Trong khi những "gã khổng lồ" công nghệ của Trung Quốc cạnh tranh quyết liệt tại các đô thị lớn, Pinduoduo chọn thị trường ít được chú ý hơn: đó là những thành phố và thị trấn nơi có nhiều người thu nhập thấp.

Tất cả những chiến lược kể trên được nhào nặn dưới bàn tay Colin Huang - đồng sáng lập công ty, người vừa tuyên bố rời chức Chủ tịch.

Lựa chọn sự "thiếu chắc chắn"

Huang lớn lên tại Hàng Châu, cũng là quê hương của gã khổng lồ e-commerce Alibaba. Cha mẹ của anh chỉ là những công nhân bình thường làm việc tại một nhà máy trong vùng, thậm chí còn chưa học hết cấp hai.

Colin Huang - Nhà sáng lập công ty thương mại điện tử Pinduoduo

Colin Huang - Nhà sáng lập công ty thương mại điện tử Pinduoduo

Thế nhưng, Colin Huang từ nhỏ đã là một cậu bé thông minh, ở tuổi 12 đã vào được trường Ngoại ngữ Hàng Châu có tiếng trong vùng, từ đó mở ra thế giới mới. Sau đó, anh học lên đại học và tới Mỹ học tiếp Thạc sĩ, dấn thân vào Thung lũng Silicon rèn luyện năng lực.

Một điều mà Huang học được trong quá trình này là sự chênh lệch về mức lương chi trả cho thực tập sinh Microsoft tại Trung Quốc và Mỹ: Trong khi Microsoft Bắc Kinh chỉ trả 900 USD/tháng, Microsoft tại Mỹ trả tới 6.000 USD.

Khi chuẩn bị tốt nghiệp vào năm 2004, Huang đứng trước hai lựa chọn: Vào làm tại Microsoft, công ty sở hữu hệ điều hành Windows và bộ sản phẩm Office phổ biến hay gia nhập Google, hãng công cụ tìm kiếm mới nổi còn chưa IPO.

Giữa hai ngã rẽ, Huang chọn Google chính vì sự "thiếu chắc chắn" và trở thành một trong những người đầu tiên viết thuật toán cho ngành thương mại điện tử. Tất nhiên Google đã tăng trưởng rất nhanh những năm sau đó. Huang chỉ là một nhân viên nắm giữ lượng cổ phần nhỏ nhưng sau khi công ty IPO, tài sản của anh đã lên đến vài triệu USD.

Sau thời gian "học việc" tại Google, Colin Huang tự mở một trang chuyên bán thiết bị điện tử là Ouku.com nhưng không tạo được điểm nhấn khác biệt so với hàng nghìn trang web tương tự khác đã có mặt trên thị trường. Vì vậy, năm 2010, anh quyết định bán trang web này. Sau đó, anh tiếp tục thử sức với dự án Leqi, công ty cung cấp dịch vụ tiếp thị trên các website như Taobao hay JD.com và ứng dụng game tương tác trên WeChat. Tuy nhiên, cuối cùng các dự án này vẫn bị bán đi, chưa tạo dựng được thương hiệu riêng cho Colin Huang.

Thành công nhờ... thất bại

Năm 2015, Pinduoduo được sáng lập, kết hợp khả năng bán hàng trực tuyến với "buôn dưa lê trên mạng" và chỉ sau 2 năm, nó đã đạt mức 280 triệu đô rồi không ngừng tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2018.

Colin Huang chỉ mất ba năm để tích lũy 100 tỷ nhân dân tệ Trung Quốc. Đây là một tốc độ đáng sợ khi người ta có thể phải mất vài thập kỷ, thậm chí là cả đời cũng chưa chắc đã đạt được con số khủng khiếp này. Tại thời điểm Pinduoduo bắt đầu đưa ra thị trường, giá trị con người Colin Huang thậm chí còn vượt qua Lưu Cường Đông - tỷ phú thương mại điện tử hàng đầu của Trung Quốc, người đồng sáng lập trang thương mại điện tử JD.com.

Ý tưởng về Pinduoduo này ra khi Huang nhận thấy tỉ lệ sử dụng di động cao đã thay đổi cách sống của người Trung Quốc, trong đó có giúp họ thanh toán qua thiết bị.

Cũng như nền tảng thương mại điện tử Taobao của Alibaba, Pinduoduo cho phép người bán bán các mặt hàng như quần áo thời trang, hoa quả, rau xanh và đồ điện tử. Điểm khác biệt là khi người dùng bấm vào một danh sách, họ sẽ được mua với giá rẻ hơn nếu chia sẻ nó cho người khác trong một nhóm và tích hợp tin nhắn giữa người dùng.

