Quản lý trật tự xây dựng (Kỳ 2): Lẩn khuất bóng dáng “nhóm lợi ích”

Hiện nay, vấn đề vi phạm trong hoạt động xây dựng đã trở thành một vấn nạn, các chuyên gia quy hoạch và bất động sản đều có chung một trăn trở đó là vì sao nhiều cán bộ bị kỷ luật nhưng tình trạng “bỏ qua”, “ngó lơ” cho sai phạm ở nhiều nơi vẫn tồn tại?

Tại phiên thảo luận về công tác phòng chống tham nhũng của Quốc hội đầu tháng 11/2019, Đại biểu Nguyễn Bá Sơn (Đà Nẵng) nhận định: Trong thực tế có nhiều công trình, dự án có quy mô ban đầu chỉ vài trăm nhân khẩu, sau những lần điều chỉnh theo kiểu "đúng quy trình" thì quy mô đã lên đến 6.000-7.000 nhân khẩu. Đằng sau câu chuyện điều chỉnh "đúng quy trình" ấy, lẩn khuất đâu đó là bóng dáng của nhóm lợi ích.

Năm 2019, đoàn thanh tra liên ngành do Thanh tra Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên chủ trì đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong xây dựng của Công ty TNHH Thái Việt đối với Dự án Khu du lịch sinh thái trải nghiệm Yasmin Farm (xã Cao Ngạn, TP Thái Nguyên), đồng thời quyết định xử phạt vi phạm hành chính doanh nghiệp này hơn 400 triệu đồng.

Đáng nói, dù Công ty Thái Việt “dính” rất nhiều sai phạm và bị phạt với số tiền lớn song Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên lại đề xuất UBND tỉnh Thái Nguyên xem xét, chấp thuận chủ trương cho doanh nghiệp trên được điều chỉnh Dự án nông trại chăn nuôi bò sữa thành Dự án Khu chăn nuôi, trồng trọt kết hợp trải nghiệm.

Và như vậy, với số tiền nộp phạt hành chính đó, hàng loạt các sai phạm đặc biệt nghiêm trọng tại dự án này “bỗng dưng” sẽ hợp thức một cách “đúng quy trình”(!?). Dư luận bức xúc và cho rằng, các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên đang “cổ xúy” cho sai phạm? Phải chăng, đứng sau có nhóm lợi ích đã “giật dây” để “sai” biến thành “đúng” như trong vụ việc này?

Nhiều người địa phương cho rằng, câu chuyện dự án xây dựng sai phép, thậm chí “không cần phép” tại đây xảy ra như “chuyện thường ở huyện”.  Dường như có một thực tế đang diễn ra tại địa phương này, đó là tình trạng cá nhân, tổ chức biết rõ là vi phạm thế nhưng vẫn cứ triển khai, vì họ cho rằng, khi thanh tra, kiểm tra chỉ cần khéo “quan hệ” thì dù sai phạm cũng sẽ được hợp pháp một cách rất “đúng quy trình”.

Điển hình như một công trình cao tầng có quy mô khác là Dự án nhà ở xã hội chung cư Đại Nam dự kiến cao 20 tầng tại phường Phan Đình Phùng, thành phố Thái Nguyên do Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Đại Nam làm chủ đầu tư đã khởi công và thi công được khá nhiều phần việc nhưng đến nay vẫn chưa được cơ quan chức năng cấp phép xây dựng.

Trước đó, các cơ quan báo chí đồng loạt đưa tin, tại Dự án Khu du lịch tâm linh hồ Núi Cốc với tổng vốn dự kiến 15 nghìn tỷ đồng chính thức động thổ từ đầu năm 2016, thực hiện khởi công xây dựng vào tháng 12/2017 khi chưa được cấp thép, thậm chí còn chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư.

Trước thực trạng trên, dư luận cho rằng: Với tỉnh Thái Nguyên, việc hợp thức cho sai phạm công trình xây dựng đã thành… quen. Không những thế, tỉnh này còn cùng doanh nghiệp cố tình thi công công trình khi chưa được cấp thẩm quyền đồng ý để đưa bộ, ngành Trung ương vào thế… đã rồi.

Những vụ việc nêu trên chỉ là số ít trong những sai phạm xảy ra tại địa phương này. Ngoài tỉnh Thái Nguyên, tình trạng chính quyền buông lỏng quản lý xây dựng, thậm chí có tiếp tay, còn xảy ra nhiều địa phương khác trên cả nước. 

Mới đây, người dân tỉnh Quảng Ninh không khỏi “ngỡ ngàng” bởi sự “ưu ái” đặc biệt cho Dự án Trung tâm thương mại và khách sạn du lịch Hùng Vương trên địa bàn phường Trần Phú của công ty Phúc Đạt. Một dự án đã tồn tại được 20 năm và đến nay vẫn chưa rõ hồi kết.

Theo đó, khi dự án được TP Móng Cái cho phép tiếp tục thực hiện với thời gian được ấn định là hết năm 2012 và nếu quá thời gian 6 tháng nếu Chủ đầu tư không triển khai xây dựng theo giấy phép xây dựng được cấp, sẽ bị thu hồi đất.

Thế nhưng sau 6 năm, việc thu hồi đất thì không thấy thực hiện, mà đến cuối năm 2018, Chủ tịch UBND Thành phố Móng Cái, ông Vũ Văn Kinh lại ra quyết định phê duyệt điều chỉnh cục bộ Quy hoạch tổng thể mặt bằng tỉ lệ 1/500 dự án.

Như vậy, dự án Trung tâm thương mại và khách sạn du lịch Hùng Vương được điều chỉnh lại đã tăng cả diện tích lẫn quy mô. Khi báo chí vào cuộc phản ánh, chính quyền TP Móng Cái mới kiểm tra và phát hiện doanh nghiệp này xây dựng khi chưa được cấp phép theo quy hoạch mới.

Và lại giống như tại Thái Nguyên, chỉ cần bỏ ra số tiền phạt nhỏ là Chủ đầu tư sẽ tiếp tục thực hiện dự án một cách “đúng quy trình”?

Tương tự, có rất nhiều dự án như vậy xảy ra ở khắp các tỉnh thành, quy mô cũng lớn hơn rất nhiều và để lại những hậu quả nặng nề. Nhưng điều đáng nói, chúng làm biến dạng hình hài đô thị, tăng áp lực nặng nề lên hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng an sinh xã hội, môi trường sống xuống cấp trầm trọng. Thế nhưng các thực thể vi phạm vẫn cứ ngang nhiên tồn tại lồ lộ, sừng sững, đầy thách thức.

Tiếp tục vấn đề sai phạm trong công tác quản lý hoạt động xây dựng, báo Diễn đàn Doanh nghiệp trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài viết tiếp theo: Kỳ 3- Xử lý trách nhiệm người đứng đầu?