Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM

Đối với hoạt động cho thuê nhà của cá nhân, hộ gia đình, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 92/2015/TT-BTC ngày 15/06/2015 và mới đây là Thông tư 40/2021/TT-BTC về việc hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, có hiệu lực kể từ ngày 01/08/2021. Theo đó, cá nhân cho thuê nhà có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp thuế thu nhập cá nhân 5%, thuế giá trị gia tăng 5% (tổng thuế suất hai loại thuế này là 10% trên doanh thu).

HoREA nhận thấy, mặc dù Khoản 2 Điều 13 và Khoản 4 Điều 14 Luật Nhà ở 2014 “khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển nhà ở để cho thuê, cho thuê mua, bán theo cơ chế thị trường (…) Đối với đô thị loại đặc biệt, loại 1 và loại 2 chủ yếu phát triển nhà chung cư và xây dựng nhà ở để cho thuê”, nhưng trên thực tế thì phân khúc thị trường nhà cho thuê vẫn còn chiếm tỷ lệ rất thấp, mới chỉ đáp ứng một phần nhu cầu thuê nhà của người nước ngoài, công nhân lao động, người nhập cư, hoặc cho thuê nhà, một phần nhà làm văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ.

Bên cạnh đó, quy định đánh thuế đối với doanh thu cho thuê nhà dưới 100 triệu đồng/năm theo quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC là không phù hợp với quy định hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN.

Cụ thể, điểm c Khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC đã mâu thuẫn với Khoản 2 Điều 4 Thông tư 40/2021/TT-BTC quy định: “2. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế theo quy định”.

Cách tính thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm là chưa hợp lý, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh làm đình trệ hoạt động cho thuê thời gian qua.

HoREA đề nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi, hoàn thiện lại điểm c Khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC theo hướng quy định “Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN” để phù hợp với quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 9 Thông tư 40/2021/TT-BTC.

Ngoài ra, quy định đánh thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm chưa thật hợp tình hợp lý, vì chưa xem xét mức giảm trừ gia cảnh của người có nhà cho thuê. Không những vậy, cách tính thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm là chưa hợp lý và chưa công bằng giữa các đối tượng có nhà cho thuê. HoREA đề nghị Bộ Tài chính xem xét thay đổi cách tính thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm, thì chỉ tính thuế đối với phần doanh thu vượt trên 100 triệu đồng thì hợp lý hơn.

Mặt khác, quy định đánh thuế GTGT, thuế TNCN đối với doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm không khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê, vì hạn mức này quá thấp. Bởi tại các quận ven trung tâm TP HCM  thì một căn hộ trung cấp 02 phòng ngủ 75 m2 có giá bán khoảng 3,5-4 tỷ đồng, chỉ cho thuê với giá khoảng 12-15 triệu đồng/tháng, doanh thu cho thuê nhà 1 năm chỉ khoảng 144-180 triệu đồng.

Do đó, thời gian thu hồi vốn gốc khoảng từ 19-24 năm, trong lúc chủ nhà vừa phải bỏ ra nguồn vốn đầu tư có giá trị lớn, vừa phải trả lãi vay, vừa phải chịu trách nhiệm bảo trì nhà... Mặc dù người cho thuê vẫn có sở hữu căn nhà, nhưng mức hấp dẫn của thị trường nhà cho thuê bị sụt giảm.

Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét, trước mắt có thể nâng hạn mức doanh thu cho thuê nhà trên 200 triệu đồng/năm mới phải chịu thuế GTGT, thuế TNCN thì hợp lý hơn và tạo điều kiện để khuyến khích phát triển thị trường nhà cho thuê.