"Thái tử Samsung" - người vừa sang Việt Nam để mở rộng kinh doanh là ai?

Phó chủ tịch Samsung Lee Jae-yong đến Việt Nam ngày 19/10 và công tác tại Việt Nam trong ba ngày. Chuyến thăm này đánh dấu lần đầu tiên ông Lee Jae-yong đến Việt Nam kể từ tháng 10 năm 2018. 

Ông Lee - thường được truyền thông Hàn Quốc gọi là "thái tử Samsung" - muốn tìm kiếm sự hỗ trợ trong việc mở rộng hoạt động sản xuất của tập đoàn tại Việt Nam.

"Thái tử Samsung" là ai?

Ông Lee Jae-yong là con trai duy nhất của Chủ tịch Samsung Lee Kun-hee. Theo bảng xếp hạng tỷ phú của Forbes, ông Lee là người giàu thứ ba Hàn Quốc với khối tài sản 6,8 tỷ USD. Forbes cũng từng xếp hạng ông cùng Chủ tịch Lee Kun-hee là người quyền lực nhất Hàn Quốc.

Lee Jae Yong sinh ngày 23 tháng 6 năm 1968 ở Seoul, Hàn Quốc. Jae-Yong bắt đầu làm việc cho Samsung vào năm 1991. Ông đảm nhiệm vị trí Phó Chủ tịch Kế hoạch chiến lược và sau đó là "Giám đốc khách hàng" - một vị trí quản lý được thiết lập riêng cho ông.

Tháng 12 năm 2009, Jay Y trở thành Giám đốc điều hành của Samsung Electronics. Kể từ tháng 12 năm 2012, ông là Phó Chủ tịch của Samsung. Jay Y là một trong những cổ đông lớn của công ty con Dịch vụ tài chính của Samsung, sở hữu 11% Samsung SDS.

Là người thừa kế của đế chế Samsung và dự kiến sẽ kế nhiệm Lee Kun Hee vào tháng 4 năm tới, vẫn còn rất nhiều người ngờ vực về khả năng của người thừa kế. Jay Y vẫn khiến các cổ đông hoài nghi: "Liệu anh ta có thể điều hành tập đoàn chiếm đến một phần năm GDP Hàn Quốc không?".

Nếu như Lee Kun Hee được ví von như một vị thần thì người thừa kế của ông, Lee Jae Yong lại là một người khiêm tốn, cởi mở hơn cha mình. Bloomberg cho biết, Lee Jae Yong có thể giúp Samsung lấn sân từ địa hạt phần cứng sang phần mềm và tăng cường quan hệ ngoại giao của Samsung trong tương lai.

Tuy nhiên, Jae Yong vẫn phải chứng tỏ được rằng anh có thể quản lý đế chế Samsung. Ông nội của anh thành lập Tập đoàn Samsung và cha anh đã phát triển nó thành đế chế kinh doanh lớn nhất Hàn Quốc, đồng thời là một người khổng lồ công nghệ của thế giới.

Tại Hàn Quốc, Samsung là một đế chế khổng lồ còn Chủ tịch Lee Kun-hee được xem như một biểu tượng của giới kinh doanh. Nhưng người thừa kế duy nhất của ông vẫn là một nhân vật bí ẩn với giới truyền thông. Ông Lee Jae-yong hiếm khi tiếp xúc với phóng viên hay xuất hiện ở nơi công cộng.

Tiếng nói tại Thung lũng Silicon

Tờ Fortune từng nhận định ông Jae-yong là "tất cả những gì mà Samsung muốn". Ông nhận bằng đại học về Lịch sử Đông Á tại Đại học Quốc gia Seoul và bằng thạc sĩ ở Đại học Keio Nhật Bản. "Thái tử Samsung" cũng theo học tiến sĩ tại Trường Kinh doanh Harvard trong vòng 5 năm dù không nhận bằng.

Con trai duy nhất của Chủ tịch Samsung thông thạo tiếng Anh và tiếng Nhật, quen biết rộng khắp châu Á và phương Tây. Kỹ sư phần mềm Ryozo Yoshikawa kể rằng vào thời điểm ông Jae-yong làm việc chính thức tại Samsung hồi năm 2001, ông ngồi giữa các bàn thư ký của từng đơn vị kinh doanh. Họ giúp người thừa kế tìm hiểu về mọi ngóc ngách của tập đoàn.

Kỹ sư Yoshikawa gia nhập Samsung vào năm 1994 và theo dõi ông Jae-yong phát triển từ một sinh viên đại học những năm 1990 thành một giám đốc điều hành trẻ tuổi. "Thái tử Samsung" trải qua hàng loạt vị trí, từ giám đốc khách hàng, giám đốc điều hành cho đến Phó chủ tịch Samsung Electronics vào năm 2012, theo Bloomberg.

Ông Greg Tarr, cựu chuyên gia phân tích công nghệ của Deutsche Bank AG, kể ông Jae-yong được cử đi đàm phán với CEO Apple Steve Jobs. Và chỉ có duy nhất một giám đốc điều hành của Samsung được mời đến lễ tưởng niệm của nhà sáng lập Apple. Đó là ông Jae-yong", ông Tarr kể lại.

