Chỉ bán được 12 xe điện, Rivian vẫn lên ngôi vốn hóa lớn nhất sàn Nasdaq

Cổ phiếu Rivian tăng “phi mã”

Cụ thể, từ phiên IPO ngày 10/11/2021, cổ phiếu RIVN của hãng xe điện Rivian Automotive đã liên tục tăng từ mức 78 USD/cổ phiếu khi chào sàn, lên gần 120 USD/cổ phiếu (10/11) vào lúc đóng cửa; đến nay đà tăng này vẫn chưa dừng lại. RIVN trong ngày 17/11 đang giao dịch ở mức 172,80 USD, tăng 60,19% trong 1 tuần, giúp đưa vốn hóa công ty lên gần 150 tỷ USD. Điều này biến Rivian thành công ty có vốn hóa lớn nhất thị trường mà không có doanh thu. Theo Investopedia, IPO của nhà sản xuất xe điện Rivian là đợt chào bán thành công nhất ở Mỹ kể từ năm 2014.

Quy mô của đợt IPO và giá cổ phiếu Rivian tăng nhanh phản ánh sự hào hứng của các nhà đầu tư về thị trường xe điện, đặc biệt là đối với các công ty khởi nghiệp đang tìm cách phát triển xe điện cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô truyền thống.

Cổ phiếu của nhà sản xuất xe điện Tesla, công ty ô tô giá trị nhất thế giới, đã giảm gần 3% trong cùng thời gian, từ khi cổ phiếu của Rivian ra mắt và kết thúc giao dịch vào ngày 13/11. Trong khi cả hai công ty đều hoạt động trong thị trường xe điện, thị trường ngách của Rivian là xe chạy mọi địa hình trong khi sản phẩm chủ lực của Tesla là xe sedan và SUV.

Lỗ hàng tỷ USD

Theo bản cáo bạch IPO của hãng xe điện, tính đến 30/9/2021, công ty đã không sản xuất hoặc giao bất kỳ chiếc xe nào và do đó đã không tạo ra doanh thu đáng kể. Hãng đã giao 11 chiếc R1T đầu tiên vào tháng 9 năm 2021, sản xuất tổng cộng 12 chiếc trong quý. Doanh thu được từ những đơn hàng ước tính từ 0-1 triệu USD trong quý 3/2021. Để hoạt động Rivian chủ yếu dựa vào việc bán chứng khoán và nguồn tiền vay nợ.

Rivian ước tính rằng khoản lỗ ròng của họ trong quý gần đây là từ 1,2 tỷ đến 1,3 tỷ USD. Khoản lỗ hàng quý này lớn hơn bốn lần so với cùng kỳ năm trước đó. Công ty chỉ ra rằng chi phí hoạt động của họ đã tăng trong tám quý qua do việc phát triển các chương trình xe R1T, R1S và EDV tiếp tục được thúc đẩy. Công ty dự kiến sẽ ra mắt R1S và EDV vào tháng 12/2021.

Rivian cho biết họ hy vọng sẽ tạo ra phần lớn doanh thu trong thời gian tới từ việc bán xe, phụ kiện và các khoản tín dụng theo quy định. Dần dần, hãng sẽ bắt đầu tạo ra doanh thu đáng kể hơn từ việc cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng trong suốt vòng đời của xe, điều này sẽ làm sâu sắc thêm mối quan hệ của hãng với khách hàng.

Tổng giá trị sổ sách của Rivian, chênh lệch giữa tài sản và nợ phải trả, là 5,5 tỷ USD vào ngày 30/6/2021. Tổng tiền và các khoản tương đương tiền trên bảng cân đối kế toán của công ty vào cuối tháng 6 là 3,7 tỷ USD. Nhà sản xuất xe điện cho biết, họ có kế hoạch sử dụng số tiền thu được từ đợt IPO của mình để tài trợ cho tăng trưởng và cho các mục đích chung của công ty, bao gồm nghiên cứu và phát triển, bán hàng và chi phí quản lý chung và chi phí vốn.

Trước khi IPO, vòng gọi vốn cuối cùng của công ty diễn ra vào ngày 23/7/2021, Rivian đã huy động được 2,5 tỷ USD từ một nhóm đầu tư dẫn đầu bởi Quỹ Climate Pledge của Amazon, D1 Capital Partners, Ford và các quỹ do T. Rowe Price Associates Inc quản lý.

Tổng tài trợ tư nhân của Rivian kể từ năm 2019 lên 10,5 tỷ USD. Trong vòng tài trợ trước đó vào tháng 1/2021, công ty đã huy động được khoảng 2,7 tỷ USD, khi đó định giá của Rivian chỉ vào khoảng 27,6 tỷ USD.

[Society Pass IPO trên Nasdaq với giá 26 triệu USD]

Nội lực từ cổ đông?

Các cổ đông lớn nhất của công ty và tỷ lệ nắm giữ của họ được hưởng lợi sau đợt chào bán là: Amazon với 18,5% cổ phần của công ty; quỹ đầu tư do T. Rowe Price Associates quản lý (15,5%); Công ty TNHH Oryx Toàn cầu (13,1%); Ford (11,8%) và Manheim Investments Inc. (4,6%).

Một động lực giúp nhà đầu tư tin tưởng vào cổ phiếu Rivian có thể đến từ chính yếu tố những cổ đông đứng sau nêu trên. Amazon và Ford là những cổ đông lớn hậu thuẫn Rivian với chiếc xe R1T hi vọng sẽ đánh bại Tesla.

