TP. HCM: Đề xuất dành 1,5m vỉa hè cho người đi bộ có khả thi?

Hiện nay trên địa bàn TP. HCM việc lấn chiếm vỉa hè còn nhiều phức tạp, chưa có giải pháp hữa hiệu, đề xuất trên của Sở GTVT được nhiều chuyên gia giao thông, quy hoạch đô thị đánh giá tính khá thi không cao.

Quyết dành 1,5m cho người đi bộ

Nội dung dự thảo của Sở GTVT TP. HCM, cho biết với những vỉa hè có chiều rộng từ 1,5m trở xuống thì kiên quyết chỉ dành sử dụng cho người đi bộ. Vỉa hè rộng hơn thì xem xét cấp phép sử dụng thêm các công năng khác nhưng phải chừa tối thiểu 1,5m vỉa hè để giành cho người đi bộ.

Cụ thể, dự thảo quy định những vỉa hè có chiều rộng hè phố từ 1,5m đến dưới 3,0m thì dành tối thiểu 1,5m hè phố cho người đi bộ. Phần hè phố còn lại có thể sử dụng phục vụ làm: điểm tổ chức các hoạt động văn hóa, xã hội; điểm trung chuyển vật liệu, phế thải phục vụ thi công xây dựng, sửa chữa công trình. Sử dụng làm nơi hoạt động giữ xe tự quản, làm điểm trung chuyển rác thải sinh hoạt của doanh nghiệp vệ sinh môi trường đô thị. Bên canh đó có thể sử dụng xây dựng, lắp đặt các công trình bên trên hè phố, phục vụ kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa.

Những vỉa hè có chiều rộng hè phố từ 3,0m đến dưới 5,0m thì dành tối thiểu 1,5m hè phố cho người đi bộ. Phần hè phố còn lại ngoài việc sử dụng làm các hoạt động như vỉa hè có chiều rộng từ 1,5-3m còn được sử dụng phục vụ làm trông giữ xe 2 bánh có thu phí.

Cũng vậy vỉa hè có chiều rộng hè phố từ 5,0m trở lên phải dành tối thiểu 1,5m hè phố cho người đi bộ. Phần hè phố còn lại được sử dụng làm phục vụ kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa, trông giữ xe 2 bánh hoặc xe ô tô có thu phí. Bên cạnh đó còn có thể làm điểm tổ chức các hoạt động văn hóa, xã hội. Làm điểm trung chuyển vật liệu, phế thải phục vụ thi công xây dựng, sửa chữa công trình, hoạt động giữ xe tự quản, điểm trung chuyển rác thải sinh hoạt của doanh nghiệp vệ sinh môi trường đô thị.

Tính khả thi không cao

Trong tình hình việc lấn chiếm vỉa hè trên địa bàn TP. HCM hiện nay còn nhiều phức tạm, nhiều chuyên gia cho rằng đề xuất trên của Sở GTVT có tính khả thi không cao.

TS. Phạm Sanh, chuyên gia về giao thông tại TP. HCM, cho biết nếu nội dung dự thảo trên xem như một quy chế quản lý đô thị của UBND TPHCM trong giai đoạn hiện nay, thì tính khả thi không cao lắm. Dự thảo đề xuất dành 1,5m vỉa hè cho người đi bộ về hình thức lả để thay thế quyết định 74 từ năm 2008 về quản lý sử dụng lòng đường vỉa hè đã quá lạc hậu với khung pháp lý của Bộ GTVT về bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông, đặc biệt với tình hình thực tế “lấn chiếm và giành lại vỉa hè” của TP. HCM.

Hiện nay các quy chuẩn, tiêu chuẩn về vỉa hè TP đều chưa có, dẫn đến không có quy hoạch, không có thiết kế điển hình… cho từng con phố, từng trục đường, từng không gian, từng khu vực cụ thể. Dự thảo quy chế đưa ra lại thiếu khảo sát hiện trạng vỉa hè và đánh giá tác động kinh tế đô thị, chỉ mới nêu ra các thông số bề rộng chung chung, đơn giản, không gắn kết nhu cầu thực tế và đưa ra các giải pháp sử dụng không gian vỉa hè bền vững theo thế giới. Ví dụ vị trí để xe tự quản ngay sát công trình là không hợp lý, không giống với cách bố trí sử dụng vỉa hè của cả thế giới, vừa không an toàn cho người đi bộ vừa nhốn nháo mất mỹ quan đô thị.

Đề xuất dành 1,5m vỉa hè cho người đi bộ của Sở GTVT TP. HCM có tính khả thi chưa cao

TS. Phạm Sanh cũng cho biết vấn đề vỉa hè bị lấn chiếm đang là vấn nạn cả nước, không riêng tại TP. HCM. Nhiều địa phương cũng đã có các chiến dịch đòi lại vỉa hè mang lại một số kết quả bước đầu nhưng rồi đâu lại vào đó. Từ những thất bại trước về việc dành lại vỉa hè cho người đi bộ hiện nay vẫn chưa có một đánh giá khoa học, nghiêm túc và có trách nhiệm nào. Quá trình xây dựng, lấy ý kiến và hoàn chỉnh dự thảo mất thời gian khá dài, nhưng còn nặng về thủ tục, hình thức hơn là hàm lượng chuyên môn khoa học về giao thông đô thị của một siêu đô thị.

Về việc góp ý hoàn thiện thêm dự thảo TS. Sanh cho biết nếu cần thì nên nhờ tư vấn chuyên nghiệp nước ngoài, có kinh nghiệm và năng lực. Việc đó sẽ giúp xây dựng chiến lược và thiết lập một vài đồ án quy hoạch xây dựng và quản lý không gian vỉa hẻ TP. HCM có chất lượng đúng thông lệ thế giới, trước khi xây dựng quy chế quản lý.

Liên quan đến vấn đề này PGS. TS Lưu Đức Hải, Viện trưởng Viện Quy hoach đô thi – nông thôn (Trường Đại học KHTN ĐHQG TP. HCM), cho biết đề xuất dành 1,5m vỉa hè cho người đi bộ vừa được Sở GTVT TP. HCM trình UBND TP mới chỉ là bước đầu. Đề xuất này có khả thi hay không còn phải xem xét làm thế nào để giảm thiểu tác động đến những người buôn bán có sử dụng vỉa hè. Để làm được điều ấy thì song song với việc dành 1,5m vỉa hè TP phải tạo những khu vực để xe trong khu vực ấy.

Điều quan trọng nhất hiện nay là TP phải kiểm soát để không xảy ra việc lấn chiếm vỉa hè. Đây chỉ mới là một trong những giải pháp chỉnh trang đô thị, về lâu dài cần phải xem xét các giải pháp khác có tính đồng bộ ví dụ như hiện nay khi cho phép xây dựng các nhà cao tầng trong TP, những nhà cao tầng đã chiếm không gian về độ cao thì cần lùi sâu để tạo không gian cho vỉa hè.