Khó khăn chưa từng có trong lịch sử

Chia sẻ tại Talkshow Nguy Cơ tập 18 mới đây, ông Trần Trọng Kiên - Chủ tịch Thiên Minh Group cho rằng, cơn “đại hồng thủy” COVID-19 càn quét trong 2 năm vừa qua đã để lại cảnh “hoang tàn” chưa từng có trong vòng 50 năm phát triển của ngành du lịch. Cụ thể, ngành du lịch thế giới sụt giảm tối thiểu đến 80% trong thời gian vừa qua, hàng trăm triệu người lao động bị mất việc làm. Việc hạn chế đi lại đã ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng tỷ người dân toàn cầu.

Theo Chủ tịch Thiên Minh Group, trong nước ước tính đã mất đi ít nhất 80% các công ty du lịch, 50% khách sạn phải đóng cửa, khoảng 2 triệu người mất công ăn việc làm. Trong vòng 18 tháng qua, doanh thu toàn ngành đã sụt giảm trên 60%, số khách giảm trên 40% trong năm ngoái. Trong vòng 3 tháng qua, hầu như Việt Nam không còn hoạt động du lịch.

Ông cho biết thêm, doanh thu dự kiến của Tập đoàn Thiên Minh vào năm 2020 là 3.000 tỷ đồng, trong đó lợi nhuận khoảng 300 tỷ đồng, nhưng do ảnh hưởng sâu rộng của đại dịch, doanh thu thực tế sụt giảm còn có 656 tỷ đồng và lỗ gần 350 tỷ đồng. Số nhân viên cũng giảm từ  2.000 người xuống còn 1.300 người ở thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, trong khó khăn lớn nhất lịch sử, ông cho biết Tập đoàn Thiên Minh đã sớm chuẩn bị 4 trụ cột để đối phó với khủng hoảng khi đại dịch vừa mới tràn vào Việt Nam. Cụ thể: Đảm bảo sự an toàn cho toàn bộ khách hàng, nhân viên và cộng đồng; Giảm chi phí, lược bỏ các kế hoạch không khả thi trong giai đoạn 24 tháng tới; Quản lý dòng tiền, đảm bảo dòng tiền lâu dài để trả lương; Tìm nguồn doanh thu còn lại, chuyển hướng đầu tư vào thị trường nội địa.

“Việt Nam luôn là một điểm nhấn hấp dẫn trên bản đồ du lịch thế giới. Trong giai đoạn phát triển sau khi mở cửa trở lại, Việt Nam cần định vị phát triển bền vững là định hướng quan trọng trong tất cả các chiến lược phát triển du lịch. Tuy nhiên, tùy theo từng giai đoạn phát triển, có những sản phẩm của Việt Nam chưa đủ bền vững, chưa tuân thủ các quy định về 4 trụ cột về môi trường, bảo tồn, người dân địa phương và biến đổi khí hậu - trái đất”, ông Trần Trọng Kiên nhận định.

Sớm đưa du lịch Việt trở lại đường đua

Để có thể sớm đưa ngành du lịch Việt Nam trở lại “đường đua”, ông Trần Trọng Kiên cho rằng, Chính phủ cần có một lộ trình mở cửa rõ ràng dựa trên những hiểu biết tốt nhất mà Việt Nam có được, cùng những bài học kinh nghiệm từ các nước trong khu vực và thế giới. Qua đó, các doanh nghiệp cần chuẩn bị hành trang sẵn sàng để có thể mở cửa được trong thời gian tới.

Ông Kiên hy vọng Nghị định 138 của Chính phủ vừa ban hành ngày 1/10 sẽ mang “niềm vui Giáng sinh” đến sớm với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, nếu các thông tin về việc mở cửa trở lại được công bố sớm thì doanh nghiệp Việt sẽ có nhiều thời gian chuẩn bị hơn là quyết định “mì ăn liền” nay thông báo, mai mở cửa.

Bên cạnh các tiềm năng nội tại, Việt Nam cũng có thể học hỏi từ các khuyến cáo của tổ chức như Liên Hiệp Quốc, các nước châu Âu, Anh, Mỹ và đặc biệt là Singapore và Thái Lan. Theo đó, quan trọng nhất là vai trò chủ trì của Chính phủ, phải có tổ công tác đặc biệt. “Hội đồng tư vấn đề nghị Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch sẽ chủ trì trong việc mở cửa này vì nó liên quan tất cả các bộ, ngành khác.”

Tiếp theo, vấn đề dịch tễ là một trong những điều kiện tiên quyết đánh giá mức độ an toàn để mở cửa. Cuối cùng, phải có nền tảng tiêm chủng tốt, tỷ lệ tiêm chủng trên 70% thì các nước nói trên mới mở cửa.

Một bài học khác mà Việt Nam có thể học hỏi từ Singapore là năng lực xử lý sự cố về y tế như số bệnh viện, số giường ICU, lượng oxy, độ sẵn sàng. Cụ thể hơn, kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ Singapore đã đưa ra nhiều biện pháp trợ giúp doanh nghiệp, nhất là trong ngành du lịch như mở các khoản vay giải cứu từ 1 đến 5 triệu SGD, hỗ trợ đến 30% tiền thuê mặt bằng tư nhân, miễn phí thuê mặt bằng do nhà nước sở hữu hoặc quản lý, hỗ trợ lương thông qua các chương trình hỗ trợ việc làm và tiền lương…

Thêm vào đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần cập nhật thông tin sớm, đầy đủ, chính xác và giao tiếp thường xuyên với các thị trường đối tác. Ông Trần Trọng Kiên nêu ví dụ về việc các doanh nghiệp Singapore gửi thông tin cho tất cả các đối tác vẫn còn hoạt động, một tuần một lần, để cập nhật tình hình về chính sách cũng như các thay đổi.

“Đó là việc rất quan trọng để có thể có được sự tin tưởng từ thị trường. Vừa rồi tôi có nói chuyện với các đối tác ở châu Âu, họ cũng không được nghe nhiều về Việt Nam, vì thế chúng ta mất đi cơ hội khi những kế hoạch chuẩn bị cần phải có thời gian”, Chủ tịch Thiên Minh Group chia sẻ.

Ông Trần Trọng Kiên cũng tự tin nhận định Việt Nam, Nhật Bản và Singapore là 3 nước sẽ có sự phục hồi tốt nhất trong năm 2022. Để có được cơ hội này, Việt Nam cần đầu tư vào 2 việc: chính sách của Chính phủ và sự cố gắng của cộng đồng doanh nghiệp trong ngành du lịch Việt Nam. Ông hy vọng năm 2022 sẽ là cột mốc đánh dấu sự “trở lại và lợi hại hơn xưa” của ngành du lịch Việt Nam và chúng ta sẽ nằm trong Top 50 các quốc gia có năng lực cạnh tranh lớn nhất thế giới.