"Khẩu vị" nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam

Hiện nay, Hàn Quốc đang là nhà đầu tư số 1 tại thị trường Việt Nam với 6760 dự án trị giá hơn 59 tỷ USD. Chỉ tính riêng quý I/2018, có 220 dự án đăng ký cấp mới trị giá hơn 493 triệu USD, 65 dự án dự án tăng vốn trị giá khoảng 877 triệu USD, 356 lượt góp vốn, mua cổ phần, góp phần đưa tổng số vốn đăng ký chỉ trong quý I/2018 từ nhà đầu tư Hàn Quốc đạt hơn 1,8 tỷ USD.

Sự có mặt của các nhà đầu tư Hàn Quốc ở Việt Nam - như nhận định của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) - là ở “mọi ngõ ngách” của nền kinh tế. Bởi thế, dấu ấn “người khổng lồ” Hàn Quốc ở Việt Nam càng thêm đậm nét.

Nếu như khởi đầu của các doanh nghiệp Hàn Quốc chủ yếu là gia công công nghiệp nhẹ, thương mại dịch vụ thì đến nay chiếm thế mạnh trong các lĩnh vực công nghiệp chế tạo, bất động sản, xây dựng, năng lượng, phân phối, tài chính,... Dưới đây là một số lĩnh vực đầu tư ghi lại dấu ấn đậm nét của nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam.

Tài chính - ngân hàng - bảo hiểm

Làn sóng đầu tư của doanh nghiệp Hàn Quốc vài năm gần đây gia tăng mạnh trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng với hàng loạt giấy phép đầu tư, mua bán sáp nhập, nắm cổ phần chi phối tại các ngân hàng, công ty tài chính, bảo hiểm.

Bên cạnh các ngân hàng 100% vốn Hàn Quốc tại Việt Nam như Shinhan Bank và Woori Bank, hầu hết các ngân hàng lớn khác của nước này đã hiện diện tại Việt Nam như Nonghyup, Industrial Bank of Korea, Kookmin, Busan, KEB Hana... cùng nhiều doanh nghiệp bảo hiểm, công ty quản lý quỹ. Riêng lĩnh vực chứng khoán, có đến 5 công ty do Hàn Quốc sở hữu 100% vốn.

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, hiện có khoảng 5.000 tài khoản của Hàn Quốc hoạt động trên sàn chứng khoán Việt Nam và xu thế sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Nhiều vụ M&A với các công ty Hàn Quốc gần đây như Công ty Chứng khoán ngân hàng Việt Nam do Ngân hàng Investment & Securities nắm giữ 100% vốn thông qua thương vụ mua lại từ Công ty Chứng khoán Woori.

Ngân hàng KEB Hana đang kỳ vọng nắm giữ 15% cổ phần tại BIDV - một trong những ngân hàng lớn nhất Việt Nam. Hàng loạt thương vụ hợp tác toàn diện đã được ký kết như Ngân hàng Phát triển Hàn Quốc (KDB) với BIDV, Agribank với Nonghyup, Daegu Bank với OCB...

Thương vụ đáng kể để gia tăng sự hiện diện tại thị trường Việt Nam có thể thấy ở Tập đoàn Tài chính Shinhan. Ngay sau khi hoàn tất thâu tóm mảng bán lẻ của ANZ tại Việt Nam, Shinhan tiếp tục chi 151 triệu USD mua đứt Công ty Tài chính tiêu dùng Prudential Finance (PVFC) có hơn 300.000 khách hàng Việt Nam.

Tập đoàn Lotte hồi tháng 3 đã hoàn tất mua Công ty Tài chính Techcombank trong tham vọng thúc đẩy mảng tài chính tiêu dùng tại Việt Nam. Trước đó Công ty Bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset đã mua 50% cổ phần của Prévoir Việt Nam, Samsung Fire & Marine nắm giữ 20% bảo hiểm PJICO.

Với năng lực công nghệ và làn sóng đầu tư rầm rộ của các doanh nghiệp lớn đang kéo theo đông đảo các doanh nghiệp nhỏ và vừa làm nhà cung ứng, các nhà đầu tư tài chính Hàn Quốc là đối thủ đáng gờm trên thị trường tài chính Việt Nam.

Hiệp hội Đầu tư nước ngoài Việt Nam dự báo doanh số M&A năm 2018 có thể đạt 10 tỷ USD. Việc cấp phép thành lập các ngân hàng, công ty tài chính sẽ chặt chẽ hơn, nên các doanh nghiệp sẽ thông qua phương thức M&A để mở thị trường, các nhà đầu tư Hàn Quốc đang tận dụng cơ hội từ xu thế này.

Điện tử - thương mại

Năm 2008, Samsung khởi công nhà máy sản xuất điện thoại di động Samsung Electronics Việt Nam (SEV) tại Bắc Ninh với vốn đầu tư 670 triệu USD. Hiện nay họ đã trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất Việt Nam với tổng vốn 17,3 tỷ USD.

Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu của Samsung Việt Nam hơn 54 tỷ USD, đóng góp hơn 25% vào tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Các tập đoàn khác như LG có mặt từ năm 1995 đến nay nguồn vốn đầu tư đã tăng hơn 2,5 tỷ USD tại Việt Nam. Tập đoàn Hyosung có mặt từ 2007 đến nay cũng đã đầu tư vào Việt Nam khoảng 3 tỷ USD trong kế hoạch đầu tư đến 6 tỷ USD vào các lĩnh vực như năng lượng, công nghệ thông tin, hóa chất.