Sự kết hợp thông minh giữa "Facebook-Groupon", đã nhanh chóng đưa Colin Huang vào hàng ngũ start-up tỷ USD. Mô hình đơn giản nhưng cực kỳ thông minh này đã cho người dùng trải nghiệm giống như dành cả ngày với bạn bè tại trung tâm thương mại. Họ có thể chia sẻ những gì mình thích, nhận phản hồi từ những người mình tin tưởng hay thậm chí buôn chuyện với nhau và được giảm giá nhiều hơn nếu mua theo nhóm. Thậm chí, Pinduoduo còn tích hợp các trò chơi để phục vụ nhu cầu giải trí.

Một góc văn phòng Pinduoduo. Ảnh: SCMP

Một góc văn phòng Pinduoduo. Ảnh: SCMP

Theo báo cáo Internet Trung Quốc, mô hình thương mại cộng đồng đang được các công ty Internet Trung Quốc ưa chuộng do khía cạnh kinh doanh và xã hội pha trộn cùng nhau để hấp dẫn người dùng. Tăng trưởng ấn tượng của Pinduoduo trên thị trường TMĐT nghìn tỷ đô thực sự gây bất ngờ cho nhiều người do ngành này từ lâu bị thống bị bởi Alibaba và JD.com. Chỉ trong vòng 3 năm, Pinduoduo đã thu hút khoảng 300 triệu người dùng và tiêu thụ hơn 140 tỷ nhân dân tệ (20,5 tỷ USD) hàng hóa trong năm 2017, trở thành công ty TMĐT lớn thứ ba tại Trung Quốc tính theo doanh số.

Tuần vừa qua, Pinduoduo chính thức tuyên bố lượng cơ sở người dùng của công ty đã vượt Alibaba. Doanh thu trong quý 4 của năm ngoái của họ đã tăng 146% lên 26,5 tỷ NDT (4,1 tỷ USD), vượt dự báo 19,3 tỷ NDT trước đó. 

Huang khá thân với các doanh nhân tiêu biểu khác của Trung Quốc như Ding Lei của Net Ease, Sun Tongyu của Alibaba, Wang Wei của SF Express. Cả ba đều được cho là nhà đầu tư thiên thần của Pinduoduo.

Sau cùng, dù đạt được thành công đáng kể với PDD, Huang cho biết không có ý định dành cả đời mình với ứng dụng này. Anh muốn làm nhiều thứ trong nhiều lĩnh vực khác nhau và gọi đó là "cuộc sống đích thực". Đây chính là tinh thần liều lĩnh dám không ngừng thử nghiệm những điều mới mẻ, tự tạo ra thử thách cho chính bản thân để tiếp tục vươn lên, tiếp tục phát triển, là bí quyết quan trọng, làm nên thành công vang dội của người đàn ông đứng top 2 những nhà tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới dưới độ tuổi 40.

Huang sẽ đi đâu?

Khi đang ở đỉnh cao của sự nghiệp Huang lại có tuyên bố hết sức bất ngờ khi chính thức công bố sẽ rời vị trí Chủ tịch Pinduoduo. Cụ thể, vị trí Chủ tịch của nhà sáng lập Colin Huang sẽ được thay thế bởi Lei Chen – người đang giữ vị trí CEO của công ty. Như vậy, Huang đã gần như rút lui hoàn toàn khỏi tập đoàn - nơi giúp anh trở thành người đàn ông giàu thứ 3 Trung Quốc. Năm ngoái, anh cũng đã từ bỏ vị trí CEO.

Quyết định của Huang được cho là khá đáng tiếc bởi Pinduoduo hiện đang trong giai đoạn phát triển vượt trội nhất.

Huang đã để lại dấu ấn mạnh mẽ, vượt cả các tiêu chuẩn của ngành công nghiệp Internet ở Trung Quốc khi tạo ra khối tài sản cá nhân trị giá 57 tỷ USD và một công ty với giá trị thị trường 180 tỷ USD. Cổ phiếu Pinduoduo đã tăng hơn 4 lần vào năm ngoái và đạt kỷ lục vào ngày 17/2, mặc dù sau đó đã giảm nhẹ.

Về phần mình, Huang cho biết sẽ tập trung vào những sáng kiến trong dài hạn gồm nghiên cứu về thực phẩm và khoa học cuộc sống. Năm 2017, vị tỷ phú này đã nói rằng anh không muốn dành phần đời còn lại ở Pinduoduo. Trong bức thư gửi tới các nhân viên, anh nói muốn giao trách nhiệm cho những đồng nghiệp trẻ hơn để luôn giữ tinh thần doanh nhân.

"Tôi hy vọng rằng sự rời đi của mình trên cương vị Chủ tịch hội đồng quản trị sẽ giúp những người trẻ bước vào giai đoạn trưởng thành độc lập. Mặc dù không trở thành một nhà khoa học nhưng tôi sẽ cảm thấy may mắn và biết ơn nếu có cơ hội trở thành một trợ lý nghiên cứu và có thể là một nhà khoa học trong tương lai".