Tài chính hấp dẫn nhà đầu tư nếu nới "room" ngoại

Nhiều quy định được làm rõ

Bản cập nhật “Danh mục ngành nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài" mới đây đã làm rõ quy định tại Phụ lục I, Nghị định số 31/2021/NĐ-CP, về 58 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Cụ thể, các ngành nghề chịu những quy định về điều kiện đầu tư khác nhau, nhưng việc làm rõ căn cứ pháp lý, các điều kiện, cam kết quốc tế có quy định về trần sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (FOL, room ngoại), giúp doanh nghiệp, các tổ chức tài chính trung gian, nhà đầu tư quốc tế được tiếp cận thông tin minh bạch và biết rõ không gian đầu tư, thoái vốn của mình.

Điển hình như với ngành ngân hàng, bản cập nhật đã tổng hợp quy định từ WTO, AFAS, VJEPA, VKFTA, EVFTA, CPTTP, Luật Ngân hàng Nhà nước, Luật các tổ chức tín dụng, các nghị định, văn bản pháp lý hướng dẫn thi hành để “định danh” mức độ tham gia của nhà đầu tư ngoại trong từng loại việc cụ thể. Căn cứ vào đây, các ngân hàng, nhà đầu tư tiềm năng sẽ biết rõ các điều kiện cần đáp ứng nếu muốn xây nên sự hợp tác và tỷ lệ đầu tư. Room cho các ngân hàng về cơ bản vẫn là 30%, nhưng các điều kiện được cập nhật và rõ ràng là một điểm cộng của quy chuẩn mới.

Về vấn đề này, lãnh đạo một ngân hàng cho biết: “Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào kinh tế thị trường và đây cũng là một kênh huy động vốn nước ngoài hiệu quả. Nếu có cơ hội tăng nguồn vốn, các ngân hàng sẽ tăng được quy mô hoạt động, nâng cao năng lực quản trị và điều hành tốt hơn, đồng thời giúp cải thiện được tình hình tài chính của hệ thống hiện nay”.

Với khối chứng khoán, các hiệp định, cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên cũng như quy định pháp lý tại Việt Nam đều cho phép nhà đầu tư nước ngoài được sở hữu không hạn chế trong các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ.

Với ngành “Sở giao dịch hàng hóa”, “Danh mục ngành nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài” cập nhật quy định tại CPTPP, quy định của pháp luật Việt Nam và thông tin về việc nhà đầu tư nước ngoài có quyền góp vốn thành lập Sở Giao dịch hàng hóa tại Việt Nam, mua cổ phần, phần vốn góp của Sở Giao dịch hàng hóa tại Việt Nam với mức mua không quá 49% vốn điều lệ. Nhà đầu tư nước ngoài được phép tham gia hoạt động mua, bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa với tư cách khách hàng hoặc tham gia làm thành viên Sở Giao dịch hàng hóa với tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ không hạn chế.

Trả lời trên báo chí, ông Andy Hồ, Giám đốc Điều hành kiêm Trưởng bộ phận Đầu tư, Tập đoàn VinaCapital đánh giá, việc bỏ giới hạn sở hữu nước ngoài đối với các công ty không thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện sẽ đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiệm cận với thông lệ quốc tế, tạo ra sự minh bạch và công bằng cho các nhà đầu tư nội địa và nước ngoài. Nhờ đó, tạo điều kiện cho TTCK Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi trong thời gian sắp tới.

Đặc biệt, tại Phụ lục I, Nghị định số 31/2021/NĐ-CP có nhiều ngành nghề rất chung chung, như “Dịch vụ quảng cáo”; “Dịch vụ giáo dục”; “Nuôi, trồng thủy sản”; “Kinh doanh bất động sản”; “Dịch vụ pháp lý”; “Dịch vụ thú y”; “Dịch vụ du lịch”; “Kinh doanh dịch vụ logistics”; “Dịch vụ liên quan đến gia đình”,… nhưng đã được định nghĩa rõ trên Cổng thông tin quốc gia về đầu tư trong bản cập nhật ngày 31/8/2021. Chẳng hạn, ngành “dịch vụ liên quan đến gia đình” được định danh rõ là dịch vụ hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình; dịch vụ tư vấn về phòng, chống bạo lực gia đình, dịch vụ tư vấn về pháp luật, tâm lý, chăm sóc sức khỏe, bố trí nơi tạm lánh và các điều kiện cần thiết khác cho nạn nhân bạo lực gia đình, dịch vụ hướng dẫn, tư vấn cho thành viên gia đình và trẻ em về các vấn đề hành vi, giáo dục… Ngành nghề này tuân theo căn cứ pháp lý tại AFAS, EVFTA, CPTTP, Nghị định số 08/2009/NĐ-CP. Theo đó, ngành này cho phép thành lập liên doanh trong đó vốn góp nước ngoài không vượt quá 70%.

