Đây là chia sẻ của TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia tài chính ngân hàng cho các DNNVV tại Hội thảo “Nâng cao năng lực toàn diện cho DNNVV tiếp cận tín dụng” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) phối hợp với Ngân hàng KasikornBank (Thái Lan) tổ chức mới đây.
Theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Văn Hiếu - DNNVV có vai trò quan trọng trong tạo ra việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, huy động các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển và đóng góp vào ngân sách nhà nước, đặc biệt là nơi diễn ra các hoạt động cải tiến, đổi mới sáng tạo và ứng dụng trong sản xuất kinh doanh.
“Tuy nhiên, các DNNVV Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức để có thể cạnh tranh phát triển. Trong đó, tiếp cận tín dụng được xác định là một trong những khó khăn lớn nhất”, ông Hiếu nhấn mạnh.
Khả năng tiếp cận tín dụng của DNNVV qua hệ thống các ngân hàng thương mại còn hạn chế, tỷ lệ dư nợ cho DNNVV chiếm trung bình khoảng 22-25% tổng dư nợ cho vay toàn bộ nền kinh tế trong giai đoạn 2012-2017. DNNVV vẫn gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn, mở rộng sản xuất kinh doanh.
Trả lời câu hỏi vì sao một số tổ chức tín dụng chưa thực sự “mặn mà” đối với khách hàng DNNVV, theo ông Lực, một phần do quy mô và hiệu quả tín dụng không cao, trong khi rủi ro và chi phí hoạt động cao. Các tổ chức tín dụng chưa có các sản phẩm dịch vụ chuyên biệt cho nhóm khách hàng DNNVV, các sản phẩm chưa đa dạng, linh hoạt. Đặc biệt thủ tục tín dụng còn rườm rà, phức tạp cũng là rào cản lớn khiến cho các DNNVV không thể tiếp cận được vốn vay.
Tuy nhiên, nguyên nhân còn đến từ chính các DNNVV. Nhiều DNNVV thiếu minh bạch về thông tin, tài chính, hoạt động, phương án kinh doanh. Nhiều DNNVV ngại hoàn thiện hồ sơ đi vay vốn do thói quen, do thiếu thông tin, thiếu cán bộ hiểu biết về tài chính, về thủ tục vay vốn. Bên cạnh đó, DNNVV thiếu tài sản đảm bảo.
“Nhiều doanh nghiệp không chịu tìm hiểu thông tin, chỉ biết “kêu" rồi đặt câu hỏi lấy từ đâu. Thông tinh hiện nay có rất nhiều trên mạng, doanh nghiệp phải chịu khó săn nguồn vốn như đi săn học bổng”, ông Lực gợi ý.
Để giúp DNNVV dễ dàng tiếp cận được vốn vay, ông Lực khuyến nghị, đối với Chính phủ, bộ ngành, hiệp hội liên quan nên sớm ban hành hướng dẫn Luật hỗ trợ DNNVV. Đẩy mạnh triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ đã ban hành như công nghiệp phụ trợ, nông nghiệp - nông thôn…
Xây dựng hệ thống thông tin thị trường, sản phẩm, đối tác trợ giúp DNNVV; hệ thống thông tin doanh nghiệp; Đôn đốc quyết liệt cải thiện môi trường kinh doanh-đầu tư, nhất là thủ tục thuế, hải quan, cấp phép, phá sản doanh nghiệp, kết cấu hạ tầng, dịch vụ logistics, hỗ trợ tiếp cận cách mạng công nghiệp 4.0.
Về phía các ngân hàng thương mại, nên thiết kế các sản phẩm đặc thù đối với DNNVV; xây dựng phương thức thẩm định phù hợp với DNNVV; tăng cường phối hợp với các tổ chức/hiệp hội, chuyên gia ngành nghề để nâng cao chất lượng thẩm định. Tăng cường cung cấp các dịch vụ như tư vấn, đào tạo, thông tin, hội thảo cho khách hàng là những DNNVV; Rà soát, đẩy mạnh cho vay các gói tín dụng đã thiết kế…
Còn với DNNVV cũng phải chủ động tăng hiểu biết về tài chính-tín dụng, bảo lãnh và các chính sách hỗ trợ DNNVV. Thực hiện quyết liệt tái cơ cấu chiến lược - tổ chức, hoạt động, tài chính và quản trị, chủ động và quyết liệt tham gia chuỗi cung ứng, nhất là đối với doanh nghiệp FDI.