thuộc thẩm quyền xét xử của tòa án cấp huyện.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình.
Như vậy, để triển khai thực hiện tốt quy định khi dự thảo Nghị quyết của Quốc hội có hiệu lực, yêu cầu cấp thiết cần rà soát, đánh giá kỹ lưỡng về điều kiện bảo đảm thực hiện tổ chức phiên tòa trực tuyến tại hơn 700 tòa án cấp huyện, tòa án dân sự và các cơ sở tạm giữ, tạm giam do ngành công an quản lý.
Thêm vào đó, nhất thiết phải có ngân sách đầu tư, chu cấp trang thiết bị điện tử, công nghệ cho hệ thống tòa án các ngành, các cấp tại các điểm cầu thành phần để bảo đảm liên kết thông qua môi trường mạng. Ngoài ra, cần có kinh phí tổ chức các phiên tòa trực tuyến.
Do vậy, Quốc hội và Ban soạn thảo cần cân nhắc có điều khoản quy định về ngân sách tổ chức thực hiện nhằm tạo thuận lợi cho tòa án nhân dân các cấp và các cơ quan tố tụng khi triển khai thực hiện Nghị quyết.
Khi tổ chức phiên tòa trực tuyến phải quán triệt, tuân thủ nguyên tắc không làm phát sinh thêm thủ tục tố tụng mới. Vì vậy đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu Dự thảo Thông tư liên tịch về quy định phối hợp trong việc tổ chức phiên tòa trực tuyến với các quy định của pháp luật tố tụng hiện hành, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.
ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) cho rằng, trong phạm vi xét xử vụ án, cần bổ sung nguyên tắc xác định địa bàn ở các thành phố lớn - nơi có nhu cầu xét xử cao cơ sở vật chất, hạ tầng bảo đảm.
Nguyên tắc xét xử cũng cần quy định rõ để thực hiện đúng các nguyên tắc chung trong quá trình xét xử, như xét xử độc lập, công khai, tập thể và quyết định theo đa số.
Do chưa được các bộ luật và luật tố tụng hiện hành quy định, cần thực hiện 3 năm và áp dụng thời gian thi hành từ 1.1.2022 đến 31.12.2024. Đồng thời, tòa án nhân dân tối cao báo cáo Quốc hội về kết quả thực hiện phiên tòa trực tuyến và có lộ trình sửa đổi, bổ sung bộ luật và các luật tố tụng liên quan để bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính pháp quyền của công tác xét xử.
Ngoài ra, việc xác định văn bản điện tử như bản scan của hợp đồng cũng là vấn đề cần quan tâm, xem xét và quy định rõ trong Dự thảo Nghị quyết và bảo đảm rằng văn bản điện tử có giá trị pháp lý khi được sử dụng để chứng minh trong phiên tòa trực tuyến.
Giải trình về những vấn đề ĐBQH quan tâm, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình cho biết, phiên tòa trực tuyến không chỉ đáp ứng yêu cầu trước mắt mà còn hướng đến lâu dài.
, ĐBQH Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa - Vũng Tàu).
Nếu nhất trí thời gian thực hiện Nghị quyết trong 3 năm, thì sau 3 năm cần có một Nghị quyết khác khi muốn duy trì phương thức xét xử trực tuyến này. Cho nên, trong báo cáo hàng năm của tòa án sẽ báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện.
Tuy nhiên, với ấn định thời hạn 3 năm thì phiên tòa trực tuyến chỉ được thi hành trong 3 năm, trong khi các đại biểu đều khẳng định đó là công tác về lâu dài.
Về nguồn lực bảo đảm cho phiên tòa trực tuyến, Chánh án cho biết tòa án đã chuẩn bị ở một số địa phương và sự chuẩn bị này gắn liền với sự hỗ trợ ở địa phương như TP.HCM, Hải Phòng, Bắc Giang, Tuyên Quang.
Các địa phương đã có sự chuẩn bị thấu đáo về hạ tầng, nhưng vẫn cần bố trí nguồn lực một cách hợp lý và cũng đã đưa vào dự thảo Nghị quyết là Chính phủ, Tòa án, Viện Kiểm sát, Bộ Công an, trong quyền hạn của mình, đều sẽ thực hiện phương thức này. Do đó, trong dự thảo Nghị quyết cũng đã giao cho các bên liên quan chuẩn bị.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình cũng đồng tình với ý kiến của ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM), đề nghị Quốc hội thông qua việc xét xử trực tuyến và giao tòa án xây dựng Đề án về Tòa án điện tử.
ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn).
Do Tòa án điện tử sử dụng công nghệ thông tin, nên theo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình cần có 3 yếu tố.
Một là, máy móc, thiết bị, đường truyền và các phần mềm. Hai là, nhân lực về công nghệ thông tin bao gồm kỹ sư công nghệ thông tin; đội ngũ tòa án sử dụng công nghệ thông tin để các cơ quan khác tới như viện kiểm sát tới điều tra; công chúng có sử dụng công nghệ thông tin khi có việc liên quan tới tòa án. Ba là, hạ tầng pháp lý cho việc sử dụng công nghệ thông tin, có thể nghiên cứu ban hành đạo luật riêng.
"Việc xây dựng Đề án chúng tôi đã hoàn thành và có sự tham gia của Bộ Thông tin và Truyền thông, Liên đoàn Luật sư và các bộ, ban, ngành", Chánh án Nguyễn Hoà Bình cho biết.
Tòa án điện tử sẽ nhằm mục đích quản trị tòa án qua ứng dụng công nghệ thông tin bao gồm quản lý nhân sự, án, tài chính, điều hành, bồi dưỡng đào tạo; cung cấp cho công chúng tiện ích, dịch vụ công về tư pháp như công khai bản án, hệ thống pháp luật, giới thiệu án lệ, giải thích pháp luật.
Cùng với đó, việc thực hiện một số hoạt động tố tụng trên nền công nghệ số như xét xử điện tử, lấy lời khai, xét xử trực tuyến, hòa giải trực tuyến, nhận đơn, trả lời đơn; quản lý xây dựng hồ sơ số, quản lý, chuyển giao trên nền tảng công nghệ số...
Có thể bạn quan tâm
05:00, 24/10/2021
18:55, 23/10/2021
05:00, 23/10/2021
20:55, 22/10/2021
22:20, 21/10/2021
15:42, 21/10/2021
16:34, 20/10/2021