Công ty nào hưởng lợi?

Trước đó, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) đã đưa ra vấn đề về tỷ lệ sở hữu tối đa của nhà đầu tư nước ngoài tại Tổng công ty cổ phần Bảo Minh. Ngày 16/9 vừa qua, Bộ Tài chính đã ra công văn trả lời và hướng dẫn SCIC cập nhật thông tin trên Cổng thông tin quốc gia về đầu tư.

Cụ thể, hai doanh nghiệp vướng nhất trong câu hỏi về room là Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Bảo Minh (BMI) và Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Bưu điện (PTI).

Tổng công ty cổ phần Bảo Minh (BMI, niêm yết trên sàn HOSE) thông qua quyết định nới room lên 100% tại Đại hội đồng cổ đông tháng 4/2019. Khi đó, ông Lê Song Lai, Chủ tịch Hội đồng quản trị Bảo Minh cho biết, sau khi cổ đông đồng thuận, Tổng công ty sẽ làm việc với cơ quan chức năng để được hướng dẫn về thủ tục nới room. Bảo Minh mong muốn có thể hoàn tất các thủ tục vào quý III/2019 để kịp nắm bắt cơ hội có một số nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến việc mua cổ phiếu của doanh nghiệp.

Còn PTI thì thông qua quyết định nới room lên 100% tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên ngày 24/6/2020. PTI kỳ vọng nới room để tăng vốn, mở rộng kinh doanh, tăng trưởng lợi nhuận, tăng xếp hạng tín dụng quốc tế…

Như vậy, những điểm chưa rõ về room ngoại với các doanh nghiệp và cả các cơ quan quản lý chuyên ngành đã được làm sáng tỏ trên Cổng thông tin quốc gia về đầu tư kể từ ngày 31/8/2021. Riêng khối doanh nghiệp bảo hiểm, Cổng thông tin cho biết, quy định tại WTO, VJEPA, CPTTP đều không hạn chế, ngoại trừ; quy định tại EVFTA cũng không hạn chế, ngoại trừ các quy định trong cam kết chung.

Pháp luật Việt Nam quy định, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong việc thành lập doanh nghiệp bảo hiểm là không hạn chế. Cổng thông tin quốc gia cũng làm rõ, doanh nghiệp bảo hiểm gồm doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe, doanh nghiệp tái bảo hiểm.

Với những lợi thế về chính sách, nhiều Tập đoàn bảo hiếm lớn trên thế giới đã tiếp cận thị trường Việt Nam, tiêu biểu là lĩnh vực phi nhân thọ. Đơn cử như Tập đoàn bảo hiểm Ðức, Allianz đã công bố kế hoạch gia nhập thị trường Việt Nam thông qua một liên doanh kỹ thuật số được thành lập với sự hợp tác của Tập đoàn FPT. Tập đoàn này sẽ theo đuổi chiến lược mở rộng để tiến vào thị trường P&C (tài sản và thiệt hại) với những mục tiêu cụ thể đặt ra cho năm 2021.

“Châu Á tiếp tục là một thị trường trọng điểm, quan trọng và là động lực tăng trưởng của Tập đoàn Allianz. Chúng tôi cam kết nhiều hơn nữa cho tham vọng tăng trưởng của chúng tôi trong khu vực, không phải bất chấp những bất ổn toàn cầu xung quanh đại dịch mà vì chúng tôi nhìn thấy những cơ hội do nó tạo ra”, đại diện hãng bảo hiểm khổng lồ đến từ Đức nhìn nhận.

Theo Bộ Tài chính, ngành dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm và kinh doanh chứng khoán luôn được quan tâm đặc biệt, bởi đây là ngành thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư ngoại và trên thị trường. “Danh mục ngành nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài” công bố ngày 31/8/2021 sẽ là căn cứ để biết doanh nghiệp có được định danh trong các ngành nghề kinh doanh có điều kiện hay không và tỷ lệ sở hữu tối đa của nhà đầu tư nước ngoài là bao nhiêu.