Sửa đổi Nghị định 64/2008: Khuyến khích tinh thần thiện nguyện, giúp đỡ nhau

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương chủ trì xây dựng nghị định mới về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện để thay thế Nghị định số 64 năm 2008 quy định việc vận động, tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ….

Cần cơ chế khuyến khích mọi cá nhân, tổ chức

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng, phó trưởng Ban Dân nguyện Quốc hội, Nghị định 64/2008 quy định việc vận động, tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ… ra đời hướng tới mục tiêu rất nhân văn nhưng thực tiễn hiện nay có những vướng mắc, bất cập có thể dẫn đến hiểu sai, áp dụng sai quy định này, thậm chí có thể biến một người có công thành có tội.

Hiện đã có cả một hệ thống pháp luật để phòng chống những hành vi phạm tội, người lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm đã có những quy định pháp luật cụ thể để chế tài, xử phạt, các hành vi cố ý làm trái cũng có quy định xử lý rồi.

Vì thế, nghị định thay thế Nghị định 64/2008 phải tạo ra cơ chế để khuyến khích mọi cá nhân, tổ chức, các thành viên trong xã hội đều có thể tham gia thiện nguyện, huy động nguồn lực xã hội để xử lý các vấn đề mang tính cấp bách như lũ lụt, thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn.

Ví dụ trường hợp ca sĩ Thủy Tiên và nhiều trường hợp khác cũng quyên góp, chia sẻ với đồng bào lũ lụt khó có thể quy kết đây là thành lập quỹ. Trong những tình huống khẩn cấp không nên đòi hỏi người ta phải trình người nọ, người kia vì người dân gặp thiên tai cần sự giúp đỡ nhanh chóng, từng giây, từng phút.

Ca sĩ Thủy Tiên không phạm luật

Trao đổi với phóng viên bên hành lang Quốc hội, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ VN Nguyễn Thị Xuân Thu nêu quan điểm, Nghị định 64/2008 về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, là để áp dụng cho các tổ chức được nhà nước giao thực hiện nhiệm vụ nhân đạo chứ không áp dụng cho cá nhân.

Do đó, nếu áp dụng lấy Nghị định 64/2008 áp vào trường hợp của ca sĩ Thủy Tiên (người đã vận động, quyên góp được số tiền lớn và trực tiếp đi hỗ trợ nhân dân vùng lũ lụt miền Trung - PV) thì không đúng.

Theo bà Thu, các cá nhân như ca sĩ Thủy Tiên không vi phạm luật vì theo bộ luật Dân sự, họ là người trung gian để đem tiền, vật chất của người dân gửi cho người nhận. “Họ được ủy thác, theo luật là được phép. Họ không đại diện cho tổ chức nào làm việc đó nên hoàn toàn có thể làm”, bà Thu phân tích. Đối với các trường hợp cá nhân tổ chức vận động, tiếp nhận ủng hộ, bà Thu cho rằng quan trọng là làm thế nào để tiền người khác ủy quyền đến đúng người, đúng nơi, không bị lợi dụng từ hai phía vì đã có trường hợp lợi dụng nguồn tiền từ thiện này.

Cũng theo bà Thu, Nghị định 64 đã ban hành hơn 10 năm, đến nay cần sửa đổi một số nội dung và Bộ Tài chính đang đề xuất sửa đổi. Mục tiêu của nghị định là giúp nhà nước quản lý tốt các nguồn viện trợ, nguồn đóng góp của cộng đồng để không bị thất thoát, lợi dụng, và đặc biệt phân phối được đến đúng người, đúng nơi, đúng chỗ và hiệu quả.

Bà Thu cho rằng Nghị định 64/2008 vẫn có quy định khuyến khích những cá nhân, những người có thể tham gia làm công tác thiện nguyện này tự nguyện và cũng phải tôn vinh họ nếu như họ làm đúng, không vi phạm, không bị lợi dụng của các tổ chức, cá nhân khác. “Nếu như họ làm đúng quy định của pháp luật, không làm gì sai thì mình phải khuyến khích và tôn vinh họ”, bà Thu nhấn mạnh.