Cùng với đó, các doanh nghiệp cũng bị đình chỉ khai thác nhiều tháng để khắc phục hậu quả.

Vượt phép “lũy kế” hàng năm

UBND tỉnh Nghệ An vừa có quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khai thác khoáng sản trên địa bàn. Theo đó, HTX này có địa chỉ ở khối Lam Sơn, thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn, được cấp phép khai thác cát trên sông Lam, đoạn qua huyện Nam Đàn. Khi cơ quan chức năng kiểm tra qua kiểm tra, HTX này đã khai thác cát lòng sông vượt công suất được phép khai thác hàng năm nêu trong giấy phép khai thác khoáng sản từ 100% trở lên. Với hành vi trên, HTX Lam Sơn Đại Thành bị xử phạt 900 triệu đồng.

>>Nghệ An: “Nhộm nhoạm” khai thác cát, sỏi trên sông Lam

Trong năm 2020, HTX Lam Sơn Đại Thành khai thác vượt 80,8%; năm 2021 vượt 171,6% công suất khai thác. Tình tiết giảm nhẹ là HTX Lam Sơn Đại Thành đã tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi; tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện hành vi vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên, đơn vị này cũng có tình tiết tăng nặng là đã có hành vi vi phạm khai thác vượt công suất được phép khai thác hàng năm nêu trong giấy phép khai thác khoáng sản trong 2 năm liền.

Ngoài phải nộp phạt 900 triệu đồng, UBND tỉnh Nghệ Anh cũng đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản 5,5 tháng đối với HTX Lam Sơn Đại Thành.

Sông Lam đoạn qua huyện Nam Đàn - Nơi HTX Lam Sơn Đại Thành được cấp phép khai thác cát

Sông Lam đoạn qua huyện Nam Đàn - Nơi HTX Lam Sơn Đại Thành được cấp phép khai thác cát

Ngoài HTX Lam Sơn Đại Thành bị xử phạt, mới đây, cũng vì hành vi khai thác vượt mức, UBND tỉnh Nghệ An đã xử phạt hành chính 900 triệu đồng đối với Công ty CP Khai thác cát, sạn và Vận tải Thanh Chương có địa chỉ ở khối 1, thị trấn Thanh Chương, huyện Thanh Chương, được cấp phép khai thác cát trên sông Lam đoạn qua huyện Thanh Chương.

Được biết, qua kiểm tra, Công ty này đã khai thác cát, sỏi lòng sông vượt công suất được phép khai thác hàng năm nêu trong giấy phép khai thác khoáng sản từ 100% trở lên. Cụ thể, năm 2020 vượt 211,2%; năm 2021 vượt 208,6% công suất được phép khai thác.

Doanh nghiệp này cũng có tình tiết giảm nhẹ là đã tự nguyện khai báo, thành thật hối lỗi; tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện hành vi vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên, tình tiết tăng nặng là đã có hành vi vi phạm khai thác vượt công suất được phép khai thác hàng năm nêu trong giấy phép trong 2 năm liền.

>>Nghệ An: Khai thác cát, sỏi trái phép dưới nhiều “vỏ bọc” khác nhau

Ngoài phạt tiền, UBND tỉnh Nghệ An cũng đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản 5,5 tháng đối với Công ty CP Khai thác cát, sạn và Vận tải Thanh Chương.

Trước đó, vào ngày 27/9/2022, UBND tỉnh Nghệ An cũng đã có Quyết định số 157/QĐ-XPHC xử phạt Công ty TNHH Hoàng Nguyên vì những vi phạm tương tự. Công ty này có địa chỉ tại phường Hưng Bình (TP. Vinh), được cấp phép khai thác cát trên sông Lam, đoạn từ xã Lưu Sơn, huyện Đô Lương, tới xã Cát Văn, huyện Thanh Chương.

Công ty TNHH Hoàng Nguyên này bị UBND tỉnh xử phạt 300 triệu đồng vì hành vi khai thác vượt công suất được phép khai thác hàng năm nêu trong giấy phép khai thác khoáng sản. Cụ thể, công suất được phép khai thác cát hàng năm của công ty này là 23.920 m3. Tuy nhiên, qua kiểm tra, trong năm 2021, công ty này đã khai thác 30.751,5 m3, vượt 28,5% công suất, với khối lượng vượt là 6.831 m3.