Hiện, ông vẫn là cầu nối quan trọng trong mối quan hệ giữa hai tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới. Phó chủ tịch Samsung cũng giữ liên hệ với CEO AppleTim Cook và ông Jeff Williams, Giám đốc quản lý chuỗi cung ứng và thu mua toàn cầu của Apple.

"Tôi nghe nói rằng mối quan hệ (giữa ông Jae-yong và Apple) rất tốt. Họ giống như Romeo và Juliet. Dù gia đình hai bên cấm cản, họ vẫn quyết định đến với nhau", ông Lee Keon Hyok, cựu chuyên gia kinh tế của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nhận xét.

"Thái tử Samsung" cũng nhận được sự kính trọng tại Thung lũng Silicon, nơi có hàng trăm lập trình viên Samsung tận tụy với việc phát triển phần mềm điện thoại thông minh. Ông Greg Tarr kể rằng ông đã gặp ông Jae-yong trong một bữa tiệc năm 2002 ở Seoul.

Kỷ nguyên mới

Những người thân thiết nhận xét chính sự nhạy bén kinh doanh của vị phó chủ tịch đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi của gã khổng lồ điện tử tiêu dùng Hàn Quốc. "Ông ấy rất nhạy bén và thấu đáo. Ông Lee cũng có công lớn trong việc đưa ra những quyết định quan trọng, chẳng hạn như việc Samsung chuyển từ sử dụng LCD sang OLED", một vị giám đốc điều hành của Samsung tiết lộ.

"Luôn có những tin đồn xung quanh ông Lee, nhưng ông ấy không giống những gì được miêu tả trên các phương tiện truyền thông. Ông rất tận tâm với công việc và là một doanh nhân nghiêm túc", người này nói với Reuters.

Hồi tháng 9, Samsung tuyên bố Phó chủ tịch Lee Jae-yong đã "đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các hoạt động kinh doanh mới và mối quan hệ với khách hàng và đối tác toàn cầu". Tập đoàn bác bỏ các báo cáo của truyền thông về những hành vi sai trái của ông Lee và nhận định điều này có thể ảnh hưởng đến "không chỉ Samsung và còn tương lai của nền kinh tế Hàn Quốc".

Tập đoàn cũng nhấn mạnh vai trò của ông Lee trong thỏa thuận 5G với Tập đoàn viễn thông KDDI của Nhật Bản vào năm ngoái bất chấp quan hệ song phương ngày càng xấu đi. Samsung Electronics - viên ngọc quý của Samsung - báo cáo doanh thu hàng năm vào năm 2019 tương đương 12% sản lượng kinh tế của Hàn Quốc.

Ông Lee vẫn đang vướng vào cuộc chiến pháp lý với các công tố viên Hàn Quốc vì những cáo buộc hối lộ và tham nhũng. Trong một tuyên bố hồi năm 2017, ông khẳng định ước mơ của mình là "được công nhận khả năng giống như người cha Lee Kun-hee và ông nội Lee Byung-chull và cống hiến bản thân để phát triển đất nước".

Sẽ mang điều gì với Việt Nam?

Các lãnh đạo cấp cao của Samsung - Tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc đã từng vài lần tới thăm Việt Nam trước đó. Với tổng vốn đầu tư lên tới trên 17,3 tỷ USD, Samsung hiện đang đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, trong đó nguồn vốn tập trung vào 3 khu tổ hợp công nghệ cao tại Bắc Ninh, Thái Nguyên và TP.HCM.

Tháng 10/2012 của Chủ tịch Tập đoàn Samsung Lee Kun-hee đã đặt chân tới Việt Nam. Chỉ vài tháng sau chuyến thăm này, đầu năm 2013, Samsung đã quyết định đầu tư 2 tỷ USD vào Thái Nguyên.

Cuối tháng 10/2018, Phó Chủ tịch Samsung Electronics Lee Jae-yong, con trai duy nhất của ông Lee Kun-hee đã có chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam. Trong chuyến công tác này, Phó Chủ tịch Samsung cũng đã có cuộc gặp với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các quan chức cao cấp của Chính phủ Việt Nam. Hơn một năm sau, vào đầu tháng 3/2020, Dự án trung tâm nghiên cứu và phát triển Samsung chính thức khởi công tại khu đô thị Tây Hồ Tây, Hà Nội.

Sắp tới, doanh nghiệp này cũng khởi công xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Hà Nội. Việt Nam là một trong số ít quốc gia Samsung chọn xây dựng trung tâm R&D bên ngoài Hàn Quốc. Hồi tháng 3, ông Lee Jae-yong từng dự kiến sang Việt Nam để tham dự lễ khởi công trung tâm R&D.

Tuy nhiên, khi đó dịch Covid-19 đang bùng phát dữ dội trên toàn thế giới nên chuyến đi bị hoãn lại. Trong cuộc gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ngày 20/10, Phó chủ tịch Lee khẳng định sẽ đưa vào vận hành trung tâm R&D tại Hà Nội vào cuối năm 2022. Khi đó, trung tâm này sẽ có hơn 3.000 kỹ sư làm việc.

Nguồn tin ẩn danh cho biết có thể ông Lee sẽ công bố kế hoạch đầu tư mới, bao gồm xây dựng nhà máy pin tại Việt Nam.