Mới đây, ngày 21/9/2019, Tổng Cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có buổi làm việc với cơ quan chức năng TP Đà Nẵng liên quan đến vấn đề 21 lô đất ven biển trên địa bàn đang thuộc sở hữu của doanh nghiệp người Trung Quốc làm chủ.

Dư luận lên án mạnh mẽ việc người Trung Quốc nắm quyền sử dụng đất ở Việt Nam.

Thật ra, câu chuyện người Trung Quốc núp bóng người Việt để mua đất vien biển đã có từ lâu, không riêng gì địa phương này, mà ở nhiều địa phương khác trên cả nước. Thậm chí, đất vườn, đất ở nông thôn người Trung Quốc cũng có, xung quanh những khu công nghiệp cũng có… Việc này họ thông qua người Việt và kết hôn giả, vợ/chồng hờ, chưa kể có sự thông đồng tiếp tay của cán bộ thực thi pháp luật.

Ngoài chuyện mua đất, sở hữu đất, người Trung Quốc đang tạo ra những ác cảm nhất định cho người Việt Nam với hàng loạt việc làm thị phi. Ví như: 3 người Trung Quốc đánh cắp dữ liệu thẻ ATM của hàng trăm khách hàng tại Nghệ An bị công an bắt giữ. Đến việc hàng trăm người Trung Quốc với các thiết bị máy tính viễn thông vận hành hệ thống đánh bạc lên đến 12.000 tỉ đồng bị phát hiện tại TP Hải Phòng hồi tháng 7 vừa qua.

Hay, Bộ Công an bắt giữ 08 đối tượng có hành vi sản xuất ma túy tại Kon Tum ngày 9/9, thu giữ 20 tấn máy móc thiết bị sản xuất ma túy, hàng chục tấn hóa chất, tiền chất ma túy. Mới đây nhất, cộng đồng phẫn nộ trước tin nhóm người Trung Quốc lôi kéo trẻ em Việt “đóng phim người lớn”. Cơ quan Cảnh sát điều tra Đà Nẵng đã bắt tạm giam nhóm 5 người Trung Quốc để điều tra vào ngày 17/9/2019.

Điểm chung của các vụ án này là người Trung Quốc vi phạm pháp luật Việt Nam, nhưng lại không xử theo luật pháp Việt Nam.

Thế nên, trở lại với câu chuyện nhiều khu đất vàng nằm trong tay người Trung Quốc, người dân (cử tri) TP Đà Nẵng phản ảnh rất bức xúc là đúng, còn chính quyền thành phố phản ứng trước tình trạng đó như thế nào? Cơ quan pháp luật Đà Nẵng vào cuộc ra sao? Đó lại là vấn đề khiến cho dư luận ít nhiều phải suy nghĩ.

Phía đại diện chính quyền Đà Nẵng cho rằng, việc doanh nghiệp Trung Quốc sở hữu quyền sử dụng 21 lô đất ven biển hiện nay là đúng theo quy định của pháp luật. Đúng là, đối với 21 lô đất mà doanh nghiệp Trung Quốc đang nắm quyền sử dụng ở Đà Nẵng mặc dù về Luật Đầu tư 2014 là không sai nhưng vấn đề ở đây là các quy định về việc chuyển nhượng cổ phần giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài.

Tuy nhiên, trên thực tế lại biến tướng rất tinh vi. Khi một cá nhân người Việt Nam đứng ra mua và sở hữu quyền sử dụng khu đất này, sau đó, thành lập công ty, góp vốn với doanh nghiệp Trung Quốc thành công ty liên danh rồi thực hiện dự án.

Trong công ty liên danh, doanh nghiệp Việt Nam chiếm cổ phần lớn hơn bằng việc góp vốn bằng đất còn doanh nghiệp Trung Quốc góp vốn bằng cách bỏ tiền xây dựng tài sản trên đất. Sau khi làm xong dự án, doanh nghiệp trong nước chuyển đổi cổ phần, phía doanh nghiệp Trung Quốc mua lại và chiếm cổ phần lớn hơn trong công ty liên danh.

Trước sự bức xúc và lên tiếng mạnh mẽ của dư luận, các cơ quan chức năng nên tiến hành thanh tra kiểm tra ngay lập tức các công ty góp vốn cổ phần có yếu tố nước ngoài đang thông qua người Việt để gián tiếp sở hữu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Khi phát hiện ra các công ty nước ngoài (Trung Quốc) thuê người Việt Nam mua đất, dùng vốn đầu tư để thuê đất cần có biện pháp xử lý phù hợp với quy định của pháp luật.

Liên quan đến vấn đề này, ĐBQH Bùi Văn Xuyền cho rằng: “Rõ ràng đây là một hiện tượng lách luật để người nước ngoài có quyền sử dụng đất ở Việt Nam. Trong khi đó, việc chuyển nhượng cổ phần giữa doanh nghiệp trong nước cho doanh nghiệp nước ngoài cũng đã có quy định rất rõ ràng. Vì thế, vấn đề ở Đà Nẵng cần xem xét lại việc quản lý của các cơ quan chức năng, họ làm chưa nghiêm nên mới xảy ra tình trạng đó”.

Tức là, cần nghiêm túc xem lại trách nhiệm của cán bộ quản lý trên địa bàn. Đồng thời, áp dụng giải pháp trước mắt là dùng quy hoạch để hạn chế giao dịch đất đai ở những vị trí quan trọng, liên quan an ninh-quốc phòng. Cụ thể thế nào thì cần phải bàn kỹ, chứ còn quy định cứng người này được mua, người kia không được mua thì không ổn.

Còn về lâu dài, cần sớm có giải pháp pháp lý để giải quyết vấn đề này. Bởi đây không chỉ là vấn đề riêng của Đà Nẵng, mà đã vượt ra khỏi khuôn khổ một địa phương, không chỉ liên quan đến vấn đề kinh tế-xã hội, mà còn liên quan đến chuyện an ninh-quốc phòng.