Amazon đã đặt hàng 100.000 chiếc xe tải điện của Rivian. Và trong khi xe bán tải R1T của Rivian đã gây được sự chú ý trong thời gian gần đây, xe tải của Amazon có nhiều khả năng sẽ là động lực thúc đẩy doanh thu trong thời gian tới.

Nhà sáng lập kiêm CEO R.J. Scaringe của Rivian nói với Bloomberg rằng thách thức lớn nhất của hãng này là “sức khoẻ của chuỗi cung ứng”, trong bối cảnh hãng muốn đẩy mạnh sản xuất mà ngành ô tô toàn cầu đang ở trong một cuộc khủng hoảng khan hiếm linh kiện, đặc biệt là con chip.

Mức vốn hoá của Rivian phản ánh khả năng của công ty này trong việc tăng sản lượng một cách nhanh chóng, cũng như kế hoạch phát triển xe thương mại của công ty. Kế hoạch này bắt đầu bằng đơn hàng 100.000 xe tải điện dùng để giao hàng mà Rivian sản xuất cho Amazon. Ông Scaringe nói đây là đơn hàng đầu tiên của Rivian.

Trong khi đó, Ford gần đây đã bỏ trống ghế trong ban giám đốc của Rivian. Mặc dù không có thông báo nào được đưa ra, nhưng Doug Power, Phó Giám đốc phát triển công ty của Ford, đã từ chức vào tháng trước, theo báo cáo của Reuters .

"Rivian là một khoản đầu tư chiến lược và chúng tôi vẫn đang tìm cách hợp tác tiềm năng với họ", phát ngôn viên Ian Thibodeau của Ford nói với Reuters vào ngày 13/10.

Rivian hiện sản xuất xe của mình tại nhà máy ở Normal, Ill. Nhà máy có công suất sản xuất 150.000 chiếc mỗi năm. Rivian dự kiến sẽ giao 20.000 xe vào năm 2021. Hãng dự kiến tăng gấp đôi con số đó vào năm 2022.

Trong hồ sơ S-1, Rivian cho biết họ đã có 48.390 đơn đặt hàng trước cho chiếc bán tải R1T và chiếc SUV R1S ở Bắc Mỹ tính đến ngày 30/9. Các đơn đặt hàng yêu cầu khoản đặt cọc 1.000 USD được hoàn lại. Công ty đang ưu tiên sản xuất xe tải điện cho Amazon, theo báo cáo gần đây của Bloomberg .

Thách thức đặt ra

Rivian phải đối mặt với nhiều đối thủ cạnh tranh cả trong ngành ô tô rộng lớn hơn và trong phân khúc xe điện nhỏ nhưng đang phát triển nhanh chóng. Công ty dự kiến sự cạnh tranh trong thị trường xe điện sẽ ngày càng gay gắt do sự thúc đẩy về mặt luật pháp nhiều hơn đối với các phương tiện sử dụng nhiên liệu thay thế và các yếu tố khác.

Các đối thủ cạnh tranh của Rivian bao gồm: Tesla, Ford và các nhà sản xuất ô tô truyền thống khác đang thúc đẩy mạnh mẽ thị trường xe điện, chẳng hạn như Volkswagen AG (VOW3) và General Motors Co. (GM) có trụ sở tại Đức. Rivian cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất xe điện có trụ sở tại Trung Quốc như NIO Inc. (NIO) và BYD Auto, một công ty con của BYD Co. Ltd. (BYDDF). Các đối thủ nhỏ hơn bao gồm Nikola Corp. (NKLA).

Thị trường cạnh tranh xe điện là không tránh khỏi, mặc dù Rivian R1T là chiếc bán tải chạy điện đầu tiên được tung ra thị trường, nhưng không phải là chỉ có họ sản xuất xe điện bán tải.

Goldman Sachs từng nói với khách hàng vào tháng 4 rằng: “Một số nhà sản xuất ô tô truyền thống và những người mới gia nhập thị trường xe điện (xe EV) đã công bố kế hoạch tung ra xe bán tải EV trong khung thời gian từ năm 2021 đến năm 2024".

GM có kế hoạch bắt đầu giao hàng EV Hummer cao cấp của mình vào cuối năm nay. General Motors sẽ theo sau với Silverado EV cũng như một chiếc bán tải điện GMC cho năm 2023. Chiếc xe bán tải điện đầu tiên của Ford, F-150 Lightning, sẽ ra mắt vào mùa xuân năm 2022. Nó có phạm vi mục tiêu là 300 dặm so với chiếc xe tải 314 dặm của Rivian cho mỗi lần sạc.

Trong khi đó, Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk cho biết việc sản xuất Cybertruck sẽ trì hoãn đến cuối năm 2022, đạt số lượng sản xuất phải đến cuối năm 2023. Điều đó có thể phản ánh các vấn đề với việc sản xuất hàng loạt 4680 pin, chìa khóa giúp Cybertruck và Semi và Roadster bị trì hoãn từ lâu.

Tesla đã đệ đơn kiện Rivian và một số cựu nhân viên của Tesla hiện làm việc Rivian vào tháng 7/2020 tại California với cáo buộc chiếm đoạt bí mật thương mại. Rivian nói rằng họ sẽ chống lại các cáo buộc này của Tesla.