NHNN sửa đổi, bổ sung quy định xếp hạng tổ chức tín dụng

Theo giải trình và thuyết minh của NHNN, từ thực tiễn cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2015 - 2020, với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Chính phủ, sự nỗ lực, quyết liệt của ngành Ngân hàng và sự phối hợp của các Bộ, ngành, địa phương, đến nay công tác cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu theo Quyết định số 1058 của Thủ tướng Chính phủ đã được triển khai nghiêm túc, có hiệu quả. Trong quá trình triển khai Quyết định số 1058, một số cơ chế đặc thù như cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ, phân bổ/hoãn trích lập dự phòng rủi ro, thoái lãi dự thu…đã được cấp có thẩm quyền cho phép TCTD thực hiện nhằm hỗ trợ công tác cơ cấu lại hoạt động gắn với xử lý nợ xấu của các TCTD này.

Theo NHNN, khi áp dụng các nguyên tắc xếp TCTD vào các hạng, có một số ý kiến đề xuất việc điều chỉnh và bổ sung rõ hơn trong trường hợp xếp vào các hạng D, E (quy định tại Khoản 6, Khoản 7 Điều 20 Thông tư 52/2018/TT-NHNN).

Xác định công tác cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của hệ thống TCTD là một quá trình, do ảnh hưởng phát sinh khó lường từ dịch bệnh COVID-19 gây ra, thực hiện nhiệm vụ của NHNN trong năm 2021 tại Phụ lục số 04, Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2021 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2021 của Chính phủ, NHNN được giao nhiệm vụ “Xây dựng Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 – 2025”.

Tuy nhiên, để có đầy đủ cơ sở, thông tin để thực hiện nhiệm vụ trên cần nắm được đầy đủ thực trạng hoạt động, mức độ rủi ro của TCTD thông qua kết quả xếp hạng theo quy định tại Thông tư số 52.

“Do đó, trong thời gian tới, cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định tại Thông tư số 52 nhằm giải quyết dứt điểm những khó khăn, vướng mắc trong quá trình xếp hạng các TCTD thời gian vừa qua. Trong đó, các chỉ tiêu phục vụ xếp hạng cần được xây dựng trên cơ sở đánh giá đầy đủ thực trạng hoạt động, rủi ro của các TCTD trong trường hợp không được chấp thuận thực hiện các cơ chế đặc thù (cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ, phân bổ/hoãn trích lập dự phòng rủi ro, thoái lãi dự thu...)”, NHNN nêu trong Bản thuyết minh và giải trình.

Một trong những điểm đáng chú ý nhất trong dự thảo Thông tư là việc bổ sung rõ các quy định xếp hạng TCTD loại D (Yếu) và loại E (Yếu kém) mà không dựa trên điểm số xếp hạng.

Theo đó, các TCTD sẽ bị xếp hạng D nếu lâm vào một trong 2 trường hợp sau đây. Thứ nhất, không duy trì được tỷ lệ khả năng chi trả quy định tại điểm a khoản 1 Điều 130 của Luật các tổ chức tín dụng (đã được sửa đổi, bổ sung) trong thời gian 03 tháng liên tục.

Thứ hai, không duy trì được tỷ lệ an toàn vốn quy định tại điểm b khoản 1 Điều 130 của Luật các tổ chức tín dụng (đã được sửa đổi, bổ sung) trong thời gian 06 tháng liên tục.

Trong khi đó, các TCTD sẽ bị xếp hạng E nếu chưa được NHNN đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt và lâm vào một trong 3 trường hợp. 

Thứ nhất, mất, có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc mất, có nguy cơ mất khả năng thanh toán theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.  

Thứ hai, số lỗ lũy kế của tổ chức tín dụng lớn hơn 50% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ.

Thứ ba, không duy trì được tỷ lệ an toàn vốn quy định tại điểm b khoản 1 Điều 130 của Luật các tổ chức tín dụng trong thời gian 12 tháng liên tục hoặc tỷ lệ an toàn vốn thấp hơn 4% trong thời gian 06 tháng liên tục...

Bên cạnh đó, dự thảo Thông tư cũng bổ sung quy định riêng liên quan đến TCTD đang được trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại, theo đó, Thống đốc NHNN sẽ quyết định thời gian thực hiện xếp hạng và phê duyệt kết quả xếp hạng các TCTD này, thay vì quy định phải hoàn thành xếp hạng trong tháng 6 hàng năm như các TCTD thông thường.

Đối với các chỉ tiêu định tính, NHNN thay đổi quan điểm tính điểm xếp hạng theo hướng TCTD vẫn được chấm điểm tối đa nếu như các vi phạm phát hiện trước năm xếp hạng đã khắc phục xong.

Cùng với đó, dự thảo Thông tư điều chỉnh điểm trừ phù hợp hơn theo hướng các hành vi vi phạm do TCTD tự phát hiện và báo cáo nhưng chưa khắc phục xong sẽ bị trừ ít điểm hơn so với các hành vi vi phạm khác.

Dự thảo Thông tư cũng sửa đổi, bổ sung một số định nghĩa liên quan đến tỷ lệ an toàn vốn, tỷ lệ an toàn vốn cấp 1 do Thông tư 36/2014/TT-NHNN đã hết hiệu lực từ ngày 14/02/2021. Do đó, cần sửa đổi nội dung liên quan đến “tỷ lệ an toàn vốn”, “tỷ lệ an toàn vốn cấp 1” phù hợp với quy định hiện hành, không tham chiếu đến văn bản đã hết hiệu lực.

Ngoài ra, bổ sung thêm "Thông tin, dữ liệu tại báo cáo tài chính được kiểm toán của tổ chức tín dụng, chi nhánh nước ngoài theo quy định của pháp luật" vào tài liệu, thông tin, dữ liệu phục vụ cho công tác xếp hạng; cùng một số thay đổi khác.