Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 117/2020/QH14 về việc chuyển đổi phương thức đầu tư một số dự án thành phần tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.

Theo đó, Quốc hội quyết nghị chuyển đổi từ đầu tư theo phương thức đối tác công tư sử dụng một phần vốn ngân sách nhà nước sang đầu tư công sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước đối với 3 dự án thành phần Mai Sơn - Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây và bổ sung vốn đầu tư không quá 23.461 tỷ đồng bằng nguồn ngân sách nhà nước.

à

3 dự án thuộc cao tốc Bắc Nam sang hình thức đầu tư công và bổ sung vốn đầu tư không quá 23.461 tỷ đồng từ nguồn NSNN.

Chính phủ rà soát, xác định và chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp lý của tổng mức đầu tư điều chỉnh của từng dự án thành phần chuyển đổi nêu trên và tổng mức đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020; tổ chức triển khai thực hiện các dự án thành phần chuyển đổi sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước, chậm nhất đến cuối năm 2022 hoàn thành, đưa vào sử dụng; xây dựng phương án phù hợp để thu hồi vốn hoàn trả vào ngân sách trung ương.

Các nội dung khác không quy định tại Nghị quyết này được thực hiện theo Nghị quyết số 52/2017/QH14 ngày 22/11/2017 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban khác của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình giám sát việc thực hiện Nghị quyết này.

Trong quá trình thảo luận lấy ý kiến, một số ý kiến không tán thành việc chuyển đổi đầu tư đối với 2 dự án Mai Sơn - quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây và cho rằng 2 dự án này có tiềm năng, khả thi nhất để thực hiện PPP. Đề xuất chuyển đổi của Chính phủ cũng chưa phù hợp với tinh thần của dự án Luật PPP. Việc chuyển đổi sẽ làm tăng nợ công, mất cân đối trong điều hành chính sách đầu tư vốn trung hạn mà Quốc hội đã phê duyệt…

Giải trình vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết, với 2 dự án thành phần Mai Sơn - QL 45 và Phan Thiết - Dầu Giây, việc chuyển đổi sang đầu tư công là cần thiết, cấp bách nhằm sớm giải quyết nhu cầu giao thông lớn (nhu cầu vận tải lớn nhất trong 11 dự án thành phần) do kết nối với cửa ngõ các trung tâm kinh tế, chính trị lớn nhất của cả nước (Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh).

Đồng thời, 2 dự án này mặc dù đã có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển, nhưng có tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia ít, cần huy động số vốn ngoài ngân sách lớn, nhất là vốn tín dung. Vì vậy, việc lựa chọn được nhà đầu tư có thể gặp khó khăn. Việc chuyển đổi 2 dự án thành phần này sang phương thức đầu tư công sẽ bảo đảm khả năng thành công cao hơn cho các dự án thành phần.

Nhiều ý kiến đề nghị cần xây dựng phương án để thu hồi vốn đối với các dự án được chuyển đổi sang đầu tư công, giúp giảm áp lực về nhu cầu vốn cho các dự án khác, đảm bảo khả thi và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn của Nhà nước, không làm đội vốn và không làm tăng nợ công. Đồng thời, phương án thu hồi vốn phải tính toán kỹ để phù hợp với sức chịu đựng của nền kinh tế và khả năng chi trả của người dân. 

Theo UBTVQH, việc thu hồi vốn nhà nước đối với các dự án đầu tư công sử dụng toàn bộ NSNN đã được quy định tại Nghị quyết 52. Đối với 3 dự án thành phần sau khi chuyển đổi sang đầu tư công sẽ tiếp tục tổ chức xây dựng phương án thu hồi vốn nhà nước theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Do đó, đã quy định đối với những dự án thành phần sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công, Chính phủ có trách nhiệm xây dựng phương án phù hợp để thu hồi vốn hoàn trả vào ngân sách trung ương.