Dư địa tăng trưởng nông nghiệp nằm ở chỗ “đang bị bỏ đi”

PHÚ KHỞI• 28/04/2021 15:04

Đó là ý kiến của nhiều đại biểu tại Hội nghị toàn quốc về thúc đẩy chế biến và phát triển thị trường nông sản diễn ra tại Cần Thơ vào ngày 27/4.

Theo ông Phan Thanh Lộc, Phó chủ tịch HĐQT Công ty CP Việt Nam Food, nhiều quốc gia phát triển đã sớm nhận ra tiềm năng ngành phụ phẩm thuỷ sản và xây dựng thành công các sản phẩm có giá trị gia tăng cao với nhiều ứng dụng khác nhau… Liên kết chuỗi cung ứng (trung tâm nghiên cứu, chế biến, thương mại, dịch vụ...) để tối ưu hóa chuỗi giá trị.

Quang cảnh hội nghị.

Hội nghị toàn quốc về thúc đẩy chế biến và phát triển thị trường nông sản diễn ra tại Cần Thơ vào ngày 27/4.

Điển hình như ICE Land, nhờ chế biến sâu mà phụ phẩm cá tuyết đạt trên 1,3 tỷ USD/năm gấp 1,5 lần giá trị chính phẩm. Hay như ở Na Uy, giá trị ngành phụ phẩm cá hồi tăng 70% trong giai đoạn 2006 – 2010, tổng giá trị phụ phẩm cá hồi đã vượt giá trị chính phẩm.

Do đó Việt Nam nên đi theo kinh nghiệm các nước, đó là Chính phủ định hướng và kết nối doanh nghiệp - Viện - Trường để xây dựng ngành phụ phẩm bài bản không chỉ gia tăng giá trị mà còn giúp xử lý môi trường.

“Với định hướng xuất khẩu tôm đạt kim ngạch 10 tỷ USD vào năm 2025, ước sản lượng đạt trên 1,1 triệu tấn. Hiện nay, chỉ mới 55-65% của con tôm được sử dụng. 35-45% còn lại thường bị bỏ đi, chỉ có một phần nhỏ được xử lý bằng phương pháp truyền thống giá trị thấp, ô nhiễm môi trường. Nếu 400.000-500.000 tấn phụ phẩm tôm được chế biến sâu thì giá trị không thua sản phẩm chính”, ông Lộc nhận định.

Ông Nguyễn Lâm Viên,Tổng giám đốc Công ty CP VINAMIT cho rằng, Việt Nam có lợi thế nguồn nguyên liệu nông thủy sản rất lớn nhưng chưa biết cách làm gia tăng giá trị. Ông Viên dẫn chứng, 1 kg khoai lang nếu bán ăn tươi chỉ trên dưới 20.000 đồng nhưng nếu qua chế biến thì giá trị nó có thể tăng lên hàng chục lần.

Theo ông Viên có 4 cách để làm tăng giá trị nông sản Việt Nam, đó là, phải hướng chế biến cho ra thực phẩm thay đổi sự sống (ăn để phòng và trị bệnh); sản xuất nông nghiệp theo hướng “du lịch canh nông”; sản xuất hữu cơ và đưa công nghệ chế biến sâu để tăng giá trị.

máy bán tôm tự động,Tập đoàn Rynan Technology

Máy bán tôm tự động do Tập đoàn Rynan Technology sản xuất.

Trong khi đó TS Nguyễn Thanh Mỹ, TGĐ Tập đoàn Rynan Technology khuyến cáo sản xuất các thiết bị trí tuệ nhân tạo (AI) và internet kết nối vạn vật (IoT) dễ ứng dụng, giá thành rẻ để người nông dân đưa vào ứng dụng trong sản xuất. Dịp này ông Mỹ cũng đã giới thiệu đến các đại biểu tham dự hội nghị nhiều sản phẩm IoT do Tập đoàn Rynan Technology như: máy đo phân tích nguồn nước ao tôm, chuẩn đoán bệnh tôm qua hình ảnh, công nghệ đóng gói bảo quả tôm, máy bán tôm tự động, máy bán thực phẩm “tôm đạo đức” từ ao nuôi đến bàn ăn.

Đồng tình với quan điểm trên, Cục trưởng Cục chế biến và Phát triển thị trường Nông sản-Bộ NN-PTNT Nguyễn Quốc Toản cho rằng, lâu nay chúng ta chỉ chú trọng đến sản phẩm chính mà xem nhẹ phụ phẩm. Với tinh thần xem phụ phẩm là sản phẩm đồng hành, ngành nông nghiệp đang còn dư địa rất lớn để gia tăng giá trị. "Đó là thái độ chúng ta ứng xử như thế nào với các sản phẩm đồng hành như: vỏ trấu, bã mía, vỏ dừa, thân cây họ đậu, rơm rạ, phụ phẩm thủy, hải sản…" - ông Toàn nói.

Theo số liệu từ Bộ NN-PTNT, hàng năm ngành nông nghiệp sản xuất 48,6 triệu tấn lúa, ngô; 8,4 triệu tấn thủy sản; 26,8 triệu tấn rau quả; 20,5 triệu m3 gỗ và hơn 20 triệu tấn sản phẩm chăn nuôi. Với trên 7.500 doanh nghiệp chế biến nông lâm thủy sản quy mô công nghiệp có gắn với xuất khẩu và hàng vạn cơ sở chế biến nhỏ lẻ, hộ gia đình. Ước mỗi năm có khả năng chế biến, sơ chế bảo quản khoảng 120 triệu tấn nguyên liệu nông lâm thủy sản. Tốc độ tăng trưởng giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 5 - 7%. 8 mặt hàng xuất khẩu tóp 1 tỷ USD trở lên, gồm: rau quả, hạt điều, gạo, cà phê, cao su, tôm, gỗ và cá tra. Thị trường tiêu thụ nông sản Việt Nam có mặt trên 186 nước và vùng lãnh thổ.