Theo ông JunDong Kim - Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư Hàn Quốc, Việt Nam là đối tác quan trọng trong chiến lược gia tăng đầu tư và giao thương giữa Hàn Quốc với ASEAN. Cùng với nguồn vốn đầu tư, Hàn Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Hàn Quốc với kim ngạch song phương đạt 64 tỷ USD năm 2017, tăng đến 128 lần so với thời điểm thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1992.

Đầu tư thương mại cũng kéo theo giao thương du lịch dịch vụ. Việt Nam đã trở thành điểm đến lớn nhất của du khách Hàn Quốc tại khu vực Đông Nam Á. Năm 2017, Hàn Quốc thành đối tác du lịch lớn thứ 2 của Việt Nam với hơn 2,4 triệu lượt khách, tăng hơn 56% so với năm trước. Trong 4 tháng đầu năm 2018, lượng khách Hàn Quốc vào Việt Nam tiếp tục tăng với 67% so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 1,2 triệu lượt.

Ở lĩnh vực thời trang, ẩm thực và y tế, nếu chỉ cần dạo một vòng Hà Nội và TP.HCM rất dễ nhận ra các chuỗi thương hiệu nhà hàng Hàn Quốc đang chiếm lĩnh các vị trí đắc địa của trung tâm thương mại ngày càng nhiều. Đặc biệt, chiến dịch marketing của Hàn còn xuất hiện nhan nhản trên các sóng truyền hình từ phim ảnh, game show... 

Nông nghiệp - bán lẻ

Hai lĩnh vực này là thị trường Việt Nam có thế mạnh và Hàn Quốc có nhu cầu.

Những năm gần đây, các DN bán lẻ Hàn Quốc như tập đoàn Lotte, Emart… chủ yếu đầu tư vào thị trường Việt Nam theo hình thức cửa hàng offline - tức là hệ thống cửa hàng tại Việt Nam - để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân. 

Đơn cử, Công ty Lotte Mart của Hàn Quốc lên một kế hoạch để thâm nhập vào thị trường Việt Nam một cách tích cực hơn nữa. Lotte dự kiến vào năm 2020 sẽ mở 60 cửa hàng trên khắp Việt Nam.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Tập đoàn Lotte Hàn Quốc cũng không ngần ngại công bố kế hoạch mở rộng đầu tư tại Việt Nam bằng các dự án như trồng cây ca cao để xuất khẩu sang Hàn Quốc và đầu tư xây dựng nhà máy EP tại tỉnh Đồng Nai để cung ứng cho Công ty Samsung Việt Nam. Ngoài ra, tập đoàn này còn khởi công Dự án Thành phố thông minh Thủ Thiêm tại TP HCM và cuối cùng là Dự án “Lotte Mall Hà Nội”.

Một đơn vị khác là CJ cũng đã xây dựng được chuỗi cung ứng nông nghiệp của mình bằng sự hợp tác với một số doanh nghiệp Việt Nam.

Theo chia sẻ của một số nhà xúc tiến thương mại, thời gian gần đây, qua các buổi xúc tiến thương mại giữa Việt Nam – Hàn Quốc, các doanh nghiệp Hàn Quốc luôn tìm kiếm nguồn hàng nông sản từ Việt Nam với số lượng lên tới hàng chục tấn. Điều này cho thấy, tiềm năng để xuất khẩu sản phẩm nông sản của Việt Nam sang thị trường Hàn Quốc là rất lớn.

Vì vậy, dự án trông cây cà phê tại Việt Nam của Lotte một lần nữa mở ra kỳ vọng, triển vọng hợp tác và đầu tư thương mại giữa Việt Nam – Hàn Quốc vào những mặt hàng xuất phát từ nhu cầu thị trường và tận dụng những ưu đãi đầu tư không chỉ từ Hiệp định Thương mại song phương Việt Nam – Hàn Quốc mà sắp tới là CPTPP.

Năng lượng tái tạo

Hàn Quốc được xem là một trong những quốc gia tiên phong trong việc phát triển điện lưới thông minh và năng lượng tái tạo. Hiện đã có một số dự án đầu tư của doanh nghiệp Hàn Quốc vào năng lượng tái tạo Việt Nam. Có thể kể đến, Dự án Điện gió Bình Đại (Bến Tre) có vốn đầu tư 180 triệu USD do Công ty Doarm Engineering đầu tư; Dự án Điện gió tại Trà Vinh có vốn đầu tư 125 triệu USD của Công ty Unison; Dự án Điện mặt trời Tuy Phong (Bình Thuận) có vốn đầu tư 64 triệu USD do Công ty Doosung Vina đầu tư…

Gần đây, nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc cũng đến các địa phương để tìm cơ hội đầu tư dự án năng lượng tái tạo, như Công ty Công nghiệp IL Yang đề xuất với tỉnh Quảng Trị việc nghiên cứu, tiến tới đầu tư xây dựng nhà máy điện mặt trời tại huyện Hải Lăng (công suất 500 MW) và huyện Vĩnh Linh (công suất 200 MW); hay Công ty VTC cho biết, sau khi tìm hiểu tại tỉnh Bạc Liêu, họ đang chuẩn bị nguồn vốn lớn cho dự án năng lượng điện gió và nếu được chấp thuận, sẽ nhanh chóng xúc tiến các thủ tục cần thiết theo quy định.

Nha Trang