THƯ GIÃN CUỐI TUẦN: Mùa thu vàng ở Y Tý

Mùa thu nào cũng là mùa của những chuyến xách ba lô, rong ruổi trên những con đường bồng bềnh trong hương thơm lúa chín.

Tôi quẩy chiếc balo nhỏ, theo con tàu xuyên đêm hụ còi về phía Lào Cai. Sớm trong lành với làn sương mỏng giăng mắc. Ga Lào Cai nhộn nhịp một lúc buổi sớm. Ăn lót dạ món cốn sủi ngay gần đấy, rồi nhận xe máy, chạy về Y Tý.

Đường tới Y Tý được chia làm ba. Một đường bắt đầu từ dưới chân đèo Ô Quy Hồ dốc ngược lên. Một đường được đi xuyên từ Bát Xát – Bản Vược qua Mường Hum mà vào và đường thứ ba là từ tận A Mú Sung. Theo một thói quen, tôi chạy thành một cung tròn. Từ phía Lào Cai qua Trình Tường, chạy theo dọc sông Hồng đến Lũng Pô, nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt rồi xuyên núi xuyên rừng xuyên qua những bản làng còn đang rất nghèo khó A Mú Sung, A Lù để đến Y Tý rồi về bằng đường qua Mường Hum, Dền Sáng, xuống Sapa. Nghỉ một đêm chơi Sapa mới lại về Lào Cai bắt tàu.

Y Tý của những năm trước là những con đường chạy xuyên qua rừng già, những rừng thảo quả, xuyên qua những con đường núi của tỉnh Lào Cai mà tới. Những ngày khó khăn ấy đã lùi xa dần với những con đường mới được trải nhựa đẹp đẽ. Sau chặng đường dài luyện tay và luyện mông, Y Tý hiện ra dưới ánh nắng vàng ươm. Thị trấn vỏn vẹn với vài chục ngôi nhà, nằm trên mảnh đất cao, được bao bọc bởi những thửa ruộng bậc thang đang trong mùa lúa chín vàng rực rỡ.

Tôi gếch xe lại nơi lề đường, thủng thẳng đi đi bộ vào sâu trong những thửa ruộng. Hương thơm của lúa, của nắng mới lên trọc màn mây mỏng và mùi đất ẩm nơi đầu mũi. Thấp thoáng những tấm lưng trên sóng lúa. Giống mới Mù Cang Chải, lúa ở Y Tý cũng một năm chỉ có một mùa vụ tháng chín tháng mười. Lũ trẻ chạy quanh những thó lúa, người gặt, người đập lúa, mỗi người một việc. Những nụ cười lấp lánh trong nắng thu hanh hanh vàng.

Vùng đất Y Tý nằm sâu trong núi, tứ bề là núi cao, quanh năm mây mù che phủ. Trên độ độ cao 2.000 mét, lưng tựa vào dãy núi Nhìu Cồ San có đỉnh cao tới 2.660 mét, hiếm khi thấy được ánh mặt trời soi đủ cả ngày. Bởi thế nhiều người gọi Ý Tý bằng cái tên “vùng đất mù sương”. Y Tý mùa nào cũng khiến người đến say trong vẻ đẹp của thung lũng mơ màng. Vào những ngày tháng 4, tháng 5, những thửa ruộng bậc thang loang loáng ánh mặt trời trong mùa nước đổ, khi những cơn mưa rào tưới mát cho những cánh đồng cằn khô. Quan đến tháng 9 tháng 10, một màu vàng óng ả bao bọc lấy Y Tý trong nắng thơm mùi mật ngọt. Từ tháng 12 đến qua xuân, “mùa săn mây” bắt đầu. Vào buổi sớm, những đám mây xốp trắng dưới bầu trời xanh ngăn ngắt bao bọc toàn bộ vùng thung lũng. Tia nắng mặt trời phản chiếu những ánh lấp lánh bảy sắc cầu vồng. Những đám mây trắng bồng bềnh trong thung lũng.

Phiên chợ sớm thứ 7 đông đúc người qua lại. Đủ cả các dân tộc Dao, Hà Nhì, Mông, Giáy với những bộ trang phục sặc sỡ. Người mang theo đám trẻ, người cưỡi ngựa, kẻ đi bộ hành, đi với vợ xuống phiên chợ giữa núi rừng Tây Bắc. Có cảm giác như người ta đang cưỡi mây xuống chợ khi ánh nắng mặt trời càng làm vẻ đẹp của thung lũng mây thêm huyền ảo. Sản vật đơn giản với dăm quả trứng, vài ba chiếc váy, rượu nhà tự nấu… Chị em xúng xính trong những chiếc váy đủ màu, khăn quàng đầu sặc sỡ, khiến cả khu chợ giống một vườn hoa di động. Chợ tan, người vãn, các cô gái dân tộc vẫn còn nấn ná ở lại, nghỉ chân trên những tảng đá ven núi, cùng nhau nói chuyện, hong nắng, ngắm cảnh mây trời và thêu thùa.

Tôi nán lại Y Tý hai đêm, để có thời gian chạy qua Ngải Thầu chơi rồi xuống Lao Chải 1, Lao Chải 2 chụp ảnh những ngôi nhà trình tường tuyệt đẹp của vùng đất này. Có thời gian vào tận Hồng Ngài thì hay biết mấy nhưng không kịp. Tạm hài lòng với chuyến lang thang ngắm thung lũng mây trong mùa lúa chín. Cứ mải miết theo chân các bà các mế trong chợ, rồi nằm trên đám lúa chín thơm lừng mà ngắm mây ngắm trời. Không gian thoáng đãng cùng khung cảnh thần tiên của nơi này khiến người đến chẳng muốn rời đi. Cứ thế, thời gian bồng bềnh trôi theo đám mây trời. Y Tý bây giờ đã có nhiều nơi để nghỉ lại, không còn phải ở nhờ nhà dân hay vào đồn biên phòng nhờ như trước nữa. Cuối tuần, nơi này cũng đã đông khách đến hơn vì đường đã tiện cho ô tô đi lại. Cánh chạy phượt mê mẩn Y Tý nên thường chạy xe máy tới.

Một chuyến đi chơi Y Tý trong 2 ngày cuối tuần là vừa đủ để không đi quá vội, được nghỉ ngơi, lại không mất thêm ngày nghỉ nào. Đến đây, hãy chuẩn bị chút lương thực ăn đường phòng cơn đói mà chưa đến điểm đến và mang theo áo ấm để mặc khi đêm về.