In bài viết (Ctrl+P)Trong cuộc làm việc với TP HCM trước thềm Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ gặp doanh nghiệp, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhận định, nguy cơ doanh nghiệp Việt bị thâu tóm cần được tính đến.
Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ gặp doanh nghiệp dự kiến diễn ra vào sáng mai (ngày 9/5) với chủ đề “Cùng nỗ lực – Vượt thách thức – Đón thời cơ – Phục hồi nền kinh tế”.
Thủ tướng cũng lưu ý phải chống lại những hành vi trục lợi trong đại dịch thông qua thâu tóm, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp trọng yếu. Do đó, Thủ tướng yêu cầu phải hạn chế, kiểm soát việc bán doanh nghiệp trong quý I/2020 và hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời.
Thực tế đây cũng là một trong những nội dung kiến nghị của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) gửi tới Chính phủ trước thềm “Hội nghị Diên Hồng” dự kiến được tổ chức vào ngày mai (9/5).
Theo VCCI trong bối cảnh doanh nghiệp Việt gặp khó khăn, có nguy cơ phá sản, xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp, quỹ đầu tư nước ngoài đang xem xét việc mua lại các doanh nghiệp trong ngành bất động sản, bán lẻ...
"VCCI đề nghị Chính phủ có chỉ đạo tạm thời dừng việc mua bán, sáp nhập doanh nghiệp trong giai đoạn dịch bệnh để hạn chế việc doanh nghiệp nước ngoài thâu tóm các doanh nghiệp Việt Nam”, VCCI kiến nghị.
Đặc biệt, để hỗ trợ, vực dậy cộng đồng doanh nghiệp, VCCI đề nghị Chính phủ chuẩn bị nhiều kịch bản. Có chính sách tài chính để doanh nghiệp duy trì lực lượng lao động và dưỡng lao động. Chính sách hỗ trợ trực tiếp để thúc đẩy giao thương nội địa, giữ dòng tiền. Đây cũng là thời điểm nên bắt đầu giải ngân cho các dự án lớn, để thu hút lao động, giảm thất nghiệp.
Theo báo cáo của VCCI, có tới 69% doanh nghiệp cho biết đang bị giảm doanh thu do thị trường bị thu hẹp, 45% doanh nghiệp thiếu vốn, thiếu dòng tiền, 22% khó khăn trong việc tìm kiếm vật tư, nguyên liệu, 18% thiếu hụt lao động có kĩ năng.
Khảo sát mới đây của VCCI cũng cho thấy, chỉ 55% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết sẽ tiếp tục duy trì quy mô sản xuất hiện tại trong quý III, 22% có kế hoạch mở rộng sản xuất kinh doanh và 21% sẽ thu hẹp quy mô, tạm dừng hoạt động.
Đáng lưu ý, số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy, trong tháng 4 bị ảnh hưởng đại dịch COVID-19 này, có đến hơn 100 lượt nhà đầu tư Trung Quốc rót vốn vào Việt Nam qua hình thức góp vốn, mua cổ phần (hay thường gọi là mua bán và sáp nhập - M&A) của doanh nghiệp trong nước.
Như vậy, tính từ đầu năm đến nay lượng nhà đầu tư từ Trung Quốc thực hiện giao dịch rót vốn đầu tư qua hình thức M&A của doanh nghiệp Việt Nam lên đến 557 lượt với tổng vốn góp là hơn 230 triệu đô la Mỹ.
So với cùng kỳ năm ngoái, số lượt góp vốn, mua cổ phần của doanh nghiệp Trung Quốc của doanh nghiệp Việt Nam trong 4 tháng đầu năm nay tăng hơn 154 lượt giao dịch (tăng hơn 38%) với số tiền tăng thêm khoảng 65 triệu đô la.
Trong khi đó, trong cùng thời gian trên, nhà đầu tư Trung Quốc rót vốn đầu tư trực tiếp thực hiện các dự án đầu tư ở Việt Nam chỉ có 135 dự án, tức chỉ bằng khoảng 1/4 lượt giao dịch qua hình thức đầu tư M&A.
Điều này chứng tỏ nhà đầu tư nước láng giềng ở phía Bắc của Việt Nam hiện nay "chuộng" tham gia góp vốn và mua cổ phần của doanh nghiệp Việt Nam hơn là đầu tư theo hình thức trực tiếp (FDI). Với số lượng giao dịch lớn trên nhưng số vốn đầu tư không nhiều chứng tỏ nhà đầu tư Trung Quốc chủ yếu rót vốn vào các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa ở trong nước.
Giới quan sát và tư vấn đầu tư nước ngoài không lấy làm ngạc nhiên về hiện tượng nhà đầu tư Trung Quốc gia tăng thâu tóm doanh nghiệp Việt Nam giữa tâm dịch bệnh này.
Theo các chuyên gia, sản xuất kinh doanh bị đình trệ do tác động của đại dịch COVID-19, dẫn đến nguy cơ doanh nghiệp Việt Nam bị các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó đáng chú ý là nhà đầu tư Trung Quốc đưa vào tầm ngắm thâu tóm nhiều hơn là khó tránh khỏi.
Luật sư Trương Thanh Đức, Công ty Luật Basico, cho rằng nhiều cổ phiếu doanh nghiệp trong nước trên thị trường chứng khoán giữa đại dịch COVID-19 bị rớt xuống thê thảm khiến nhà đầu tư ngoại có tiềm lực tài chính mạnh và có nhiều kinh nghiệm trên thương trường sẽ nhanh chân thâu tóm.
"Nếu dịch bệnh kéo dài thì khả năng "rơi rụng" hoặc bị thâu tóm của doanh nghiệp trong nước sẽ là rất cao. Khi dịch COVID-19 đi qua, khả năng giao dịch M&A ở thị trường trong nước sẽ tăng cao đáng kể và đây là cơ hội cho nhiều nhà đầu tư ngoại, trong đó đáng chú ý là nhà đầu tư Trung Quốc", Luật sư Trương Thanh Đức nói.
Trên thực tế không chỉ ở Việt Nam mà giữa đại dịch COVID-19 này, các nhà đầu tư Trung Quốc cũng đang tăng cường mở rộng thâu tóm doanh nghiệp ở các nước khác trong đó có cả Ấn Độ. Ấn Độ và một số quốc gia khác cũng đã có biện pháp để kiểm soát việc thâu tóm của nhà đầu tư Trung Quốc.
Do đó, giới phân tích cho rằng ở thị trường trong nước cũng cần có chính sách thu hút đầu tư hiệu quả, bổ sung những quy định pháp luật chưa chặt chẽ hoặc còn có khoảng trống chưa quy định để tạo ra hành lang pháp lý hợp lý cho đầu tư và kinh doanh, qua đó, vừa thu hút đầu tư, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, vừa đảm bảo phát triển kinh tế xã hội.