Nhiều trạm thu phí BOT gây khó cho dân

Nhiều bất cập liên quan đến các dự án BOT được Chính phủ đưa ra triển khai thời gian quan.

Kết quả giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thực hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) vừa được Ủy ban kinh tế Quốc hội gửi tới các đại biểu ghi nhận hầu hết các trạm thu phí BOT trên cả nước đã có chính sách miễn giảm phí cho người dân quanh trạm.

Nhưng theo báo cáo Bộ GTVT đến nay vẫn có 8 trạm thu phí BOT có vị trí đặt trạm bất cập, gây khó cho dân. Đó là các trạm thu phí: Bỉm Sơn, Quốc lộ 1A (Thanh Hóa); Km77+922.5 trên tuyến Thái Nguyên - Chợ Mới; Km1747 đường Hồ Chí Minh qua tỉnh Đắk Lắk; La Sơn - Túy Loan; T2 Quốc lộ 91; Ninh Xuân Quốc lộ 26; đường tránh thị xã Cai Lậy; trên Quốc lộ 10 đoạn từ cầu La Uyên đến cầu Tân Đệ.

Do đó, Bộ này kiến nghị cấp có thẩm quyền bố trí nguồn vốn ngân sách Nhà nước trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 để hỗ trợ hoặc thanh toán một số dự án BOT này.

Ủy ban Kinh tế đánh giá việc Bộ GTVT đề nghị dùng ngân sách nhà nước để hỗ trợ hoặc mua lại dự án BOT là không hợp lý. Cơ quan này cho rằng người dân tại khu vực trạm thu phí các dự án này phản đối quyết liệt nên không thể thu phí hoàn vốn cho dự án, trong khi chưa có tiêu chí rõ ràng để có đủ cơ sở pháp lý và thực tiễn cho việc xem xét, quyết định mua lại các dự án này.

Ngoài những được xác đinh bất cập chưa được xử lý nhiều năm qua, vẫn còn tồn tại một số dự án có bất cập về vị trí đặt trạm thu phí, nhưng người dân tại địa phương đó lại không còn phản đối sau khi có chính sách miễn, giảm phí.

"Nếu nhà nước mua lại các dự án BOT sẽ tiềm ẩn nguy cơ thiếu minh bạch, dẫn đến hiệu ứng lan rộng tại các dự án khác, khiếu kiện, làm mất an ninh, trật tự, đồng thời gây áp lực cho ngân sách nhà nước và đi ngược với chủ trương của đảng, nhà nước về xã hội hóa cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng" - Ủy ban kinh tế Quốc hội nhấn mạnh.

Theo báo cáo Bộ GTVT đến nay vẫn có 8 trạm thu phí BOT có vị trí đặt trạm bất cập, gây khó cho dân. 

Cả nước hiện có 107 trạm thu phí BOT do trung ương và địa phương quản lý, trong đó Tổng cục đường bộ Việt Nam đang quản lý 66 trạm. Theo Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, doanh thu thu phí đến nay, một số dự án có mức tăng trưởng doanh thu tốt, tuy nhiên đa số không đáp ứng được yêu cầu, doanh thu không đạt so với số thu dự kiến tại hợp đồng dự án, các nhà đầu tư BOT gặp khó khăn trong việc trả nợ ngân hàng và tiềm ẩn nguy cơ nợ xấu.

Năm 2018, tổng số có 53 dự án, trong đó, dự án có số thu đạt 100% trở lên so với số thu dự kiến tại hợp đồng dự án: 27 dự án; Dự án có số thu thấp hơn so với số thu dự kiến tại hợp đồng dự án: 26 dự án (1 dự án đã dừng thu; 3 dự án đang tạm dừng thu không đánh giá; 3 dự án mới triển khai thu phí, chưa đủ số liệu để đánh giá).

Ủy ban Kinh tế kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ chỉ đạo tổng hợp kết quả kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để xảy ra khuyết điểm, vi phạm, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo yêu cầu tại Nghị quyết số 437.