SPAC được xem là công cụ niêm yết cửa sau của các doanh nghiệp lên sàn Mỹ.

SPAC được xem là công cụ "niêm yết cửa sau" của các doanh nghiệp lên sàn Mỹ.

Công ty mua lại mục đích đặc biệt (Special purpose acquisition company - SPAC) là các công ty không có hoạt động thương mại nào. Mục đích duy nhất của SPAC là huy động vốn thông qua IPO để hợp nhất hoặc mua lại một công ty khác và đưa công ty đó lên sàn. Thông thường, SPAC được tạo ra hoặc được tài trợ bởi 1 nhóm nhà đầu tư tổ chức.

Theo CNBC tháng trước, SPAC đã kỷ niệm một cột mốc quan trọng bằng cách phá vỡ kỷ lục phát hành năm 2020 chỉ trong thời gian ba tháng, đáng chú ý trong tháng 3 đã có tới hơn 100 giao dịch mới. Tuy nhiên, theo dữ liệu từ SPAC Research, việc phát hành gần như bế tắc với chỉ 10 SPAC trong tháng 4.

Số lượng giao dịch SPAC sụt giẩm mạnh trong tháng 4

Số lượng giao dịch SPAC sụt giẩm mạnh trong tháng 4

Nguyên nhân của sự chậm lại này bắt nguồn từ động thái của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) ban hành hướng dẫn kế toán sẽ phân loại chứng quyền SPAC là nợ phải trả thay vì công cụ vốn chủ sở hữu. 

Nếu nó trở thành luật, các giao dịch trong quá trình thực hiện cũng như các SPAC hiện có sẽ phải quay lại và tính toán lại tài chính của họ theo 10-K và 10-Q cho giá trị của chứng quyền mỗi quý.

Anthony DeCandido, đối tác tại RSM LLP, cho biết: “Các giao dịch SPAC về cơ bản đã dừng lại. Quy định của SEC sẽ khiến các công ty này tốn rất nhiều tiền để đánh giá và định giá các chứng quyền đó mỗi quý thay vì chỉ khi bắt đầu SPAC”.

Như đã nêu ở trên, các SPAC huy động vốn trong đợt phát hành lần đầu ra công chúng và sử dụng tiền mặt để sáp nhập với một công ty tư nhân và đưa nó ra công chúng, thường là trong vòng hai năm.  Chứng quyền là một công cụ cho thỏa thuận cung cấp cho các nhà đầu tư ban đầu nhiều tiền bồi thường hơn.

Sự thay đổi quy tắc kế toán này của SEC có thể là một đòn giáng mạnh vào thị trường SPAC vì nó có thể lấy đi các động lực cho các nhà tài trợ và các công ty điều hành lựa chọn phương tiện IPO thay thế này - mức độ giám sát thấp và khả năng di chuyển nhanh chóng.  Trong khi đó, việc điều chỉnh lại các khoản tài chính có thể làm giảm thêm niềm tin của nhà đầu tư vào một thị trường vốn đã biến động mạnh và thường được coi là đầu cơ.

Tệ hơn nữa, hơn 90% SPAC được kiểm toán bởi chỉ hai công ty kế toán trong 6 năm qua, Marcum và WithumSmith + Brow, theo SPAC Research.  Điều này có thể có nghĩa là một công việc tồn đọng đáng kể phía trước khi các SPAC cố gắng tuân thủ các quy tắc kế toán mới.

Nhiều cổ phiếu SPAC đang rơi tự do trong bối cảnh bị ảnh hưởng bởi các quy định. Chỉ số CNBC SPAC Post Deal Index độc quyền, bao gồm các SPAC lớn nhất đã công bố mục tiêu hoặc những SPAC đã hoàn thành sáp nhập SPAC trong vòng hai năm qua, đã xóa sổ mức tăng năm 2021 và giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái, tính đến ngày thứ Ba khi đóng cửa.

Cổ phiếu SPAC sụt giảm trong thời gian qua

Cổ phiếu SPAC sụt giảm trong thời gian qua

Các dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư bán lẻ có thể đang suy nghĩ kỹ hơn về SPAC.  Luồng khách hàng của Bank of America cho thấy hoạt động mua SPAC bán lẻ đã chậm lại đáng kể từ mức mua ròng hàng tuần 120 triệu USD vào đầu năm xuống chỉ còn một con số vào tháng Tư.

Các nhà phân tích của Bank of America cho biết: “Dữ liệu ban đầu từ tháng 4 cho thấy bán lẻ có thể đang quay trở lại các giao dịch”truyền thống” của họ, ủng hộ các công ty lâu đời hơn là chứng khoán đầu cơ giá thấp”.

Clover Health, công ty hợp nhất với Chamath Palihapitiya’s Social Capital Hedosophia Holdings Corp. III vào tháng 1 đã giảm hơn 10% vào thứ Ba, đẩy mức lỗ năm 2021 lên gần 50%.

SPAC dMY Tech, công ty đưa công ty cá cược thể thao Genius Sports ra công chúng vào thứ Tư với biểu tượng GENI, đã giảm hơn 11% vào thứ Ba.

Trong khi đó, rất nhiều Công ty, Tập đoàn quốc tế đã và đang lên kế hoạch IPO, niêm yết với SPAC. Mới nhất là Grab thông qua thương vụ sáp nhập 40 tỷ USD với một SPAC là một công ty liên kết của quỹ đầu tư công nghệ Altimeter Capital Management LP...