UBND tỉnh Nghệ An cũng buộc Công ty TNHH Hoàng Nguyên phải thực hiện các biện pháp cải tạo các công trình bảo vệ môi trường, khắc phục ô nhiễm môi trường, hư hỏng hạ tầng kỹ thuật do hành vi khai thác vượt công suất gây ra.

Lập đoàn kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản

Được biết, cách đây hơn 1 năm, UBND tỉnh Nghệ An vừa ban hành Quyết định số 3892/QĐ-UBND, ngày 21/10/2021 thành lập Đoàn liên ngành kiểm tra hoạt động khoáng sản của doanh nghiệp và trách nhiệm của UBND cấp huyện trong công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản trên địa bàn.

Theo đó, Đoàn liên ngành kiểm tra sẽ tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản, đất đai, môi trường, chấp hành thiết kế mỏ, an toàn lao động, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp thì sẽ kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, thuế và pháp luật khác có liên quan tại một số điểm khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, Đoàn liên ngành sẽ kiểm tra trách nhiệm của UBND các huyện trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn.

Tàu hút cát khai thác trên sông Lam, đoạn qua huyện Hưng Nguyên

Tàu hút cát khai thác trên sông Lam, đoạn qua huyện Hưng Nguyên

Về niên độ kiểm tra, được xác định từ ngày 1/1/2018 đến thời điểm kiểm tra. Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ, quyền hạn: Thực hiện quyền hạn và trách nhiệm theo quy định của pháp luật; yêu cầu các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân liên quan làm việc và cung cấp tài liệu liên quan đến nội dung kiểm tra; xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị, đề xuất UBND tỉnh và các cơ quan chức năng có liên quan xử lý các vi phạm của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân theo quy định pháp luật.

>>TP.HCM: Khởi tố vụ án đường dây khai thác cát lậu tại biển Cần Giờ

Đoàn liên ngành có sự tham gia của các Sở: TN&MT, Xây dựng, Công Thương, LĐ-TB&XH; Phòng Cảnh sát môi trường (Công an tỉnh) và Cục Thuế. Trong đó, ông Võ Văn Ngọc, Phó giám đốc Sở TN&MT tỉnh Nghệ An làm trưởng đoàn.

Theo danh sách các tổ chức khai thác khoáng sản được kiểm tra sẽ có 12 doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn một số huyện. Trong đó, huyện Quỳ Hợp có 9 doanh nghiệp; huyện Tân Kỳ có 2 doanh nghiệp; huyện Quỳnh Lưu có 1 doanh nghiệp.

Một bến cát hoạt động nhộn nhịp, tại xã Đặng Sơn, huyện Đô Lương

Một bến cát hoạt động nhộn nhịp, tại xã Đặng Sơn, huyện Đô Lương

Được biết, trong thời gian qua trên địa bàn nhiều huyện, các cơ quan báo chí liên tục phản ánh về những dấu hiệu vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản như khai thác trái phép; khai thác gây ảnh hưởng đến người dân; khai thác vượt trữ lượng; chiếm đất rừng, đất nông nghiệp trong hoạt động khai thác khoáng sản. Vì thế, tỉnh Nghệ An thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để tiến hành kiểm tra là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, đến nay, tiến độ thực hiện đã không đảm bảo đúng như kế hoạch đề ra.

Liên quan đến vấn đề này, mới đây, ông Võ Văn Ngọc, Phó Giám đốc Sở TN&MT Nghệ An cho biết: “Sau khi được thành lập, quá trình đi vào kiểm tra, đoàn gặp gặp rất nhiều khó khăn do dịch covid nên chập tiến độ một thời gian.... Sau đó,  trong quá trình thực hiện lại xảy ra sự cố sụt lún đất ở xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp nên đoàn phải chia người ra để giải quyết sự cố sụt lún trên. Đoàn đã rất cố gắng kiểm tra kỹ càng, đến nay, đã có báo cáo với UBND tỉnh Nghệ An và đang chờ chỉ đạo tiếp theo của lãnh đạo tỉnh”.